Axamoniylar va Ellinistik an’analar

Axamoniylar va Ellinistik an’analar Axamoniylar davlati Ellinistik an’analar

Axomaniylar davlati – qadimgi dunyoning eng yirik davlatlaridan biri (miloddan avvalgi 558 – 330). Axomaniylar davlati hududi Eronni va Hind daryosidan Egey va Oʻrta dengizgacha boʻlgan oraliqdagi Osiyo mamlakatlarini, shuningdek Misr, Liviya va Bolqon yarim orolning bir qismini bosib olish natijasida tashkil topgan.

Axomaniylar davlatiga qadimgi fors podshohlari xonadoni – axomaniylar vakili Kir II asos solgan. Miloddan avvalgi 558 yil Kir II fors qabilalari ittifoqiga rahbar boʻlib, 553 yil midiyaliklar hukmronligiga qarshi qoʻzgʻolon koʻtargan. Forslar 550 yil gʻalaba qozonib va Midiyani egallab keyingi uch yil mobaynida sobiq Midiya davlati tarkibiga kirgan mamlakatlarni bosib olganlar, 546 yil esa Lidiya va Kichik Osiyodagi yunon shaharlarini zabt etganlar. 545–539 yillar oraligʻida Kichik Osiyoning katta qismi, 538 yilda Bobil, 525 yilda Misr, 519–512 yillar oraligʻida Egey dengizidagi orollar, Frakiya, Makedoniya va Hindistonning shimoli-gʻarbiy qismi boʻysundirilgan. Axomaniylar davlati Doro I davrida shakllangan murakkab byurokratik tizim orqali boshqarilgan.

Doro I davrida yagona tanga pul birligi – 8,4 g oltin ogʻirligidagi doriq joriy qilingan. Sikl (1/20 doriq) mayda kumush tanga vazifasini oʻtagan. Axomaniylar davlati etnik tarkibi va ijtimoiy ukladi boʻyicha turli-tuman bo'lgan. Uning tarkibiga Kichik Osiyo, Bobil, Finikiya va Misr kirib, ularning qishloq xoʻjaligi va hunarmandchiligida qullar mehnatidan keng foydalanilgan. Iqtisodiy jihatdan shunday rivojlangan mamlakatlar qatorida forslar saltanati tarkibiga Frakiya va Makedoniya kabi viloyatlar, shuningdek urugʻchilik tuzumining yemirilishi bosqichida turgan koʻchmanchi arab va skif qabilalari ham kirgan. Fors ma’muriyati zabt etilgan mamlakatlarda eski mahalliy qonunlar, urf-odatlar, dinlar, pul tizimi, oʻlchov-ogʻirlik tizimi, yozuv va tillarni saqlab qolgan. Mahalliy tillar qatorida Axomaniylar davlatining rasmiy idora tili boʻlgan oromiy tili ham keng tarqalgan.

Ellinistik munajjimlik ning an'anasi munajjimlar bashorati oxirida ishlab chiqilgan va amalda bo'lgan Ellinizm davri ichida va atrofida O'rta er dengizi mintaqa, ayniqsa Misr. Ushbu astrologiya an'analarining matnlari va texnik terminologiyasi asosan yozilgan Yunoncha (yoki ba'zan Lotin). Bu an'ana miloddan avvalgi 2-asr oxiri yoki 1-asr boshlarida paydo bo'lgan,[1] keyin milodning VI yoki VII asrlariga qadar amal qilgan. Ushbu munajjimlik turini odatda "ellistik munajjimlik" deb atashadi, chunki u so'nggi ellinistik davrda ishlab chiqilgan, ammo tarixchilar odatda ellinizm davri deb tasniflaganlaridan so'ng bir necha asrlar davomida amalda bo'lis

Bir necha ellinistik munajjimlar uning yaratilishini afsonaviy donishmandga tegishli deb ta'kidlashadi Hermes Trismegistus. Germes Bobil va Bobillardan meros bo'lib o'tgan munajjimlik tizimidan kelib chiqqan holda san'at yoki uning evolyutsiyasi uchun asos bo'lgan bir nechta yirik matnlarni yozgan deyishadi. Misrliklar. Bir nechta mualliflar Hermesni birinchi bo'lib uylar va ularning mazmuni haqida gapirib berishgan va shuning uchun uylar odatda ellinistik an'analarning boshlanishidan boshlangan deb o'ylashadi va aslida ular ellinistik munajjimlik va boshqalarni ajratib turadigan asosiy omillardan biri hisoblanadi. Bobil astrologiyasidan munajjimlar bashorati shakllari va dunyoning turli burchaklaridagi boshqa an'analar. Ushbu munajjimlar bashorati tizimi keyinchalik Hermetik yozuvlarining ba'zilari murojaat qilingan boshqa bir Asclepius nomli afsonaviy shaxsga topshirildi.