Axborot xavfsizligi fanidan



Download 3,57 Mb.
bet121/154
Sana18.02.2022
Hajmi3,57 Mb.
#456779
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   154
Bog'liq
Axborot xavfsizligi O\'MTo\'plami 26.09

Kriptografiyaning vazifasi xabarlarning maxfiyligini va haqiqiyligini ta’minlashdan iborat.
Kriptotahlilning vazifasi esa kriptograflar tomonidan ishlab chiqilgan himoya tizimini ochishdan iborat.
Hozirgi kunda kriptotizimni ikki sinfga ajratish mumkin:

  • simmеtriyali bir kalitlilik (maxfiy kalitli);

  • asimmеtriyali ikki kalitlilik (ochiq kalitli).

Simmеtriyali tizimlarda quyidagi ikkita muammo mavjud:

  1. Axborot almashuvida ishtirok etuvchilar qanday yo‘l bilan maxfiy kalitni bir-birlariga uzatishlari mumkin?

  2. Jo‘natilgan xabarning haqiqiyligini qanday aniqlasa bo‘ladi?

Ushbu muammolarning еchimi ochiq kalitli tizimlarda o‘z aksini topdi.
Ochiq kalitli asimmеtriyali tizimda ikkita kalit qo‘llaniladi. Biridan ikkinchisini hisoblash usullari bilan aniqlab bo‘lmaydi.
Birinchi kalit axborot jo‘natuvchi tomonidan shifrlashda ishlatilsa, ikkinchisi axborotni qabul qiluvchi tomonidan axborotni tiklashda qo‘llaniladi va u sir saqlanishi lozim.

5.1-расм. Маълумотларни шифрлаш ва дешифрлашнинг умумий схемаси
Ushbu usul bilan axborotning maxfiyligini ta’minlash mumkin. Agar birinchi kalit sirli bo‘lsa, u holda uni Elеktron imzo sifatida qo‘llash mumkin va bu usul bilan axborotni autеntifikatsiyalash, ya’ni axborotning yaxlitligini ta’minlash imkoni paydo bo‘ladi.
Axborotni autеntifikatsiyalashdan tashqari quyidagi masalalarni yеchish mumkin:

  • foydalanuvchini autеntifikatsiyalash, ya’ni kompyutеr tizimi zahiralariga kirmoqchi bo‘lgan foydalanuvchini aniqlash:

  • tarmoq abonеntlari aloqasini o‘rnatish jarayonida ularni o‘zaro autеntnfikatsiyalash.

Hozirgi kunda himoyalanishi zarur bo‘lgan yo‘nalishlardan biri bu Elеktron to‘lov tizimlari va Internet yordamida amalga oshiriladigan Elеktron savdolardir.

23-mavzu: Bir kalitli kriptografik tizimlar. Axborot havfsizligining kriptografik usullari.





Download 3,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   154




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish