«axborot-kommunikatsiya texnologiyalar va tizimlar»

Kirish
M UNDARIJA
3
1-mavzu. FANGA KIRISH
1.1. “A xborot kom m unikatsiya tizim lar va texnologiyalar” fanini 
ta ’rifi, m ohiyati va o ‘qitish maqsadi va vazifalari...................................... 4
1.2. “A xborot kom m unikatsiya tizim lar va texnologiyalar” fanining 
Mantiqiy-tuzilmaviy sx em asi.......................................................................... 5
1.3. A xborot tushunchasi. 
A xborot texnologiyalarining turlari,
jam iyatda va kundalik hayotimizda tutgan o ‘m i .........................................7
1.4.Kom puter va uning tu rla ri.................................................................. 8
2-m avzu, AXBO R O T-K OM M UNIKATSIYA
TEXN OLO G IYA LAR IN ING TASNIFLANISHI
2.1. A vtom atlashtirilgan 
axborot 
texnologiyalari: 
tasnifi 
va 
rivojlanish istiqbollari.....................................................................................11
2.2. A xborot-komm unikatsiya texnologiyalari evolyutsiyasi........... 31
2.3.A xborot-kom munikatsiya texnoiogiyalarini milliy iqtisodiyot 
tarm oq va sohalarida qoMlash.......................................................................39
3-m avzu.TEX NIK VO SITA LA R VA ULARNING
RIVO JLANIB BORISH TENDENSIYALARI
3.1 
.Texnik vositalar.............................................................................. 51
3.2.Kiritish va chiqarish qurilm alari...................................................... 57
3.3.M a’lum ot tashuvchi vositalar.......................................................... 61
3.4.M ultim edia vositalari va ulam ing aham iyati.................................65
3.5.M odem - telefon tarm og‘i va b o sh q a la r....................................... 65
4-m avzu.DA STU RIY T A ’M INOT V A UNING RIVO JLANIB
BORISH TENDENTSIYALARI
4.1 
.Dasturiy ta ’m inot tushunchasi..................................................... 67
4.2,O peratsion tizim larining tushunchasi va kerakligi..................... 68
4.3.O peratsion tizim larining funksiyalari............................................. 70
4.4.0peratsion tizim resurslam i boshqarish tizim i sifa tid a ...............74
4.5.O peratsion tizim lar tu rla ri................................................................ 75
545

---

5-m avzu. Z A M O N A V IY O P E R A T S IO N T IZ IM L A R IN IN G
T A V SIFI.
5.1 .W indows operatsion tizimi haqida um um iy tushunchalar ........ 81
5.2.W indows 7 operatsion tizimi funksiyalari..................................... 85
5.3.W indows 7 operatsion tizimi oynalari............................................ 92
5.4.Fayl ustidagi operatsiyalar.............................................................. 100
5.5.Dastum i (ilovani) ishga tu sh irish .................................................. 109
6-m avzu. M A T N A X B O R O T L A R IN I Q A Y TA IS H L A S H
T E X N O L O G IY A L A R I
6.1.M atn protsessorlarining xususiyatlari........................................... 136
6.2H ujjatlam i n a ’m unalar va yordam chilar orqali form atlash....... 140
6.3.M icrosoft W ord 2007 ni ishga tushirish....................................... 142
6.4.M atn m uharririda am m allar bajarish............................................. 158
7-m avzu. E L E K T R O N JA D V A L L A R D A N F O Y D A L A N ISH
T E X N O L O G IY A L A R I
7.1 .Elektron jadvallar va oddiy grafiklar yasash............................... 168
7 .2.0ddiy elektron jadval yaratish va undan foydalanish................ 170
7.3.M a’lum otlami diagram m a k o ‘rinishida taqdim etish.................175
7.4.MS Excel elektron jadvalidakataklarga formulalar kiritish.... 180
7.5.Matn kiritish va tahrir qilish........................................................... 186
8 -m avzu.T A Q D IM O T L A R N I TA Y Y O R LA SH
T E X N O L O G IY A L A R I
8.1.K om pyuter prezintatsiyasi tushunchasi........................................ 189
8.2.Power Pointning foydalanuvchi interfeysi................................... 193
8.3.Prezintatsiya yaratish bosqichlari.................................................. 200
8.4.Matn varasm lar yordam ida slaydlar yaratish.............................. 201
8.5.Matn va Fonni form atlash...............................................................202
8.6.Animatsiya va tovushlar yordam ida slaydlar yaratish...............205
8.7.Power Point prezentatsiya slaydiga rasm va obyektlarni 
q o ‘shish.......................................................................................................... 208
9-m avzu.M A ’L U M O T L A R N I T A R M O Q L I Q A Y TA ISH L A SH
T E X N O L O G IY A L A R I
9.1 .Internet evolyutsiyasi va uning imkoniyatlari, xizm atlari 
215
9.2.Intemetning dasturlari va xizm atlari............................................. 216
546

---

9.3.Intem et tarm og‘i va uning aham iyati........................................... 220
9.4.INTERNET tarm og‘i va uning aham iyati................................... 224
9.5.INTERNET tarm og‘i xizm atlari....................................................230
9.6.INTERN ETD A axborot qidiruv tizim lari.................................... 235
9.7.INTERNET orqali m uloqot va uning aham iyati........................ 241
9.8INTERNETDA interaktiv xizm atlar...................... 
 
249
10-m avzu. K O M P Y U T E R D A M A S A L A L A R N IY E C H IS H
B O S Q IC H L A R I
lO .lM uam m olam i yechish va dastum i rejalashtirish asosi.............256
10.2Dastuming xususiyatlari................................................................ 257
10.3Muammoni yechishning metodikasi va texnologiyasi............. 259
1 1-m avzu. A L G O R IT M L A R N I G R A F IK IFO D A L A SH
V O S IT A L A R I.
11.1 .D astum ing dizayn vositalari........................................................ 271
11,2.Sodda dasturlam i algoritmlarini ishlab chiqish........................ 275
11.3.Algoritm: massiv elementlarini yig'ndisini aniqlash...............277
11.4.Algoritm: massiv elem entlar ichidan eng kattasini topish 
algoritm i......................................................................................................... 279
11.5.Algoritm: chiziqli yoki ketm a-ket tashkil etilgan q id iru v
279
12-m avzu. D A ST U R L A SH T IL L A R I Y O R D A M ID A
D A ST U R L A R N I IS H L A B C H IQ IS H
12.1 .C++ dasturlash tili tahlili.............................................................. 298
12.2.Tahrirlagichdan foydalanish (boshlang‘ch fayl
yaratishda)...................................................................................................... 302
12.3.Tahrirlagichning asosiy buyruqlari............................................. 305
12.4.Kompilyatsiya qilish va birlashtirish.......................................... 309
12.5.Dastum ing amalga oshirilishi (D astum i ishga tu sh irish ).......310
13-m avzu. A X B O R O T T IZ IM L A R IN IN G T U SH U N C H A SI VA 
T A R K IB IY Q IS M L A R I
13.1 .Axborot tizimi haqida um um iy tushuncha................................ 334
13.2.A xborot tizim larining tarkibiy qism lari..................................... 336
13.3.Axborot tizimining dasturiy ta ’m inoti........................................338
13.4.A vtomatlashtirilgan axborot tizim ining tasniflanishi.............. 339
547

---

13.5.A vtomatlashtirilgan axborot tizim larining tarkibiy
jihatlari............................................................................................................343
13.6.Avtomatlashtirilgan axborot tizim larining rivojlanib borish 
tendensiyalari.................................................................................................345
14-m avzuM E N E JM E N T A X B O R O T T IZ IM L A R I
14.1 
.M enejmentning mohiyati, m aqsad va vazifalari...................350
14.2.Menejmentning o ‘ziga xos xususiyatlari................................... 352
14.3.M enejmentning m azm uni va vazifalari......................................356
14.4.Menejmentning funksiyalari va ulam ing tasnifi.......................358
14.5.M enejm ent jarayonini axborot bilan ta ’m inlash.......................361
15 -m avzu.S T A T IS T IK A F A O L IY A T ID A
A V T O M A T L A S H T IR IL G A N A X B O R O T T IZ IM L A R I VA 
T E X N O L O G IY A L A R I
15.1.Milliy iqtisodiyotni boshqarish tizim ida davlat statiskasining 
vazifalari, ulam ing xizm atlari va tashkil qilinishi.................................. 367
15.2.A xborotlam i elektron usulda ishlab chiqish
m ajm ualari..................................................................................................... 378
15.3.Axborot xizm atlarini k o ‘rsatish y o ila r i.................................... 380
15.4.Axborot-kom m unikatsiya texnologiyalari asosida iqtisodiy 
tahlil vazifalarini echishni tashkil qilish...................................................384
15.5.Davlat 
statistika 
hisobotlarini 
elektron 
k o ‘rinishda
shakllantirish va taqdim e tis h .................................................................... 389
16-m avzu. S O L IQ A X B O R O T T IZ IM I
16.1 
.Soliqlam ing m ohiyati v a ah am iy ati.......................................396
16.2.Soliq 
tizim ida 
axborot 
texnoiogiyalarini 
qo'llashning
zaruriyati va dolzarbligi............................................................................... 398
16.3.Soliq xizm ati organlarida axborot tizimi ham da axborot
texnologiyalarining shakllanishi va huquqiy asoslari............................ 401
16.4.Davlat soliq xizm ati organlarida axborot-kom m unikatsiya
texnologiyalarining q o ‘llanilishi................................................................ 406
16.5.Soliq xizm ati organlaridagi axborot tizimlari va texno­
logiyalarining vazifalari...............................................................................410
16.6.Soliq idoralarining yagona integratsiyalashtirilgan axborot 
resurs bazasi...................................................................................................414
548

---

17-m avzu. B U X G A L T E R IY A A X B O R O T T IZ IM I
17.1. B uxgalteriya hisobi axborot tizim larining umumiy
ta ’rifi................................................................................................................421
17.2. K orxonalar buxgalteriyasida dasturiy ta ’m inotlar.................. 424
17.3.Buxgalteriya hisobining tashkilotlar bilan axborotli
aloqasi...............................................................................................
426
17.4.AAT korxonalar buxgalteriyasini yuritishda m a’lumotlar 
bazasining tarkibi..........................................................................................429
17.5.Buxgalteriya hisobida avtomatlashtirilgan axborot texno­
logiyalarini tashkil qilish.............................................................................430
17.6.Yirik korxonalar buxgalteriya hisobi masalalarini kom ­
pyuterda qayta ishlash texnologiyalari......................................................433
17.7.Kichik biznes korxonalarida buxgalteriya hisobini avto­
m atlashtirish tizim lari.................................................................................. 435