Axborotning keng tarqalgan shakli

Axborotning keng tarqalgan shakli hisobotdir. Hisobotda ko‘pincha ijtimoiy-siyosiy ahamiyatga molik yirik tadbirlar (Oliy Majlis sessi- yalari, jamoat tashkilotlarining qurultoy va konferensiyalari, miting, yirik qurilish inshootlari, sport anjumanlari, sud jarayonlari) haqida yoziladi.

Jurnalist tahririyat topshirig'ini bajararkan, hisobotda nimalarni ko‘rgani va eshitgani haqida xabar beradi.

Hisobotlar hajmi yoritilayotgan mavzuga qarab har xil bo‘ladi.

Hisobotlar turi ham har xil. Umumiy (to‘g‘ridan to‘g‘ri) hisobot­lar, mavzuviy hisobotlar, «munosabat: bilan» kabi hisobotlar mavjud.

Umumiy hisobotda jurnalist u yoki bu voqea haqida yozilgan faktlarni ketma-ket tartibda ishlatadi. (Masalan, qaysidir anjumanda birinchi bo‘lib kimdir ma’ruza bilan chiqdi, u bu haqda gapirdi, muhokamada ikkinchi bo‘lib kimdir chiqdi, yakunlovchi so'zida ma’ruzachi unday dedi, bunday dedi va уig‘ilish qaror qabul qildi va boshqa.)

Bunday hisobotda muallif hech nimani sharhlamaydi. Agar hiso- bot ko‘rgazmadan yozilayotgan bo‘lsa, unda muallif har bir ko‘rgazmaga qo‘yilgan eksponat yonida boMib, u haqda yozadi.

Sessiya, qurultoy, majlis haqida yozilayotgan hisobotda rnuzoka- ralarga chiqqanlar haqida to‘xtamay, hamma holda ham «ma’ruzadan keyin qizg'in muhokama boMdi», deb yakunlash hamma vaqv ham o'zini oqlaydi, deb bo'lmaydi.

Mavzuviy hisobotlarda faqat bitta muhim masala yoritiladi. Masalan, sessiya haqida yozilayotgan mavzuviy hisobot turli gazeta! arda turlicha yozilishi mumkin. Har bir nashr o‘z o‘quvchilarini ko‘proq qiziqtiradigan masalani sharhlaydi. Umumiy hamda mavzuviy hisobotlarda muallif ko‘p hollarda umumlashtirish va xulosalar chiqarishdan foydalanmaydi. Bu hoi hisobotning «munosabati bilan» shaklida qoMlaniladi. Bunda muallif o‘z fikrini bildiradi. xulosalar chiqaradi. Ba’zida tadbirdan oldin yoki keyin yig‘gan dalil va raqamlarni o‘z fikriga isbot tariqasida yozib keltirishi mumkin.