O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining majlisi to‘g‘risida axborot

O‘zA

DEPUTATLAR 2015-YILDA ISH O‘RINLARI TASHKIL ETISH DASTURINI QABUL QILDILAR

22-oktabr kuni O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining navbatdagi majlisi bo‘lib o‘tdi.

Kunning ikkinchi yarmida deputatlar 2015-yilda ish o‘rinlari tashkil etish va aholi bandligini ta’minlash dasturi loyihasini muhokama qildilar. Ushbu masala yuzasidan mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vaziri A.Abduhakimov ma’ruza qildi.

2015-yilda ish o‘rinlari tashkil etish va aholi bandligini ta’minlash dasturi tuman va shaharlar xalq deputatlari Kengashlarining deputatlari, barcha darajalardagi hokimliklar, davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari, tadbirkorlik subyektlarining bevosita ishtirokida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan ishlab chiqilganligi qayd etildi. Dasturning maqsadi – demografik omillarni hamda iqtisodiyotdagi tuzilmaviy o‘zgarishlarni inobatga olgan holda hududlar va iqtisodiyot tarmoqlarining salohiyatini ishga solish, bandlik va tadbirkorlikning samarali shakllarini rivojlantirishga har tomonlama ko‘maklashish orqali aholi bandligini ta’minlash bo‘yicha kompleks va o‘zaro bog‘liq chora-tadbirlarni amalga oshirishdan iboratdir.

Majlisda ta’kidlandiki, 2015-yilda ish o‘rinlari tashkil etish va aholi bandligini ta’minlashning prognoz ko‘rsatkichlari hududlarni, xizmatlar va servis sohasini ijtimoiy-iqtisodiy va industrial rivojlantirish, qishloq joylarda yakka tartibdagi uy-joylarni qurish va pudrat qurilish ishlarini amalga oshirish, ko‘p tarmoqli fermer xo‘jaliklarini yanada rivojlantirish, qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish dasturlarining ro‘yobga chiqarilishini inobatga olgan holda, bandlik hududiy tuzilmasining darajasini oshirish va takomillashtirishga, mehnat bozorida ish kuchiga bo‘lgan talab va taklifning muvozanatliligini ta’minlashga qaratilgan. Dastur doirasida kelgusi yilda hududlar va yo‘nalishlar bo‘yicha 261,6 mingta ish o‘rni tashkil etish va 725,9 ming kishining bandligini ta’minlash chora-tadbirlari ko‘riladi. Umuman olganda, dasturning bajarilishi 987,5 ming nafar kishining ishga joylashtirilishiga ko‘maklashadi. Bunda ta’lim muassasalarining bitiruvchilarini, ayollar, nogironlar va aholining ijtimoiy ko‘makka muhtoj boshqa toifalarini ishga joylashtirishga alohida e’tibor qaratiladi.

Dastur ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish, texnik va texnologik yangilash, aholining ehtiyojmand qatlamlarini ishga joylashtirish, kasbga qayta tayyorlash va ijtimoiy himoya qilishga doir faol hamda aniq maqsadli chora-tadbirlarni amalga oshirish bo‘yicha tarmoq dasturlarini inobatga olgan holda viloyatlar, tumanlar va shaharlar kesimida ishlab chiqildi. Dasturda nazarda tutilgan chora-tadbirlar “Aholini ish bilan ta’minlash to‘g‘risida”gi qonunning talablariga va ushbu sohadagi xalqaro standartlarga muvofiq ishlab chiqilgan.

Deputatlar ish o‘rinlarini tashkil etish va aholi bandligini ta’minlash O‘zbekiston ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotining eng muhim ustuvorliklaridan biri, xalqning turmush darajasi va sifatini oshirishning muhim sharti ekanligini ta’kidladilar. Dastur yangi obyektlarni ishga tushirish, amaldagi ishlab chiqarish quvvatlarini modernizatsiya qilish, qayta jihozlash va ulardan to‘laroq foydalanish, sanoatda, qurilishda, xizmatlar va servis sohasida kichik biznesni jadal rivojlantirish, infratuzilmaviy, kommunikatsion va uy-joy qurilishi ko‘lamlarini kengaytirish, kasanachilik imkoniyatlarini rivojlantirish, bekor turgan korxonalarni tiklash hisobiga zarur miqdorda ish o‘rinlarini tashkil etish va aholi bandligini ta’minlashga qaratilgan.

Deputatlar Ish o‘rinlarini tashkil etish va aholi bandligini ta’minlash dasturi keyingi olti yil davomida mamlakatimiz parlamenti tomonidan tasdiqlanayotganligini alohida qayd etdilar. Qonunchilik palatasi qo‘mitalari dasturning ijrosini alohida nazorat ostiga olgan. Buning natijasida dastur barcha siyosiy partiyalar fraksiyalari va O‘zbekiston Ekologik harakatidan saylangan deputatlar guruhining, ekspertlar, turli soha mutaxassislarining taklif va fikr-mulohazalarini inobatga olgan holda yildan-yilga takomillashib bormoqda. Shu sababli, dastur aholining turli qatlamlari va keng jamoatchilik doirasining manfaatlari aks etgan noyob hujjatdir.

Dastur loyihasini har tomonlama muhokama etish doirasida barcha siyosiy partiyalar fraksiyalari va O‘zbekiston Ekologik harakatidan saylangan deputatlar guruhi vakillari so‘zga chiqdilar.

Tadbirkorlar va ishbilarmonlar harakati – O‘zbekiston Liberal-demokratik partiyasidan saylangan deputatlar partiyaning saylovoldi dasturida, eng avvalo, qishloq yoshlarini va ayollarni tadbirkorlik faoliyatiga jalb etish orqali bandlik masalalarini hal qilishga ko‘maklashish muhimligi ko‘rsatib o‘tilganligini qayd etdilar. Fraksiyaning fikricha, mazkur yondashuv tadbirkorlik sohasida yangi ish o‘rinlarining tashkil etilishi imkon qadar qulay tadbirkorlik muhitining mavjudligi bilan bevosita bog‘liqligiga asoslanadi. Fraksiya ushbu holatni inobatga olgan holda, shuningdek, o‘z elektoratining manfaatlaridan kelib chiqqan holda dasturni ko‘rib chiqishda aynan shu yo‘nalishga alohida e’tibor qaratdi.

Fraksiya a’zolari mehnat bozorini yanada rivojlantirishning samarali omillari sifatida bandlikning turli shakllarini, ayniqsa, kichik biznesni, kasanachilik va oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish dasturning asosiy vazifalaridan biri ekanligini ta’kidladilar. Imkon qadar qulay ishchanlik muhitini yaratish, tadbirkorlarning kredit va moddiy xomashyo resurslaridan foydalanishini kengaytirish yuzasidan qabul qilingan qonun hujjatlariga, iste’mol tovarlari bozorida talabga ega ishlab chiqarishlarni rag‘batlantirish dasturlariga muvofiq ish o‘rinlarini tashkil etishda kichik biznesning rolini yanada oshirish, yoshlarni tadbirkorlik faoliyatiga jalb qilish orqali qo‘yilgan vazifani hal etish nazarda tutilmoqda.

Qishloqda, ayniqsa, tayyor qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini qayta ishlash va ishlab chiqarishga ixtisoslashgan tadbirkorlik subyektlarining rivojlantirilishi va kengaytirilishi keyingi yilda 127,5 mingdan ziyod kishini ish bilan band qilish imkonini berishi ta’kidlandi.

O‘zbekiston Xalq demokratik partiyasi fraksiyasi a’zolari kasb-hunar kollejlarining bitiruvchilarini ishga joylashtirishga, ularni olgan ixtisosligi bo‘yicha ish o‘rinlari bilan ta’minlashga urg‘u berdilar. Shu munosabat bilan bo‘sh turgan va zaxiralangan ish o‘rinlari hisobiga kasb-hunar kollejlarining 487,7 mingdan ziyod bitiruvchisini ishga joylashtirish dasturning muhim yo‘nalishi ekanligi qayd etildi.

Majlis chog‘ida bandlik va xalq farovonligini oshirish masalalarining hal etilishi uchun mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlarining javobgarligini oshirish zarurligi aytib o‘tildi. O‘zbekiston XDP fraksiyasining taklifiga ko‘ra, mahalliy hokimiyat va boshqaruv organlari, ularning ishchi komissiyalari tomonidan bandlik hududiy dasturlari bajarilishining borishi muntazam ravishda, har oyda, tasdiqlangan manzilli ro‘yxatlar va tarmoq jadvallari asosida ko‘rib chiqiladi va tegishli chora-tadbirlar ko‘riladi.

Ishsizlarning, shu jumladan, mehnat migrantlarining bandligini ta’minlash, shuningdek, mehnat to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga, mustaqil tarzda ishga joylashish uchun ish joyini tanlashga doir bepul maslahatlar berish ham nazarda tutilmoqda.

Fraksiya a’zolarining fikricha, bu dastur bajarilishining borishini real vaqt rejimida monitoring qilish samaradorligini oshirish hamda tasdiqlangan mezonlardan ortda qolayotgan korxonalar, tarmoqlar va hududlarni aniqlash, dasturning so‘zsiz bajarilishiga qaratilgan qo‘shimcha chora-tadbirlarni ko‘rish imkonini beradi.

O‘zbekiston “Milliy tiklanish” demokratik partiyasining vakillari ular o‘z amaliy faoliyatlarida huquqiy va iqtisodiy vositalarni yanada takomillashtirish, shuningdek, tadbirkorlikning an’anaviy madaniyatini tiklash orqali biznesga ko‘maklashishga, ichki iste’mol va eksportning oshishini ta’minlashga, hunarmandchilik, servis va turizmni rivojlantirishga, mamlakatimiz ishlab chiqaruvchilarini har tomonlama qo‘llab-quvvatlashga intilishlarini ta’kidladilar. Ularning fikricha, asosan milliy hunarmandchilikning an’anaviy markazlari bo‘lmish mintaqalarda kasanachilik ish o‘rinlarini tashkil etish nazarda tutilmoqda. Shu bilan birga, qonun hujjatlarida oilaviy tadbirkorlik subyektlari uchun nazarda tutilgan imtiyozlar, preferensiyalar va kafolatlardan foydalanish samaradorligini oshirishga doir ishlarni davom ettirish zarur.

Oilaviy tadbirkorlik sharoitida ish kuni vaqtini tuzib chiqishda ham, mehnatni taqsimlashda ham faoliyatni tashkil etishning boshqa shaklida imkoni bo‘lmagan oqilona qulaylik imkoniyati mavjud, bu esa yosh bolali ayollar va mehnat bozorida raqobatlasha olmaydigan boshqa toifadagi shaxslarni ishlab chiqarishga qisman jalb etish imkonini beradi.

Bunday diqqat-e’tibor turizmni yanada rivojlantirishni ham talab qiladi. Fraksiya a’zolarining ishonchi komilki, ushbu sohada ko‘plab foydalanilmagan imkoniyatlar mavjud. Fraksiya a’zolarining fikricha, ushbu sohani rivojlantirish hisobiga mazkur tarmoqda ish bilan band bo‘lganlarning sonini oshirish va aholi daromadlarini yuksaltirish imkonini beradi.

O‘zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasi fraksiyasining a’zolari ish o‘rinlariga katta ehtiyoj sezilayotgan mintaqalarda ish o‘rinlarini ko‘paytirishga, shuningdek, tashkil etilayotgan ish o‘rinlariga, eng avvalo, qishloq joylardagi ayollarni, oliy o‘quv yurtlari va kasb-hunar kollejlari bitiruvchilarini joylashtirish muhimligiga alohida e’tibor qaratdilar. Fraksiya vakillarining ishonchi komilki, innovatsion texnologiyalar sohasini rivojlantirish, kasbga qayta yo‘naltirish hisobiga yoshlarni ishga jalb qilish, shuningdek, o‘z tadbirkorlik faoliyatini tashkil etish va yuritish uchun ularga tijorat banklari tomonidan imtiyozli mikrokreditlar ajratish amaliyotini davom ettirish muhim yo‘nalishlardan biridir.

Deputatlar ish o‘rinlarini tashkil etishda ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish, amaldagi korxonalarni texnologik jihatdan yangilashda yuqori texnologiyalarni joriy etish masalalariga e’tibor qaratish, ishlab chiqarish korxonalarida ham, xizmatlar sohasida ham innovatsion texnologiyalardan kengroq foydalanish muhimligini ta’kidladilar.

Bo‘sh ish o‘rinlari yarmarkalari bandlikka ko‘maklashishning samarali usulidir. Ushbu yarmarkalarning maqsadi ish izlayotgan fuqarolarni taklif etilayotgan bo‘sh ish o‘rinlari bilan tanishtirishdan, shuningdek, ularga mehnat bozori, xodimlarga ehtiyoj sezayotgan korxonalar, mavjud bo‘sh ish o‘rinlari asosida ishga joylashish, qayta ta’lim olish imkoniyatlari to‘g‘risida eng to‘liq axborot taqdim etishdan iboratdir.

O‘zbekiston Ekologik harakatidan saylangan deputatlar dasturda mamlakatimizda ko‘plab turdagi ekologik toza mahsulot ishlab chiqarishga ixtisoslashgan yirik korxonalarni ham, xususiy sektordagi korxonalarni ham rivojlantirish hisobiga ish o‘rinlarini tashkil etish nazarda tutilganligi muhim ekanligini ta’kidladilar. Shuningdek, xizmatlar sohasida yangidan tashkil etilayotgan ish o‘rinlari asosida bandlik masalalarini hal qilish ehtiyojlarini inobatga olgan holda, aholi punktlarini obodonlashtirishga doir ishlarni kengaytirish, qishloq infratuzilmasini rivojlantirish yuzasidan amalga oshirilayotgan tadbirlar samarasini yanada yuksaltirish muhimligi ham qayd etildi. Ularning fikricha, ushbu nuqtai nazardan tabiatni ifloslantirishni istisno etadigan texnologiyalardan yanada to‘liqroq foydalanish va ularni joriy etish masalasini ham ko‘rib chiqish zarur bo‘ladi.

O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi muhokama chog‘ida bildirilgan fikr-mulohazalarni inobatga olgan holda 2015-yilda ish o‘rinlari tashkil etish va aholi bandligini ta’minlash dasturini tasdiqladi hamda tegishli qaror qabul qildi.