Awr1112 06 mavzu ilmiy uslub janrlari. Esse, doklad, ma’ruza, tezis, kurs ishi, ilmiy ishni yozish

Sel kuchli yomg‘ir tufayli bo‘ldi
Natijasi bo‘ldi
Natijasida sababli

Quyidagilarni taqqoslang:

Kasallanishlar kamaydi, chunki bolalar emlandi. (fe’l+chunki)
Bolalar emlanganligi sababli kasallanishlar kamaydi. (sababli+fe’l)
Bolalar emlanganidan buyon kasallanishlar kamaydi. (ko‘makchi+fe’l)
Emlanishlar sababli kasallanishlar kamaydi. (ko‘makchi+fe’l)
Fe’llar umumiy hodisalar uchun ishlatilgan paytda ko‘makchilar alohida vaziyatlar bilan qo‘llaniladi:
Pul chiqarish odatda inflatsiyaga olib keladi. (umumiy)
Iyulning issiq ob-havosi tufayli muzqaymoqqa bo‘lgan talab oshdi. (alohida)

Esse topshiriqlari ko‘pincha muammoni tekshirishni va yechimni baholashni talab qiladi. Bunda quyidagilarga e’tibor qaratiladi:

Savol: Yo‘l tirbandligi qanday qilib kamaytiriladi?
Muammo: Amaldagi yo‘llar ko‘pincha tirband bo‘ladi, ular kechiktirish mobaynida odamlar harakati va yuklarini qimmatlashtiradi.
Yechim A: ko‘pincha ko‘proq yo‘llarni qurish yoki mavjudlarini kengaytirish harakat tirbandligini kamaytiradi deb hisoblanadi.
Yechim A ga qarshi sabab: Bu chora qimmat bo‘lishni ta’minlaydi va ko‘proq yo‘llardan foydalanishga undaydi. Bu masala qisman to‘g‘ri...

Quyidagi so‘zlardan muammo va yechim uchun sinonim sifatida foydalanilishi mumkin.

yangi jarayon 2 ta savol yaratdi ...
jamoa 4ta muammoga yuzlandi ...
bizning asosiy tashvishimiz ... bo‘lgan
buning uchun eng yaxshi chora bo‘lishi mumkin ...
boshqa taklif bu ...
bu xato ... tomonidan tuzatildi/yechildi
2 ta fikr olg‘a surildi
asosiy qiyinchilikka …. uchraydi ...
3ta asosiy qiyinchiliklar ko‘tarildi ...

Ma’ruza va uning tuzilishi

“Ma’ruza” so‘zi, odatda, ikki ma’noda ishlatiladi.
1. Rahbar yoki boshliqda og‘zaki yoxud yozma bеrilgan axborot. Masalan, “Bayramoldi topshiriqlarning bajarilishi yuzasidan yoshlar tashkiloti mutasaddisining maktab dirеktorga yozma ma’ruzasi” kabi.
2. Biror mavzu yuzasidan jamoatchilik oldida bеrilgan axborot.
Ikkinchi ma’noda ma’ruza omma orasida yoki auditoriyada so‘zlanadigan nutqning ko‘rinishlaridan bo‘lib, turli mavzularda yoziladi; ya’ni pеdagogik mavzudagi ma’ruza, adabiyotlar obzoriga bag‘ishlangan ma’ruza, ilmiy, hisobot ma’ruzasi kabi.