«axborot-kommunikatsiya texnologiyalar va tizimlar»

Tayanch iboralar: 
axborot tizimi, axborot texnologiyasi, 
axborot jam iyati, axborot zaxiralari, kompyuterlar, texnik 
vositalar.
1.1. “A xborot komm unikatsiya tizimlar va texnologiyalar”
fanini ta ’rifi, mohiyati va o ‘qitish m aqsadi va vazifalari.
Informatika -
hisoblash texnikasi vositalari bilan m a’lumotlami 
yaratish, saqlash, qayta tiklash, qayta ishlash va uzatish usullari, 
hamda ushbu vositalami faol yuritish jarayonining tamoyillari va 
ulam i boshqarish usularini tizimlashtiruvchi texnik fan.
Informatika sohasining asosiy resursi bu - axborotdir.
Axborot - olamdagi butun borliq, undagi ro ‘y beradigan xo- 
disalar va jarayonlar haqidagi xabar va m a’lumotlardir. Axborot 
inson nutqida, kitobdagi matnlarda, m u sa w ir tasvirida va bosh- 
qalarda mavjuddir.
Axborot manbalari va iste’molchilarning har xilligi axborot 
shaklining turli k o ‘rinishda bo‘lishiga olib keladi:
Belgili - turli ishoraviy belgilardan iborat axborotlar.
Matnli - xarf, raqam va belgilar to ‘plam idan tarkib topgan 
axborot.
Grafik - tasvirlardan iborat b o ig a n tasavvur k o ‘rinishidagi 
axborot.
Texnologiya - grekcha tildan tarjima qilinganda san’at, mahorat 
kabi m a’nolami bildiradi.
Kompyuter tizimi - m a’Iumotlarga ishlov berish, kiritish va 
chiqarish tizimi hamda xotira tizimi.
Informatikani tor m a ’noda o ‘zaro aloqador uch qism -
texnik
vositalar (hardware), dasturiy vositalar (software) va algoritmli

---

vositalar (brainware)
sifatida ta- 
savvur etish mumkin. 0 ‘z nav- 
batida 
informatikani 
ham 
umuman, ham qismlari bo‘yicha 
turli 
jihatlardan: 
milliy
iqtisodiyot tarmoqlari, funda­
mental fan, amaliy fan sohasi 
sifatida ko‘rib chiqish mumkin. 
Informatika va axborot texnologiyalari 
amaliy fa n
sohasi 
sifatida quyidagilar bilan shug‘ullanadi:
a) axborot jarayonlaridagi qonuniyatlami o ‘rganish (axborot- 
lami yig‘ish, qayta ishlash, tarqatish);
b)inson faoliyatining turli sohalarida kommunikatsion-axborot 
modcl-larini yaratish;
v)aniq bir sohalarda axborot tizimi va texnologiyalarini ishlab 
chiqish va ulaming hayotiy bosqichini, ulami ishlab chiqarish, 
ishlashni va hokazolami loyihalash, ishlab chiqish bosqichlari uchun 
tavsiyalar tayyorlash.
1.2. 
“Axborot kommunikatsiya tizimlar va texnologiyalar” 
fanining Mantiqiy-tuzilmaviy sxemasi 
Respublikamiz milliy iqtisodiyoti tarmoq va sohalariga axborot- 
kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish borasida amaliy ishlar 
0 ‘zbekiston Respublikasining «Axborotlashtirish to‘g ‘risidagi» 
Qonuni asosida olib borilmoqda.
Ushbu Qonunda quyidagilar 
asosiy vazifalardan
qilib quyi­
dagilar belgilab qo'yilgan:
•axborotlashtirish sohasidagi davlat siyosati axborot resurslari, 
axborot texnologiyalari va axborot tizimlarini rivojlantirish hamda 
takomillashtirishning zamonaviy jahon tamoyillarini hisobga olgan 
holda milliy axborot tizimini yaratish;
•har kimning axborotni erkin olish va tarqatishga doir kons- 
titutsiyaviy huquqlarini amalga oshirish, axborot resurslaridan erkin 
foydalanilishini ta’minlash;
•davlat organlarining axborot tizimlari, tarmoq va hududiy 
axborot tizimlari, shuningdek, yuridik hamda jismoniy shaxslaming

---

axborot tizimlari asosida 0 ‘zbekiston Respublikasining yagona 
axborot m akonini yaratish;
•xalqaro axborot tarmoqlari va Internet jahon axborot 
tarm og‘idan erkin foydalanish uchun sharoit yaratish;
•davlat axborot resurslarini shakllantirish, axborot tizimlarini 
yaratish ham da rivojlantirish, ulam ing bir-biriga mosligini va o ‘zaro 
aloqada ishlashini ta ’minlash;
•axborot-kom m unikatsiya 
texnologiyalarining 
zamonaviy 
vositalari ishlab chiqarilishini tashkil etish;
•axborot resurslari, xizmatlari va axborot-komm unikatsiya 
texnolo-giyalari bozorini shakllantirishga k o ‘maklashish;
•dasturiy m ahsulotlar ishlab chiqarish rivojlantirilishini rag ‘- 
batlantirish;
•tadbirkorlikni q o ‘llab-quw atlash va rag ‘batlantirish, investit- 
siyalam i jalb etish uchun qulay sharoit yaratish;
•kadrlar tayyorlash va ulam ing malakasini oshirish, ilmiy 
tadqiqotlam i rag‘batlantirish.
« 0 ‘zbekiston Respublikasining «Elektron tijorat to ‘g ‘risida» 
Qonuni axborot-kommunikatsiya texnologiyalari asosida tadbir- 
korlik faoliyatini y o ‘lga qo‘yish uchun katta turtki bo‘ldi.
0 ‘zbekiston Respublikasida 
dasturiy mahsulotlari
bozorini 
shakllantirish borasida bir qator amaliy ishlar olib borilmoqda. 
Bizning tadbirkorlar ham dasturiy mahsulotlam i ishlab chiqish va 
eksport qilishi 
mumkin, buning uchun 
umumiy 
sharoitlar, 
intellektual potentsial ham etarlidir.
Axborot faoliyati
- bu milliy iqtisodiyot sohasi b o ‘lib, axborot 
mahsulotlari va xizmatlarini ishlab chiqish va qayta ishlab iste’- 
molchilaming bu boradagi talabini qondirish bilan shug‘ulla- 
nayotgan tadbirkorlikning bir shaklidir. Axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalari bozorining mam lakat milliy iqtisodiyotida nufuzli 
o ‘rinni egallab borayotganligini inobatgan olib, 0 ‘zbekiston Res- 
publikasi birinchi Prezidentining