Axborot-yakuniy pdf

---

Kazus:

Aytaylik, hamkasblarga xizmat safari chogʻida muhim hujjatni masofadan turib 

birgalikda tayyorlash ehtiyoji tugʻildi, hujjat bir biridan olisdagi ikki nafar xodim 

tomonidan tez fursatlarda birgalikda soʻnggi tahrirda tayyorlanib taqdim etilish 

lozim, tabiiyki, bunda chat yoki boshqa aloqa vositasidagi muloqot bilan birga 

“Google документы”” ilovasi asqotadi. Mazkur ilovada hujjatni oniy vaqt 

rejimida birgalikda tayyorlash uchun xodimlar qanday yoʻl tutishlari kerak? 

“Google документы” ilovasida hujjat ustida birgalikda ishlashga ruxsat berish 

tartibini bayon eting.

Javob:

Mazkur   kazusga   yechim   topishdan   oldin   “Google   документы”   ilovasi   haqida

batafsil to’xtalib o’tsak. Bu ilova aslini olganda ham juda keng tarqalgan hamda

anchagina   qulayliklarga   ega   bo’lgan   ilovadir.   “Google   Docs”   nima   va   uning

maqsadi   haqida   gaplashamiz.   Ishlab   chiqaruvchi   kompaniya   doimiy   ravishda

so'nggi   mahsulotlarni   chiqaradigan   o'z   foydalanuvchilariga   g'amxo'rlik   qilishga

harakat   qiladi.   Ulardan   biri   integratsiyalashgan   so'z   protsessori   va   elektron

jadvallarni   yaratish   va   tahrirlash   uchun   dasturlarga   ega   “Google   Docs”   onlayn

taqdimotlar.   Ilova   bepul,   u   ham   onlayn,   ham   oflayn   rejimda   ishlashi   mumkin.

Yaratilgan hujjatlar zudlik bilan elektron pochta orqali yuborilishi mumkin, ko'rish,

tahrirlash   va   sharh   berish   uchun   boshqa   foydalanuvchilarga   havolalar   beradi.

Bulutli saqlash joyida   Siz son-sanoqsiz narsalarni qo'yishingiz mumkin. “Google

Drive”da   bepul   1   gigabayt   har   qanday   fayllarni   saqlash   uchun   taqdim   etiladi,

keyinchalik ularni 15 gigabaytgacha oshirish mumkin. Siz ham onlayn, ham oflayn

rejimda   fayllar   bilan   ishlashingiz   mumkin.   Ikkinchisi   “Chrome   brauzerini”   talab

qiladi, unda siz fayllar bilan ishlashning oflayn rejimini yoqishingiz kerak. Ilovaning

ko'plab   afzalliklari   bor,   ulardan   ba'zilari:   avtomatik   tejash,   kompyuterning

nosozligi   va   o'chirilishiga   qaramay,   ish   hech   qachon   behuda   ketmasligini

ta'minlaydi. Barcha o'zgarishlarni tarixda ko'rish mumkin, bu juda qulay va oldingi

versiyalarga   o'tishga   imkon   beradi   hamda   keying   afzaligi   bu   hujjatlarni   barcha

mashhur   formatlarda   yuklab   olish   mumkin.

1

 

Masalan,   o'zingizning

kompyuteringizda   “Word”da   matnli   faylni   yaratishingiz,   uni   “Google   Drive”ga

saqlashingiz va boshqa joyda tahrirlashingiz yoki o'zgartirishingiz mumkin,

1

 M.В.Гаврилов, В.А.Климов  “Информатика и информационные техналогии”

---

siz o'zgartirish, ko'rish yoki sharh qilishingiz kerak bo'lgan har bir kishi bilan baham

ko'rishingiz   mumkin.   Dastur   brauzerga   asoslanganligi   sababli,   dasturni

kompyuteringizga   o'rnatmasdan   turib   “Google   Docs”ga   dunyoning   istalgan

nuqtasidan   kirish   mumkin.   Internetga   ulanganingiz   va   to'liq   xususiyatga   ega

“brauzer” ekaningiz, “Google Docs” xizmatiga kirishingiz mumkin. Faqat “Google

Docs”dan foydalanish uchun ikkita narsa kerak bo'ladi: Internetga ulangan “veb-

brauzer” va “Google hisobi”. “Google Docs” to'liq xususiyatli brauzerli har qanday

qurilma   tomonidan   ishlatilishi   mumkin.   Ya'ni,   “Windows”   asosidagi   “Mac”ga

asoslangan yoki “Linux”ga asoslangan kompyuter foydalanishi mumkin. “Android”

va “iOS” o'z ilovalari do'konlarida o'z ilovalariga ega. “Google Docs” hujjatlarni

yaratish va tahrirlash uchungina.

1

 “Google Sheets” ya’ni elektron jadvallar yaratish

va   Google   Slaydlar   taqdimotlar   uchun.   Agar     sizga   “Microsoft   Word’’   hujjati

yuborilsa,   uni   “Google   Disk”ka   yuklashingiz   va   hujjatlarni   ochishingiz   mumkin.

Ishingiz   tugagach,   hujjatni   “Microsoft   Word”   formatida   tiklashingiz   mumkin.

Darhaqiqat,   “Google   Drive”   dagi   deyarli   har   qanday   matnga   asoslangan   faylni

yuklashingiz va “Google Docs” bilan tahrirlashingiz mumkin. “Microsoft Word”dan

“Google   Docs'ga   qaraganda   ko'proq   xususiyatlarga   ega   bo'lishiga   qaramay,

foydalanuvchilarning Google so'z protsessoridan foydalanishlari mumkin bo'lgan

bir necha sabablar mavjud. Biri xarajat. Google Drive bepul bo'lgani uchun, uni

urish qiyin. Buning yana bir sababi, hamma narsa bulutda saqlanadi. Ya'ni, bitta

kompyuterga ulanmaslik yoki fayllaringizga kirish uchun “USB” stik atrofida yurish

shart   emas.   Nihoyat,   “Google   Docs”   inson   guruhlari   uchun   bir   vaqtning   o'zida

hujjatning   qaysi   versiyasini   eng   dolzarb   deb   xavotirlamasdan,   o'sha   hujjatda

ishlashni juda osonlashtiradi. “Google Docs’’ hujjatlarni o'zaro bog'lash imkonini

beradi. Aytaylik, siz qog'ozni yozmoqdasiz va ilgari yozilgan narsangizni alohida

hujjatga yo'naltirishni xohlaysiz. O'zingizni takrorlashdan ko'ra bu hujjatga “URL”

manzilni   qo'shishingiz   mumkin.   Siz   yoki   boshqa   biror   kishi   ushbu   havolani

bosganingizda, hujjat hujjati alohida oynada ochiladi. Google hujjatlarni boshqa

odamlar   bilan   almashishni   tanlamaguningizcha   foydalanuvchilarga   barcha

ma'lumotlar   shaxsiyligini   ta'minlaydi.   Google   shuningdek,   “Google   Play”da

saqlanadigan   eng   mashhur   mahsulot   “Google   Docs”   yoki   “Google   Disk”da

saqlangan   hech   narsa   o'qimaydi   yoki   skanerlashmaydi.   Endigi   navbat

kazusimizning asosiy mavzusi bo’lgan  - “google docs”da birgalikda ishlash tartibini

batafsil ko’rib o’tamiz. “Google docs” huquqlari – bu qanday ishlaydi? Bu  mavzu

aslini olganda unchalik murrakab emas ammo ba’zi muhim joylari ham mavjud.

Google   Docs-ga   huquqlarni   qanday   o'rnatish   kerak   bu   siz   boshqa   odamlarga

Google   ob'ektlariga   o'zgartirishlar,   qarashlar   va   sharhlar   uchun   kirish   huquqini

1

 Гаврилов “курс правовой информатики”

---

berishingiz   mumkin.   Boshqa   odamlarga   o'z   huquqlarini   ochish   uchun   quyidagi

amallarni bajarish kerak:

1.Diskda kerakli ob'ektni tanlang, ustiga o'ng tugmani  bosing va "Sharing " -ni

tanlang.   Kerakli   qiymatni   tanlang   yoki   foydalanuvchi   nomini   kiriting,   “OK”   ni

bosing.   Bir   vaqtning   o'zida   bir   nechta   hujjatlarga   boshqa   foydalanuvchilarga

huquq   berish   uchun   kerakli   ob'ektlarni   tanlang   va   "Faylga   kirishni   ochish"   ni

bosing.   Ko'rsatilgan   menyuda   kerakli   qiymatlarni   o'rnating.   Xuddi   shunday,

papkaga   kirishga   ruxsat   beriladi.   Shuningdek,   siz   Google   hisobiga   ega   bo'lgan

shaxslarga   huquqlarni   ochishingiz   mumkin.   Buning   uchun   “Drive”da   kerakli

ob'ektni tanlang va "Ochiq kirish" belgisini bosing. Ochilgan menyuda elektron

pochta   manzilini   yoki   Google   guruhini   kiriting.   Hujjatlarning   funktsiyalarini

inobatga olgan holda, aytishimiz mumkinki, ba'zi bir cheklovlarga qaramay, dastur

o'z vazifalarini bajaradi va yengil bulutli muharrir sifatida foydali bo'lishi mumkin.

Va shubhasiz afzalliklar uning soddaligi va qulayligidir. Ko'pgina foydalanuvchilar

“Google   Doc”ga   faqat   oddiy   matnlarni   kiritishingiz   mumkin   deb   o'ylashadi.   Bu

unday emas. U Microsoft Office-ga qaraganda kamroq samarali ravishda hujjatlar

bilan   ishlashga   yordam   beradigan   ko'plab   xususiyatlarni   taqdim   etadi.   Ushbu

xizmat import qilingan fayllarni bepul saqlash uchun 1 Gb, shuningdek hujjatlar

uchun cheksiz joyni taqdim eta oladi.

Qisqa   qilib   aytadigan   bo’lsak   kazusda  berilgan   xodimlarga   tavsiyam   aynan   shu

orqali birgalikda hujjatlarni tahrirlashi kerak.