Axborotlashtirish texnologiyalari

array [] of ;

Bu yerda komponenta tur emas, regulyar bo’lganligi uchun u quyidagicha ko’rinishda bo’ladi:

array[]of of array[] of < turi>

Masalan, 10 ta satr va 20 ta ustun iborat bo’lgan ikki o’lchovli haqiqiy massiv turini quyidagicha berish mumkin:

array [ 1..10] of array [1..20] of real;

Bu turga tegishli o’zgaruvchilardan foydalanish doimgidek, ikki xil usulda berilishi mumkin. Birinchi usulda talab qilingan regulyar tur- o’zgaruvchilarni tavsiflash bo’limida beriladi.

Masalan:

var

A: array [1..10] of array [1..20] of real;

B: array [dush .. yaksh] of array [boolean] of -20..20;

Ikkinchi usulda, turlarni tavsiflash bo’limida aniqlanadigan regulyar turga nom beriladi, o’zgaruvchilarni tavsiflashda esa faqatgina shu turning nomi ko’rsatiladi:

type

matrisa = array [1..10] of array [1..20 of real;

yangitur = array [dush..yaksh] of array [boolean] of -20..20;

var A,B: matrisa; C: yangitur;

Paskal tilida regulyar turlarni yozishni qisqartirilgan ko’rinishi ham qo’llaniladi:

array [{,}] of ;

Masalan:

type

matrisa = array [1..10,1..20] of real;

A = [1..20, 1..20] of integer;

Bu yerda matrisa [i,j] - matrisa elementlari; i- elementlarning satrlar bo’yicha turgan o’rnini aniqlaydi va 1..10 oraliqdagi qiymatni qabul qiladi; j- esa elementlarning ustunlar buyicha turgan o’rnini aniqlab, 1..20 oraliqdagi qiymatlarni qabul qiladi.

Shu narsani eslatish lozimki, indekslar bitta va bir xil turga mansub bo’lishi shart emas.

Misol. Ikki o’lchovli A(6,6) massiv elementlari yig’indisini hisoblash dasturini tuzing.

  program  summas;

  var A:array[1.. 6,1.. 6] of real;  i,j : integer; S:real;

  begin

  for i :=1 to  6 do

 for j :=1 to 6 do

  read(A[i,j]); readln;

for i:=1 to  6 do

  for j :=1 to 6 do

S := S + A[i,j] ;

  writeln('Yig’indi S=',S);

  end.