Avzu: Alken va alkinlarning izomeriyasi hamda nomlanishiga doir masalalar yechish

Mustaqil yechish uchun masalalar


1. Quyidagi uglevodorodlarning tuzilish formulasini yozib, ularning rasional
nomenklatura bo’yicha nomini ayting:
2 - metilbuten - 1; 2,3 - dimetilpenten - 2; 2,3 - dimetil - 4 - etilgeksen - 3; okten - 4.
2. Buten-1dan buten-2 hosil qiling.
3. 3-brom-2,2-dimetilpentan va 3,4-dibrom-2,2-di­metilpentandan qanday reagentlar
ta’sir ettirib alken olish mumkin?
4. Galoidalkil va bir atomlik spirtlardan nosimmetrik- dimetiletilen, trimetiletilen va
3- metilgeksen- 1 larni sintez qilish reaksiya tenglamalarini yozing.
5. Vagner reaksiyasi va mexanizmni ko‘rsating.
6. Quyidagi asetilen uglevodorodlarining struktura formulasini yozing va xalqaro
nomenklatura bo’yicha nomlang:
a) metiletilasetilen; b) etilizopropilasetilen;
v) uchlamchi butilasetilen; g) ikkilamchi-butilizobutilasetilen.
7. Quyidagi alkinlarning struktura formulasini yozing va rasional nomenklatura
bo’yicha nomlang:
a) 1-pentin; b) 2-geksin; v) 4-metil-2 pentin; g) 2,5-dimetil-3-geptin;
d) 1,5-geksadien 3-in.
8. Ushbu birikmalarni rasional va xalqaro nomenklaturada nomlang:
a) CH₃ – C  C – C(CH₃)₃; b) (CH₃)₂CH – C  C – CH₂CH₂CH₃;
v) CH­₃CH₂CH(CH₃) – C  C – CH₂CH₃; g) (CH₃)₃C – C  CH;
d) (CH₃)₃C – C  C – CH₂ – CH(CH₃)₂; e) CH₂ = CH – C  CH;
j) CH  C – CH₂ – CH = CH₂ ; z) CH₃ – C  C – CH₂ – CH = CH₂ .


Nazorat savollari

1. Dekarboksillash reaksiyasining mohiyati nimadan iborat?

2. Molekula massasining ortib borishi bilan parafinlar suyuqlanish tempiraturasi
orasida qanday bog‘lanish bor?
3. To‘yinmagan uglevodorodlarga asosan qanday kimyoviy xossalar xos?
4. Sanoatda etilen qatori uglevodorodlari qanday usullarda sintez qilinadi?
5. Laboratoriya sharoitida to‘yinmagan uglevodorodlarni olishda qanday katalizatorlar
qo‘llaniladi?
6. To‘yingan va t o‘yimagan uglevodorodlarning fizik xossalari nima uchun farq qiladi?
7. To‘yimagan uglevodorodlarda qanday sp- gibridlanish turi mavjud?
8. Markovnikov qoidasi nima? Misollar bilan tushuntiring.
9. T o‘yinmagan uglevodorodlarda dimerlanish va trimerlanish reaksiyalari qanday sodir
bo’ladi?
10. Har bir modda bilan Kucherov reaksiyasini yozing:
a) asetilen; b) metilasetilen; v) dimetilasetilen; g) metiletilasetilen.