Axborot texnologiyalari universiteti

Ichki (stansion) optik kabellar.

 Ichki yotqizuvchi optik kabellar turli xil turdagi 

ma’lumotlarni uzatish tarmoqlarini yaratish uchun qo‘llanadi. Bunday turdagi optik 

kabellarni bino ichida, harakatdagi metal ob’yektlaridan hamda elektron xisoblash 

texnologiyasining apparatura  bilan ulanish uchun qo‘llanishda yotqiziladi. 

Bunday turdagi optik kabellarning ekspluatasiya sharoiti kabelning konstruktiv 

tuzilishida metal bo‘lmagan elementlarni, gidrofob to‘ldirgichsiz, tor joylarda 

yotqiziluvchi va oson montaj qilinuvchi bo‘lishni talab etishi bilan birga bunday optik 

kabellarning tashqi qobig‘i alanga bo‘lib yonib ketmaydigan materialdan tayyorlanishi 

kerak. 

Bunday turdagi optik kabellarning keng ravishda qo‘llanuvchi bo‘lganligi uchun 

optik tolalari zich ravishda joylashtiriluvchi bo‘lishni bilan birga optik kabelning 

geometrik o‘lchovlari minimal ravishda bo‘lishi talab etiladi. Bir tomoni optik kabel 

(6.11-rasm) birlamchi va ikkilamchi muhofazalovchi qoplamga ega bo‘lgan optik 

tolalardan hamda kevlar turidagi mustaxkam ipdan iborat bo‘lgan mustaxkamlovchi 

elementdan va plastmassali tashqi qobiqdan tashkil topadi. 

 

6.10.-rasm. Ichki optik kabel tuzilishi: 1-optik tola; 2-birlamchi va ikkilamchi 

muxofazalovchi qoplam; 3-maxkamlovchi  element; 4-tashqi qobiq. 

 

Ikki tolali ichki yotqiuvchi optik kabel ikkita dona bittalik optik tolalardan iborat 

kabeldan iborat bo‘lib, (6.11-rasm) unga tolalar ingichka ulagich yoki tashqi qobiq 

ichida umumiy qilib joylashtirgan holda bo‘ladi. Ko‘p tolali optik kabel esa qoplamli 

tuzilishdagi o‘zakdan iborat. (6.10-rasmga qara). 

 

6.11-rasm. Ikki tolali optik kabel tuzilishi: 1-birlamchi va ikkilamchi muxofazalovchi 

qoplamga ega bo‘lgan optik tola; 2-makamlovchi  element; 3-tashqi qobiq. 

---

Ikki tolali optik keng interval yoki qo‘llanuvchi kabel o‘zagining konstruktiv 

tuilishida optik tolaning joylashishi bo‘sh holda to‘liq zich holda bo‘lishi mumkin. 

To‘liq zich holatidagi kabelda optik tolalardan tashqari konstruktiv tuzilsh elementlarini 

tanlashda harorat koffisiyentining chiziqli kengayishini o‘zaro kompensasiyalovchi 

bo‘lishi kerak. 

Yong‘inga xavfli bo‘lgan xonalarda yotqiish uchun mo‘lallangan optik kabellarda 

tolalarni bemalol joylanishi uchun o‘zakni modul tuzilishi qo‘llanilgan. Bundan tashqari 

kabelning konstruktiv tuzilishida qo‘shimcha ravishda yupqa tasma va shisha plastikli 

qobiq kiritilgan.  

Optik kabelning tashqi qobig‘i sekin-asta yonuvchi va kam ravishda tutaydigan 

termoplastik polimer galogenlar bo‘lmagan materialdan tayyorlanadi.