Avtomobilsozlik



Download 1,64 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/34
Sana14.01.2022
Hajmi1,64 Mb.
#363628
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   34
Bog'liq
Avtomobilsozlik

 

 

 



 

 


11 

 

 



Yani elektr energiyasiga aylantirib elektr mashinani generator deb ataymiz. Generatorda 

avtomobillarda 4.1-rasm. O`zgarmas tok generatori: 

a-buylama qirqimi, b-detallari; 

1-shkiv, 2 va 15-qopqoqlar, 3-moydonlar, 4 va 12-sharsimon podshipniklar, 

5-yakor, 6-kollektor, 11 va 13-cho`tka tutgichlar, 14 -himoya lenta (tizma) 



O`zgaruvchan tok generatorining vazifasi, tuzilishi va ishlash uslubi



Avtomobillarda  o`z-o`zidan  uyg`onish  hosil  qiladigan  o`zgaruvchan  tok  generatori 

qo‘llaniladi.  Lekin, o`zgaruvchan tokni o`zgarmas tokka to‘g‘rilash, kuchlanishni bir me‘yorda 

ushlab  turish  va  generatorni  zo‘riqib  ishlashdan  saqlash  uchun  o`zgaruvchan  tok  generatori 

tarkibiga  qo`shimcha  asbob  va  uskunalar  kiritiladi.  Bu  qurilma,  ya`ni  generator  qurilmasi  – 

generator,  to‘g‘rilagich  va  rele-rostlagichdan  iborat.  Avtomobillarda  konstruksiyasi  bir-biriga 

o‘xshash G-222, G-250, G-266 va G-271 o`zgaruvchan tok generatorlari keng qo‘llaniladi. 5.1-

rasm, 


a

  da  "Moskvich"  avtomobillarida  qo‘llaniladigan  G-222,  turadigan  o`zgaruvchan  tok 

generatorining  bohylama  qirqimi  tasvirlangan.  O`zgaruvchan  tok  generatori  ham,  xuddi 

o`zgarmas  tok  generatori  singari  qohzghalmas  va  qohzghaluvchan  qismlardan  tuzilgan, 

qo`zgalmas  qismi  stator,  qopqoqlap  va  cho`tkalardan  iborat  bo`lib,  qohzghaluvchi  qismiga  esa 

rotor, ilashma halqalar va shkiv kiradi. Bu turdagi tok generatori uchta fazoviy  chulg`amga ega 

bo`lgan stator 1 ga ega 

4.1-rasm, 



a

 da "Moskvich" avtomobillarida qo‘llaniladigan G-222, turadigan o`zgaruvchan 

tok  generatorining  bohylama  qirqimi  tasvirlangan.  O`zgaruvchan  tok  generatori  ham,  xuddi 

o`zgarmas  tok  generatori  singari  qohzghalmas  va  qohzghaluvchan  qismlardan  tuzilgan, 

qo`zgalmas  qismi  stator,  qopqoqlap  va  cho`tkalardan  iborat  bo`lib,  qohzghaluvchi  qismiga  esa 

rotor, ilashma halqalar va shkiv kiradi. Bu turdagi tok generatori uchta fazoviy  chulg`amga ega 




12 

 

bo`lgan  stator  1  ga  ega.  Har  bir  fazada  oltitadan  chohlgham  bo`lib,  ular  statorning  ichki 



tomonidan  ohrnatilgan  gardishlarga  o`tqazilgan  fazalarni  tashkil  etuvchi  chohlghamlar  ohzaro 

yulduz  shaklida  ulanib,  har  bir  chohlghamning  ikkinchi  uchlari  shkiv  13  ning  qarama-

qarshisidagi qopqokqa ohrnatilgan to‘g‘rilagichga ulangan. Rotor 8 O`zgarmas magnit maydoni 

emas,  balki  harakatlanuvchi  magnit  maydoni  hosil  qilish  uchun  xizmat  qiladi.  U  qutblash 

uchliklaridan  va  uyg`onish  chohlghamidan  tashkil  topgan.  Bular  faqat  kuchli  magnit  maydoni 

paydo  qilibgina  qolmay,  shuningdek,  rostlagich  yordamida  uning  qiymati  generatorning 

aylanishlar  soniga  va  yuklanishiga  qarab  o`z-o`zidan  o`zgarib  turadi.  Generator  ishlab 

chiqarayotgan  o`zgaruvchan  tok  to‘g‘rilagich  bloki  (TB)  yordamida  O`zgarmas  tokka  aylanib, 

kuchlanishi  esa  generator  ichida  joylashgan  integral  kuchlanish  rostlagichi  KR  yordamida 

maqbullashtirilib  turiladi  (5.1-rasm, 



b

),  bu  esa  ohz  navbatida  oghirligi  kam  va  ixcham 

generatorlarda  katta  quvvat  olishga  imkon  yaratadi.  Engil  avtomobillarda  va  GAZ  hamda  ZIL 

avtomobillarida quvvati 500 Vt ga etadigan o`zgaruvchan tok generatori ishlatiladi. Dizelli oghir 

yuk  avtomobillari  uchun 650 Vt,  O‘rta  va katta turkumli  avtobuslar uchun esa 750  Vt quvvatli 

generatorlar ishlab chiqariladi. O`zgaruvchan tok generatorlari avtombil 200-250 ming km yohl 

yurish uchun mohljallangan bo`lib, bu esa O`zgarmas tok generatorining ishlash muddatidan ikki 

marta ortiqdir.




Download 1,64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   34




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish