Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
QARSHI FILIALI
“KOMPYUTER INJINIRINGI” FAKULTETI
2-BOSQICH ATS-11-20 GURUH TALABASINING
“Kompyuterni tashkil etish”
FANIDAN TAYYORLAGAN
MUSTAQIL ISHLARI
Bajardi: Normatov Nurbek


Qabul qildi: Chuponov Abduraxmon


QARSHI – 2022
Mavzu: Kiritish-chiqarish tizimlarining tashkil etilishi

Reja:

1. 
   Kiritish-chiqarish tizimlarining tashkil etilishi
   
2. 
   Operatsion tizimning kirish-chiqishi I/O.
   
3. 
   I/O portidan foydalangan holda operatsion tizim.
   

Kiritish-chiqarish tizimlarining tashkil etilishi
Kiritish-chiqarishning asosiy tizimi. Shaxsiy kompyuterning ona platadagi DXQ (doimiy xotira qurilmasi) yoki QDDXQ (qayta dasturlanadigan doimiy xotira qurilmasi) mikrosxemasiga yozilgan dastur BIOS dir. BIOS kompyuterning operatsion tizimdan kelayotgan kirish-chiqish, qurilmalarni boshqarish so‘rovlariga xizmat ko‘rsatadi. Shuningdek, kompyuter yoqilganda uskunalarni boshlang‘ich tekshirish (POST tartiboti), MBRni yuklash va operatsion tizimga boshqaruvni uzatish ham BIOS vazifasiga kiradi, BIOSda shaxsiy kompyuterning ona plata konfiguratsiyasining asosiy ko‘rsatkichlarini qo‘lda sozlash uchun interaktiv nimdasturi ham mavjud.
BIOS by-os sifatida belgilanadi va ba'zida tizim BIOS, ROM BIOS yoki PC BIOS deb ataladi. Biroq, u noto'g'ri ravishda BASIC yoki Operatsion tizimida yaratilgan. BIOS, kompyuterni yuklash va klaviatura nazorati kabi bir qator asosiy funktsiyalarni bajarish haqida ma'lumot beradi. BIOS shuningdek, qattiq disk, floppy disk, optik haydovchi, protsessor, xotira va h.k. kabi qo'shimcha qurilmalarni aniqlash va sozlash uchun ishlatiladi.






Rasm. BIOS mavjud mikrosxemaning umumiy ko‘rinishi.

BIOSga BIOS Setup Utility dasturi orqali kirish va sozlash mumkin. BIOS Setup Utility, BIOS'uchun barcha maqsadga muvofiq maqsadlari uchun. BIOS-dagi mavjud bo'lgan barcha variantlar BIOS Setup Utility orqali sozlanish mukin.

Windows kabi operatsion tizimdan farqli o'laroq, diskda tez-tez yuklab olinadigan yoki olinadigan va foydalanuvchi yoki ishlab chiqaruvchi tomonidan o'rnatilishi kerak bo'lgan BIOS, kompyuterni sotib olganida oldindan o'rnatiladi.
BIOS Setup Utility dasturiga kompyuteringiz yoki anakart maketi va modeliga qarab turli xil usullarda kirish mumkin. Yordam olish uchun BIOS Setup Utility dasturiga qanday kirish mumkinligini ko'ring.Barcha zamonaviy kompyuter anakartlarda BIOS dasturiy ta'minoti mavjud. Kompyuter tizimlarida BIOSga kirish va konfiguratsiya har qanday operatsion tizimga bog'liq emas, chunki BIOS anakart apparatining bir qismi. Kompyuter operatsion tizimi muhiti tashqari barcha BIOS funktsiyalarida Windows10 , Windows8 , Windows7 , WindowsVista , WindosXP , Linux, Unix yoki hech qanday operatsion tizimni ishlayotganligi ahamiyatga ega emas.[1]