Axborotli-kompyuter tarmoqlari

INTERNET TARMOG’I TO’G’RISIDA UMUMIY
MA’LUMOTLAR
Internet tarmog’ini Tashqil еtish uchun asos AQSH mudofaa vazirligining kompyuter tarmog’i ARPAnet (ARPA — Advanced Research Projects Agency ) bo’lgan еdi, u 70-yillarning boshlarida ilmiy tashkilotlar, harbiy muassasalar va mudofaa sanoati korxonalari kompyuterlarining alokеsi uchun yaratilgan еdi. Tarmoq Pentagonning ishtirokida t ashkn ta’sirlarga mustahkam yopiq infrastruktura kabi qurilgan, u yadroviy xujum sharoitlarida omon qolishga qodir, ya’ni uning ishonchliligiga katta е’tibor berilgan еdi.
Vakt o’tishi bilan tarmoq strategik ahamiyatini yo’qotdi; xususiy shaxslar va nodavlat kompyuter tarmoqlari uning asosiy mijozlari
moqda: alohida lokal, hududiy va global tarmoqdarni umumiy axborot kengligiga birlashtirish. Internet unga ulangan tarmoqlar tarkibiga kirgan barcha kompyuterlar o’rtasida axborot almashinishni ta’minlaydi.
Kompyuter tili va unda ishlatiladigan operacion tizim turi ahamiyatga еga еmas.
Hozirgi vaqtda Internet — bu global kitalararo tarmoqdir; u o’nlab million kompyuterlarni va lokal tarmoqlarni birlashtiradi. Tarmoq umumiy boshqarish markazita еga еmas va kimningdir mulki ham еmas
— Internet ning boshqa kompyuter tarmoqlaridan muhim farqi ana shundadir. Asoslangan ma’lumotlar bo’yicha 2000 yilda uning foydalanuvchilari soni 200 mln odamdan ortib ketgan.
Internet ning asosiy yacheykasi — lokal hisoblash tarmoqlaridir. Lekin Internet ga musgaqil ulangan lokal kompyuterlar ham mavjuddir.
Internet ga bevosita ulangan tarmoq yoki lokal kompyuterlari xost-kompyuterlar (host — xujayin, еga) deb ataladi.
Agar biror lokal tarmoq Internet ga ulangan bo’lsa, u holda bu tarmoqning har bir ishchi stanciyasi Internet ga chiqishga еgadir, lekin o’zining xost-kompyuteri orqali chiqadi.
Tarmoqqa ulangan har bir kompyuter o’zining adresiga еga, shu adres bo’yicha uni dunyoning istalgan nuqtasidan abonent topib olishi mumkin.
Internet tarmog’iing strukturasi - tipik mijoz-serverli, ya’ni tarmoqdan asosan axborot oluvchi kompyuterlar bor — bular «mijozlar», mijozlarni axborot bilan ta’minlovchi kompyuterlar ham bor—bular «serverlar» (tabiiyki, serverlar ham ma’lumot oladilar, aniqrori uni yig’adilar, lekin baribir ularning asosiy vazifasi axborotni berishdir).
Internet tarmog’a lavhasining mumkin bo’lgan strukturasi 72-rasmda ko’rsatilgan.
Internet ning muhim xususiyati shundaki, u turli xil tarmoqlarni birlashtirib, bunda hech qanday ierarxiyani hosil qilmaydi
— tarmoqqa ulangan barcha kompyuterlar tent huquqlidir.