Axborot tizimlari nazariy asoslari magistratura mutaxassisliklari uchun o

HTML hujjati tarkibi
 
Insonga  o„xshab,  HTML  hujjati  ham  mantiqiy  tarkibga  ega.  Agar 
e‟tibor bergan bo„lsangiz, farzandingizning tashqi ko„rinishi, individual 
hususiyatlarga  ega  bo„lgani  bilan,  o„xshash  tarkibga  ega.  Agar  oynaga 
qarasangiz  o„z  boshingizni  ko„rasiz  (soch,  quloq,  ko„z,  og„iz,  burun). 
Undan so„ng o„z fizik hususiyatlariga ega bo„lgan tanangiz joylashgan. 
Tanangiz ham ikkiga bo„linadi: yuqori va quyi va h.k. 
Bunday  mulohaza  yuritish 
HTML
  hujjatlari  uchun  ham  mos  keladi. 
Ular sarlavha va tanaga ega. 
HTML
 hujjati sarlavhasida, inson boshidagi 
kabi, imkoniyatlar taqdim etilgan; ular «sahnadan tashqarida» murakkab 
amallarni  boshqarish  uchun  ishlaydi. 
HTML
  tanasi  fizik  atributlar  sohasi 
hisoblanadi. 
HTML
  tanasi  –  bu  brauzer  orqali  sahifada  ko„rinadigan 
barcha ma‟lumotlar hisoblanadi. 
Sarlavha  va  sahifa  tanasining  funksional  imkoniyatlari  ularning 
farqlanuvchi  tomonlari  hisoblanadi.  Hujjat  tarkibiga  amal  qilgan  holda 
ko„plab xatoliklardan holi bo„lishingiz, murakkab HTML hujjatlarini tez 
va samarali yaratishingiz mumkin. 
Hujjat  formatini  bayon  etish  uchun  qo„llaniladigan  bir  qator  teglar 
bilan tanishib chiqamiz. 
…    –  HTML
  tegi.  Hujjatning  qaysi  tilga  tegishli 
ekanligini anglatadi. 
…    –  HTML
  hujjati  sarlavha  qismini  belgilovchi 
sarlavha tegi. 
 –
 hujjatni nomlash tegi. Uning ichiga joylashgan 
axborot brauzerning sarlavha satrida namoyon bo„ladi. 
…    
 
  teglar  juftligi) 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

 
162 
 
ko„rish  uchun  taqdim  etiladigan  barcha  axborotlar  joylashadi.  Qobiq 
yaratilgandan  so„ng  birinchi  masalalardan  biri  sahifa  tanasiga  axborot 
kiritish bo„ladi. Axborot quyidagilardan iborat bo„lishi mumkin: 
Matn
.  Bo„g„inning  matnli  mazmuni  tanada  joylashadi.  Axborotni 
taqdim  etish  uchun  formatlashdan  (matn  bo„g„inga  masofaviy 
kiruvchilarga o„qishda qulay bo„lishi uchun) foydalaniladi. 
Tasvirlar
. Bo„g„in tematikasini ko„rsatish uchun grafikadan, matnni 
to„ldiruvchi fototasvirlardan yoki navigatsion tugmalardan foydalaniash 
mumkin. Tasvirlar hujjat tanasida joylashgan tasvirlar 
axborotning muhim qismi hisoblanadi. 
Murojaatlar
.  Web  ning  yuragi  va  qalbi  bo„lgan  murojaatlar 
foydalanuvchilarga 
bo„g„inda 
harakatlanish 
imkonini 
beradi. 
Murojaatlar har doim sahifa tanasida joylashadi. 
Multimedia va maxsus dasrurlar
. 
Shockwave
, 
Flash
, 
Java
 apletlari va 
hattoki  biriktirilgan  videoni  boshqarish  uchun 
HTML
-hujjat  tasnasida 
joylashuvhci kod qo„llaniladi. 
HTML
  hujjati  tanasi,  inson  tanasi  kabi,  vaqt  o„tishi  bilan  o„sadi  va 
bosh qismiga nisbatan kuchli farqlanadi. Albatta, axborot qo„shish bilan 
tana kattalashib va uzunlashib boradi. 
Albatta,  ikkita 

  tegi  oralig„ida ko„plab  boshqa elementlarni 
kiritish  mumkin.  Bu  yerda  biz  ro„yxatlar,  jadvallar  va  formalar  bilan 
yaqindan tanishamiz.