Axborot va kodlash nazariyasi asoslari

Kodek	Kompressiya uslubi	Kodlash tezligi	Sifati
Ushlanish vaqti
G.726	ADPCM	32/24/16 kbit/s	Yaxshirok (32 k) Yomon (16k)	Juda past (0,125ms)
G.729	CS-ACELP	8 kbit/s	Yaxshirok	Past (10 ms)
G.729 A	CA-ACELP	8 kbit/s	O‘rtacha	Past (10 ms)
G.723	MP-MLQ	6,4/5,3 kbit/s	Yaxshirok (6,4k) O‘rtacha (5,3 k)	Yukori (37 ms)
G.728	LD-CELP	16 kbit/s	Yaxshirok	Juda past (3-5 ms)

IP tarmoq orqali N.323 standartida ko‘zda tutilgan aloqa o‘rnatilishiga qaratilgan GSM va G turkumidagi kodeklar raqobatchi hisoblanadi.

N.323 standartidagi qo‘shimcha yuqori samarali kodeklar sifatida G.723 va G.729 lar tavsiya etiladi. G.729 10 ms uzunlikdagi 16 razryadli IKM so‘zlarni 10 baytgacha zichlash quvvatiga ega. G.729 standarti IP orqali ovozlarni uzatish tizimlarida keng qo‘llaniladi.

Video kodeklar. Bugungi axborotlashgan jamiyatda axborotning deyarli barcha ko‘rinishlari: matn, ovoz, video va gibrid ma’lumotlarning hajmi ortib bormoqda. Kodeklardan unumli foydalanilgan holda bu hajm birmuncha qisqarishiga olib kelishi mumkin.

Oddiy bir video faylni ko‘rib chiqamiz. Ma’lumki, har bir video fayl kadrlardan tarkib topadi. Ma’lum kadrlarni olib uni soniyaning har onidagi holatini rasm ko‘rinishida saqlab olamiz. Saqlangan kadrlar umumiy hajmi: 92-122 Kb atrofida ekanligi aniqlandi, ularning o‘rtachasi qilib, 107 Kb ni tanlab olamiz. Bir soniya ichida 24 ta kadr borligini hisobga olsak va video davomiyligini 96 minutligini hisobga olib umumiy hajmni hisoblaymiz:

• 
  107 -bitta kadr hajmi;
  
• 
  24-umumiy kadrlar soni;
  
• 
  60-daqiqa hisobiga o‘tkazish;
  
• 
  96-umumiy video uzunligi (daqiqa hisobida);
  
• 
  107*24*60*96=14 791 680 Kb=14 791 Mb= 14.791 Gb;
  

Aslida esa video faylning bizdagi umumiy hajmi 1.56 Gb. Demak, kodekning faylni siqishi orqali hajm o‘zgarishi sodir bo‘lgan.