Brauzer dasturi imkoniyatlari
Shunday qilib, bugun biz brauzerlarni o'rganishimiz kerak. Ushbu dasturiy ta'minotning turlari, imkoniyatlari va farqlari, siz diqqat qilishingiz kerak. Aslida, agar nima ekanligini tushunsangiz, bu savol unchalik qiyin emas. Va kam odam brauzerlar haqida eshitmagan. IN zamonaviy dunyo bu dasturiy ta'minot uzoq vaqtdan beri standart dasturiy ta'minotning ajralmas qismi bo'lib kelgan. Shunday qilib, faqat yangi boshlanuvchilar bu haqda bilishmaydi. Keling, nima haqida gapirayotganimizni, shuningdek brauzerlarda qanday turlar va farqlar borligini tushunishga harakat qilaylik. Keyin siz eng ko'p narsani tanlashingiz mumkin eng yaxshi variant sizning kompyuteringiz uchun.
Opera- Norvegialik Opera Software kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan veb brauzer va internet dasturlari paketi. Opera vebsaytni ko'rish, e-mail yozish va qabul qilish, kontaktlar bilan ishlash, IRC onlayn chat, fayllarni yuklab olish va shu kabi internet bilan bog'liq barcha vazifalarni bajaradi. Shaxsiy komputerlarda va mobil telefonlarida o'rnatish uchun ushbu dastur tekin taklif etiladi, lekin boshqa vositalarga o'rnatish uchun ma'lum bir qiymatda pul to'lanishi kerak.
Opera Microsoft Windows, Mac OS X, Linux, FreeBSD va Solaris kabi turli shaxsiy komputer operatsion sistemalarida ishlaydi. Ishlatilishining kengligi jihatida bugungi kunda Opera Internet Explorer, Firefox va Safaridan keyingi 4-o'rinda turadi.
Internetning paydo bo‘lishi tarixi 60-yillarning oxirida Amerika xukumati tomonidan asos solingan ARPANet (Advanced Research Projects Agency tashkiloti) xisoblash tarmogiga borib takaladi. Tarmok xarbiy tashkilotlarga xizmat kilgan.
1980 yillar boshlarida ma’lumotlarni uzatishni boshkarish protokoli TCP/IP (Transmission Control Protocol / Internet Protocol) ga asos solindi. Taxminan shu vaktda ma’lum bo‘ldiki, TCP/IP dan turli milliy va xalkaro darajadagi kompyuter tarmoklarini boglashda foydalanish mumkin.
1989 yilning oxirida ARPANet mukammal xolga yetib keldi, lekin bu vaktga kelib ko‘pgina univetsitetlar va ilmiy muassasalar Internetga ulangan edilar. 1990 yillar boshlarida korporatsiyalar xam Internetdan elketron pochta orkali ma’lumotlar almashishda aktiv ishtirok etardilar. U vaktlarda Milliy Ilmiy fond tijorat maksadida Internetdan foydalanishni ta’kiklagan edi. 1991 yilda bu cheklash bekor kilinadi va Internetdan tashkilot, muassasa, noxukumat tashkilotlarining foydalanish darajasi ortdi, shuningdek, tijorat maksadida Internetdan keng foydalanila boshlandi (Internet magazinlar, Internet reklamalar va x.k.).
1993 yilda birinchi veb-brauzer Mosaic paydo bo‘ldi.
WWW (World Wide Web) – bu kanakadir Internetdan ajratilgan ma’lum bir joy emas, kopyuter aloka o‘rnatadigan biror nima xam emas. Butunjaxon o‘rgimchak to‘rini Internet doirasidagi xizmat deyish to‘grirok. Veb-serverlar deb ataluvchi ma’lum protokollardan, kompyuterlardan foydalanish orkali (chunki ular tarmokka ulangan va server dasturiy ta’minotiga ega) Internet xizmati yo‘lga ko‘yiladi.
Kompyuter veb-server bo‘lishi uchun Internetga ulangan va server dasturiy ta’minoti (DT) ga ega bo‘lishi yetarli. Bu DT bilan Windows, Mac OS, Unix kabi operatsion sistemalar ta’minlay oladi. Veb-server xar doim Internetda “o‘tiradi” va talab kilingan tomonga kerakli informatsiyani jo‘natadi.
.:C:.
Gipermatn jo‘natish protokoli (HTTP) veb-brauzer va veb-server mulokotining asossini tashkil etadi. Veb-brauzer HTTP maxsus komandasi orkali server bilan boglanish uchun so‘rov jo‘natadi. Agar so‘rov koniktirilsa, brauzer server bilan boglanadi. Kabul kiluvchi tomon nima kilishni o‘zi xal kiladi yoki ekranda faylni ko‘rsatadi, yoki uni diskda saklab ko‘yadi va x.k. HTTP Internetda foydalaniladigan yagona protokol emas. Fayllar uzatish protokoli (Post Office Protocole – POP, Simple Mail Transport Protocole - SMTP), shifrlangan HTTP protokoli (SHTTP) kabi protokollar mavjud.
Gipermatnlar tili (HTML) veb-brauzerlar ekraniga ma’lumotlarni standart kodlar orkali chop etish imkoniyatini beradi. HTML dan foydalanib o‘zida taxrirlangan matn, tasvir, multimediya elementlarini aks ettirgan veb-saxifalarni yaratish mumkin.
HTML ni dasturlash tillaridan farklash lozim. HTML ni veb-brauzerlarga matn yoki tasvirlarni kay xolatda chop etish ko‘rsatmalar nabori deyish xam mumkin. Masalan HTML xujjat o‘zida kuyidagi matnni aks ettirgan bo‘lsin:
Do'stlaringiz bilan baham: |