Avtomobilsozlik

(



-zond

) ishlatiladi. Bu datchik dvigatelning chiqarish 

kollektoriga  ohrnatilib  u  chiqindi    gazlar    tarkibidagi    kislorodning      miqdoridan    ta‘sirlanadi. 

Kislorod  miqdorini  havoning  ortiqlik  koeffitsientiga  proporsionalligidan  foydalanib  yonilg‘i-

havo aralashmasining holati aniqlanadi. 

  Yonilg‘i-havo  aralashmasi  tarkibining  teskari  aloqa  yordamida  boshqarish  tizimining 

sxemasi  7.2-rasmda  keltirilgan.  3  komponentli  katalitik  neytrallagich  12  yordamida  chiqindi 

gazlardagi zaharli moddalar SO, NS va NO dan yuqori darajada tozalanishini ta‘minlash uchun 

dvigatelni  turli  rejimlarida  havoni  ortiqlik  koeffitsientini  aniq  rostlab,  Yonilg`i  aralashmasini 

7.2-rasm. Yonilg‗i-havo aralashmasini teskari aloqa yordamida   boshqarish tizimi 

1-  havo;  2-yonilg‗i;  3-tirsakli  val  aylanishlar  chastotasi  datchigi;  4-havo  sarfini  o‗lchash 

datchigi;  5-  aylanishlar  chastotasi  haqidagi  signal;  6-havo  sarfi  haqidagi  signal;  7-sovituvchi 

suyuqlik  harorati  datchigi  va  boshqa  datchiklardan  kelayotgan  signallar;  8-  dvigatel;  9-

taqsimlash  quviri;  10-injektorlar;  11-  injektorlarning  ochilish  vaqtini  belgilovch  signal;  12-

EBB; 13- uch komponentli neytrallagich; 14-kislorod konsentratsiyasi datchigi.  

---

28 

 

tarkibini  stexiometrik  nisbatga  maksimal  yaqinlashtirish  zarur.  Chiqarish  kollektoriga 

ohrnatilgan  kislorod  datchigi  13  (



  -  zond)  yordamida  chiqindi  gazlar  tarkibidagi  kislorod 

miqdori  aniqlanadi  va  bu  signal  elektron  boshqarish  blokiga  (EBB)  uzatiladi.  Agar  Yonilg`i 

aralashmasining tarkibi stexiometrik nisbatdan farq qilsa, EBB dvigatelga uzatilayotgan Yonilg`i 

miqdorini  o‘zgartirish  hisobiga  Yonilg`i  aralashmasi  tarkibini  stexiometrik  tarkibga 

yaqinlashtiradi. 

O`zDEUavto  qohshma  korxonasining  Neksia  rusumli  avtomobil  dvigatellari  ham 

taqsimlangan  ko‘p  nuqtali  elektron  boshqariladigan  Yonilg`i  purkash  tizimi  bilan  jihozlangan. 

(7.3-rasm). Unda Yonilg`i purkash va o`t oldirish jarayonlarini bitta elektron bloki boshqaradi. 

   

 Neksia avtomobili Yonilg`i purkash tizimining o`ziga xos tomonlaridan biri unda havo 

sarfini o‘lchash uchun qimmatbaho va murakkab termoaneomometrik havo o‘lchagich ohrniga 

nisbatan arzon bo`lgan havoning absolut bosimi datchigi ishlatilgan. Bu datchik kiritish quviriga 

joylashtirilgan bo`lib undan kelgan ma‘lumot asosida elektron boshqarish bloki dvigatelning 

aynan shu daqiqadagi ish rejimi uchun zarur bo`lgan Yonilg`i miqdorini aniqlaydi va 

injektorlarga boshqaruvchi signal yuboradi.