"Axborot xavfsizligining usul va vositalari" fanidan "Kompyuter

 

Kripto-kalitlarni boshqarish protokoli IKE 

ESP va AH protokollari aloqa konfidensialligi, tomonlar autentifikatsiyasi va 

ma’lumotlar butunligi kabi eng asosiy himoya atributlarini tashkil etishni 

ta’minlaydilar.  Ammo barcha bu funsiyalar kalitlarni taqsimlovchi va ma’lumot 

almashinuv ishtirolchilari o’rtasida protokollar mosligini ta’minlovchi kuchli 

yordamchi infrastrukturasiz o’zining har qanday ma’nosini yo’qotadi. 

IPSec protokolida bunday infrastruktura rolini IKE (Internet KeyExchange) 

protokollar guruhi o’ynaydi.Bu nom 1988-yilda eskicha ISAKMP/Oakley o’rniga 

keldi. 

RFC 2408 hujjatida keltirilgan ISAKMP (Internet Security Association and 

Key Management Protocol) protokoli Diffi – Hellman kalitlar almashinuvi 

protsedurasi, shuningdek, autentifikatsiya protseslari uchun algoritm va 

matematik strukturalarni birgalikda ishlashini ta’minlaydi. RFC 2412 da keltirilgan 

Oakley protokoli Difii – Hellman algoritmiga asoslangan va kalitlarning bevosita 

almashinuvini tashkil qilish uchun xizmat qiladi. 

IKE protokollari uchta masalani yechishadi: 



 

tomonlar autentifikatsiyasini amalga oshirishadi, himoyalangan 

ma’lumot almashinuv seansida ishlatiladigan shifrlash algoritmlari va kalitlar 

xarakteristikalari mosligini aniqlashadi; 



 

ulanishning kalit ma’lumotini yaratishni va ularni boshqarishni 

ta’minlashadi, kalitlarning bevosita almashinuvi (shuningdek, ularning tez-tez 

yangilanishini); 



 

ulanish parametrlari va ba’zi bir hujun turlaridan himoyani 

boshqarishadi, barcha qabul qilingan kelishuvlar amalga oshishini boshqarishadi. 

IPSec protokolini ishlab chiqargan guruh o’zining faoliyatini oxirgi sanab 

o’tilgan masalalarni yechishdan boshladi.Natijada himoyalangan virtual ulanishlar 

konsepsiyasi vujudga keldi, yoki xavfsiz assotsiatsiyalar SA (Security Associations) 

konsepsiyasi. 

---

 

 

 

 

Imzo 

Sana 

“Axborot xavfsizligining usul va vositalari” fanidan “Kompyuter 

tarmog’ida informatsiya himoyasi” moduli bo’yicha laboratoriya 

ishlarini bajarish uchun elektron qo’llanma yaratish 

 

31 

Rahbar 

IbragimovU. 

 

 

Talaba 

IbragimovN.