«axborot-kommunikatsiya texnologiyalar va tizimlar»

16.2-rasm. Davlat soliq xizmati organlari xodimlarning
asosiy vazifalari
400

---

Mazkur asalalami yechishda aw alo Davlat soliq qo‘mitasi soliq 
xizmati idoralarini zamonaviy kompyuter texnologiyalari orqali bir- 
biri bilan bog‘lash va yagona axborotlar bazasini takomillashtirish 
maqsadida m a’lumotlarga ishlov berishning yagona kompyuter 
tizimini ishlab chiqish va Davlat soliq qo‘mitasining barcha 
bo‘linmalarida lokal axborot-hisoblash tarmoqlarini barpo etishni 
maqsad qilib qo‘ydi. Shu bois Davlat soliq xizmati organlarida 
zamonaviy axborot texnologiyalari asosida axborot tizimini 
yaratishga asos solindi va uning huquqiy bazasi yaratildi.
Axborot tizimlari va texnologiyalarini iqtisodiyot, fan, ta ’lim va 
boshqa sohalarga keng joriy etish maqsadida 0 ‘zbekiston 
Respublikasining 
2003-yil 
11-dekabrdagi 
«Axborotlashtirish 
to ‘g‘risida»gi, «Elektron raqamli imzo to ‘g‘risida»gi, 2004-yil 29- 
apreldagi «Elektron tijorat to‘g ‘risida»gi, «Elektron hujjat aylanishi 
to ‘g‘risida»gi, 
2005-yil 
16-dekabrdagi 
«Elektron 
to‘lovlar 
to ‘g‘risida»gi Qonunlari qabul qilindi (16.3-rasm). Bu qonunlar 
soliq tizimiga bevosita tegishli bo‘lib, ulami amaliyotga tadbiq etish 
zamon talabiga aylandi. 0 ‘zbekiston Respublikasi mustaqilligining 
dastlabki yillaridanoq Davlat soliq xizmati organlarida axborot- 
kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish masalalariga jiddiy 
e ’tibor qaratila boshlangan57.
16.3. Soliq xizmati organlarida axborot tizimi hamda axborot
texnologiyalarining shakllanishi va huquqiy asoslari
Axborot texnologiyalarining hayotimizning turli jabhalariga 
kirib borishi axborotlashgan jamiyatni shakllantirishga zamin yaratib 
bermoqda. 
«Axborotlashgan 
iqtisod», 
«Elektron 
hukumat», 
«Elektron raqamli imzo», «Elektron hujjat» kabi tushunchalar 
hayotimizga keng kirib keldi. Davlatning axborot xavfsizligini 
ta’minlash muammosi milliy xavfsizlikni ta’minlashning asosiy va 
ajralmas qismi bo‘lib, axborot himoyasi esa davlatning birlamchi 
masalalariga aylanmoqda. Axborotni himoyalashning turli usullari 
mavjud bo‘lib, elektron hujjat aylanishi tizimiga o ‘tilayotgan
57 Soliq akadem iyasi, Inform atsion texnologiyalar kafedrasi “Soliq tizim id a dasturiy
m ahsullar» fanidan m a'ru z a m atni, 2013-yil.
401

---

bugungi ku n d a elektron raqam li im zo asosida h u jjatlar aslligini 
tasdiqlash v a u lam i him o y a qilish iqtisodiy axborot alm ashinuvida 
eng qulay usullardan b in hisoblanadi.
Solwj 1ш«пт a&b>rotU*sht«i$h 
гт>|ЬиЫй 
fh'itm <>Wiga
' «jo'vdgan v a /d a la m i к П Ц V3 
le z .
b a ja m h u chun i.m koniyai yarxtdi.
iS o h q * ш ш к Ь ax bo ro t tcxnotoyjyaJardan sam arali icydafom lgdtt la q iim ia | 
I axborot aJ«u»lurvinm £ te'/:Ja*bishi Ы*оЫ$з sart-.xarajatKtr (mr$i хлга jat h r |
Im u tc n a L *Н kwd**, q o g < « b w :lik v a b ,k .) k?*kjn qx$qaxa<& 
<*i
ish fo sh ib , tizim fta is v rtt vax.shtlanaI
S oliq ttgitm d* v*ngi axbvroi texuofogivs larkkm Jbydalani*lm m g la o il^ h tiv j 
j 
mamlafcai b o vie ha yangi axborcf tex n o lo g iy ab ru to n toydalantshm ng bir qismi 
h iso H a tm b , sh u m n g u chiw bujarayo»faol ishtirok ctfchi
b » rd \a iqustnJiy j&atcljm b o g b .q ja ra y o n la r uchtm k atta sam ara b tra d i.
I S o liq iam i hiswbltfsh. to piash jara y tm i *odI 
t&srUsbadi.