Axborot kutubxona katalogi va fondi

1  Y o ld o sh e v   E.,  Raximova  M.  Hujjat  fondlari.- Т . , 2004.- b .  59
140

---

Yozma  modelda  ko‘proq  so‘raladigan  mavzular,  kitob  turi  va 
xillari,  nusxasi,  kutubxona fondining belgilari,  umumiy tarkibi va 
hajmi  aniqlanadi.
Matematik  model  fond  miqdori  haqida  tasavvur  hosil  qi­
lish  imkonini  beradi.  Bunda  hisoblash  texnikasi  juda  muhim. 
Har  bir  kutubxona  fondi  o‘ziga  xos  kattalikka  va  tuzilishga  ega 
bo'lishi  mumkin.  Buni  hisoblashda  oddiy  arifmetik  formuladan 
va  oliy  matematika  formulasidan  foydalaniladi.  (V.M.  Motilev, 
A.G.  Rayev).  Bizda kutubxonaning birinchi,  ya’ni dastlabki  fondi 
qishloq  va  texnika  kutubxonasi  uchun  2000,  shahar  kutubxonasi 
uchun  5000 jild  qilib belgilangan.
Bundan tashqari xalqaro m inim um lar ham  mavjud.  Masalan: 
IFLA  ning har bir kutubxonaning dastlabki fondi 6000 jild qilib 
belgilangan.  Fondning miqdori shu joyda yashaydigan aholining 
soniga  ham  bog‘liq.  Besh  minggacha  aholisi  bo'lgan  joyda  har 
bir odam ni kitob  bilan ta ’m inlash  2,5 jild,  10  minggacha  — 2,0, 
20  ming  —  1,  5,  20  m ingdan  oshgan bo'lsa  1 jild.  Fondning  op­
tim al  aylanishi  — 3  m arta,  fonddan  hujjatni  chiqarib  tashlash  — 
12%  yoki butlash budjetidan  10%ni tashkil etishi  mumkin.  Agar 
fond  har yili  3%ga  oshib  borsa  bu  ancha  ma’qul  hisoblanadi.