Axborotlarga ishlov berish va boshqarish” kafedrasi tizimlarnazari ya s I fanidan Sirtqi ta’lim yo‘nalishi uchun Ma’ruza matni 5330200-«Informatika va axborot texnologiyalari»

Bull funksiyasini berilishi
Bull funksiyasini berishning birinchi usulini ko`rib chiqdik. Bu analitik usul, ya`ni harflar va mantiqiy amallar qo`llash yordamida hosil qilingan matematik ifoda. Bundan tashqari yana boshqa muhim ko`rinishlar ham bor. Bulardan biri jadval hisoblanadi. Jadvalda argumentlar qabul qilishi mumkin bo`lgan qiymatlar va har bir to`plamlardagi funksiyaning qiymati ko`rsatiladi. Bunday jadval moslikjadvali deb ataladi.
f = AB + AC + ABC
funksiya misolida moslik jadvalini tuzishni ko`rib chiqamiz. Funksiya 3 ta A, B, C argumentlarga bog`liq. Jadvalimizda A, B, C argumentlar uchun 3 ta kolonka va funksiyaning qiymatini ko`rsatish uchun bitta kolonkani ko`rib chiqamiz (1-jadval).
Jadvalni to`ldiramiz.A = B = C = 0. Bunda funksiyaning qiymati:
f = 0•0 + 0•0 + 0•0•0 = 0
Keyingi to`plam: A = B = 0, C = 1.
Bu to`plamdagi funksiyaning qiymatini topamiz:
f = 0•0 + 0•1 + 0•0•1 = 1.
Bu to`plamda funksiyaning qiymati birga teng.
Boshqa to`plamlardagi funksiyaning qiymatlarini huddi shunday yo`l bilan topamiz va jadvalni to`ldiramiz.





Mintermalar
Faqatgina yagona argumentlar qiymatlarining to`plamida bir qiymat qabul qiladigan bull funksiyalari mavjud. Moslik jadvalida bu qiymat istalgan qatorda bo`lishi mumkin. Bunday funksiyalar 2ⁿ ta mavjud, ya`ni jadvalda nechta qator bo`lsa shuncha. Bu funksiyalarning har biri n ta inversiv va noinversiv argumentlarning bitta konyuksiyasidan iborat. Bunda inversiyaning taqsimlanishi funksiya bir qiymat qabul qiladigan to`plamning nollari taqsimlanishi bilanqat`iy mos bo`lishi lozim. Buni misolda ko`rib chiqamiz. Funksiya A,B,C,Dargumentlarga bog`liq bo`lsin va 0101 to`plamda qiymati birga, qolgan hollarda esa nolga teng bo`lsin. Buni analitik shaklda tasavvur qilamiz. Buning uchun argumentlarni yozib olamiz(alifbo tartibida) va ularning ostiga to`plam raqamlarini yozamiz: