“Orol dengizi mintaqasidagi ekologik ofat oqibatlarini yumshatish bo‘yicha hamkorlikni rivojlantirish” mavzusidagi xalqaro konferensiya ishtirokchilariga

III. Ishbilarmonlik muhitini shakllantirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash va yanada rag‘batlantirish

Shu yilning o‘tgan davrida mamlakatimizda qulay ishbilarmonlik va investitsiya muhiti yaratish, qonunchilik va me’yoriy-huquqiy bazani takomillashtirish, tadbirkorlik faoliyatini tashkil etish hamda amalga oshirish uchun ortiqcha byurokratik va ma’muriy tartib-taomillarga chek qo‘yishga doir ishlar davom ettirildi.

Xususan, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2014-yil 7-apreldagi «O‘zbekiston Respublikasida investitsiya iqlimi va ishbilarmonlik muhitini yanada takomillashtirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi PF 4609-farmoni ijrosini ta’minlash maqsadida tadbirkorlarning huquq va manfaatlari himoyasini kuchaytirish, ularning moliyaviy-xo‘jalik faoliyatini tekshirish sonini cheklash, kichik biznes subyektlariga qo‘shimcha soliq preferensiyalari berish, tashqi iqtisodiy faoliyatni amalga oshirish mexanizmlarini soddalashtirish, shuningdek, kichik va xususiy tadbirkorlik subyektlari bilan o‘zaro munosabatlarda davlat organlari faoliyatining ochiqligini ta’minlashga qaratilgan qonunchilik va me’yoriy-huquqiy hujjatlar qabul qilindi.

Kichik ishlab chiqarish korxonalari tashkil etishga ko‘maklashish maqsadida o‘tgan davrda kichik biznes subyektlariga umumiy qiymati 60,5 milliard so‘mlik 224 davlat aktivi (jumladan, 151 obyekt nolga teng qiymatda) sotildi, foydalanilmayotgan 23 mingta davlat mulki obyekti ijaraga berildi. Tijorat banklari tomonidan kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyektlariga 7,3 trillion so‘m miqdorida kredit va mikrokreditlar (jumladan, 1,5 trillion so‘mlik mikrokredit) berildi. Bu 2013-yilning shu davriga nisbatan 1,3 barobar ko‘pdir. Xalqaro moliya institutlarining kichik tadbirkorlikni rivojlantirish uchun taqdim etilgan 129 million dollarlik (1,2 barobar) kredit liniyalari o‘zlashtirildi.

Ishbilarmonlik muhitini shakllantirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash va yanada rag‘batlantirish bo‘yicha amalga oshirilayotgan chora-tadbirlar joriy yilning to‘qqiz oyida 20,2 mingta yangi kichik biznes subyektini (fermer va dehqon xo‘jaliklari hisobga olinmagan holda) tashkil etish imkonini berdi. Eng ko‘p kichik biznes subyektlari sanoat va qurilish tarmoqlarida (umumiy miqdorning 38,6 foizi) tashkil qilindi. Natijada faoliyat ko‘rsatayotgan kichik biznes korxonalari umumiy soni 2013-yilning shu davriga nisbatan 3,5 foiz ko‘paydi.

Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik korxonalarining tovar bozorlaridan foydalanishini kengaytirishga doir ko‘rilgan chora-tadbirlar tufayli 2014-yilning to‘qqiz oyida kichik tadbirkorlik subyektlari birja savdolari orqali 1,2 trillion so‘mlik (o‘sish 1,9 barobar) o‘z mahsulotlarini sotdi, qiymati 3 trillion so‘mdan ziyod (o‘sish 1,7 barobar) mahsulot sotib oldi. Elektron savdolar orqali amalga oshirilgan davlat xaridlari hajmi shu yilning to‘qqiz oyida 333,7 milliard so‘m yoki davlat xaridlari umumiy hajmining 98,3 foizini tashkil etdi. Davlat xaridlari bo‘yicha elektron savdolarning joriy etilishi hisobiga ushbu maqsadlar uchun ko‘zda tutilgan 82,2 milliard so‘mlik yoki 19,5 foiz byudjet mablag‘lari iqtisod qilindi.

Statistik, soliq, moliyaviy va boshqa hisobotlarni topshirishning elektron tizimini bosqichma-bosqich joriy etish doirasida ayni paytda tadbirkorlik subyektlarining 99 foizi soliq hisobotlarini, 94,7 foizi statistika hisobotlarini elektron shaklda topshirmoqda. Bundan tashqari, davlat organlari va tadbirkorlik subyektlari o‘rtasidagi munosabatlarning kontaktsiz elektron shakllarini rivojlantirish natijasida joriy yilning to‘qqiz oyida 280 mingdan ziyod bojxona yuk deklaratsiyalari (umumiy miqdorning 98,2 foizi) elektron shaklda rasmiylashtirildi. Oliy xo‘jalik sudi tomonidan sud ishi ishtirokchilarining 30 mingdan ortiq elektron ariza va murojaatlari ko‘rib chiqildi, ularga 42 mingdan ziyod xabarnoma elektron shaklda taqdim etildi.

Ishbilarmonlik muhitini yanada takomillashtirish bo‘yicha ko‘rilgan chora-tadbirlar samarasida 2014-yilning to‘qqiz oyida yalpi ichki mahsulotda kichik biznesning ulushi 52,9 foiz (2013-yilning to‘qqiz oyida bu ko‘rsatkich 51,2 foiz bo‘lgan), sanoatda 31,1 foiz (27,9 foiz), investitsiyalarda 33,2 foiz (32,2 foiz), pullik xizmat ko‘rsatishda 47 foiz (43,1 foiz), bandlik sohasida 76,5 foiz (76 foiz) o‘sdi.