Автомобиль йўллари соҳасида ягона техник сиёсатни олиб бориш

Йўл иқлим графиги
Қурилиш муддати йўлнинг қайси вилоятда жойлашувига, вилоятнинг табиий об-ҳаво шароитига, гидрогеологик, грунт ер ости сувлари шароитларига ва йўл қурилиши техникасининг имкониятларига боғлиқ равишда аниқланади.
Йўл пойини қуриш ишлари баҳорда ҳаво ҳарорати +5 дан, кузда +10 гача бўлган даврда олиб борилади.
Бу графиг танланган вилоятининг йиллик ёғингарчилик миқдоридан келиб чиққан холда хисоблаб топилади.

Йўл иқлим графигидан келиб чиқибйўл пойини қуриш давридаги календар кунлар сонини топишимиз мумкин булади ва уни қуйидаги формула орқали топилади.

(264-36-7-3)*1=218 кун
Бу эрда:
кун, йўл пойини қуриш давридаги календар кунлар сони; (йўл иқлим графиги асосида олинади).264 кун
(бу кун календар кунлари асосида ҳисоблаб топилади) кун, 36 кун
Йўл пойини қуриш давридаги дам олиш ва байрам кунлари сони.
кун, об-ҳавонинг ёмонлиги туфайли ноқулай иш кунлар сони
таъмирлашга муҳтож машина-механизмларни ишламаган кунлари
сменалар сони =1 ёки =2булиши мумкин.
АВТОМОБИЛ ЙЎЛИНИНГ ТЕХНИК-ИҚТИСОДИЙ КЎРСАТКИЧЛАРИ

№	Кўрсаткичлар	Қиймати	Ўлчов бирлиги
1	Йўлнинг тоифаси	III
2	Ҳаракат тасмасининг сони	2	та
3	Ҳаракат тасмасининг кенглиги	3,5	м
4	Йўл ёқасининг кенглиги	2,5	м
5	Йўл ёқасининг четки тасма кенглиги	0,5	м
6	Йўл ёқасининг мустаҳкамланган қисми кенглиги	1,5	м
7	Йўл ўқи бўйлаб тўсиқлар ўрнатилмаганда марказий ажратувчи тасманинг энг кам кенглиги	-	-
8	Йўл ўқи бўйлаб тўсиқлар ўрнатилганда марказий ажратувчи тасманинг энг кам кенглиги	-	-
8	Ажратувчи тасма четидаги хавфсизлик тасмасининг кенглиги	-	-
9	Йўл пойининг кенглиги	12,0	м
10	Ҳисобий тезлик	100	км/соат
11	Режадаги эгрилик радиуслари	2000-1000	м
12	Энг катта бўйлама нишаблик	50	‰
13	Режадаги энг кичик эгрилик радиуси: Асосий Тоғли жойларда	600 400	м
14	Буйлама кесимда энг кичик эгрилик радиуси: Қабариқ Ботиқ	10000 3000	м
15	Ҳисобий ҳаракат жадаллиги	2000 - 6000	дона/сут

ЙЎЛ ПОЙИНИ ҚУРИШДА ГРУНТ ИШЛАРИНИ ҲАЖМИНИ АНИҚЛАШ ВА ЕР ИШЛАРИНИ ТАҚСИМЛАШ ГРАФИГИНИ ҚУРИШ
Ер ишлари ҳажми бўйлама кесимдаги ишчи белгилар ва кўндаланг кесимга асосан ҳисобланади.
Ер ишлари ҳажмини формулалар, жадваллар ҳамда ЭҲМ ёрдамида аниқлаш мумкин.
Ер ишлари тақсимлаш графигини қуриш учун координата ўқларида йўл узунлиги ва грунт ишлари ҳажмини жойлаштирамиз. Ўқдан юқорида ўйма, қуйида кўтарма ҳажмлари жойлаштирилади.
Г рафикда кўтармани барпо қилишда грунт қаердан келтирилиши ва ўймада ишлаганда ортиқча грунт қаерга ишлатилиши кўрсатилиши керак. Шу мақсадда энг аввало, ўймадаги грунтни тақсимлашни кўрсатишимиз керак. Ўймадаги грунт кўтарма ҳосил қилиши учун тўлиқ ишлатилади. Етмай қолган грунтни скреперлар ёрдамида 100-500 м масофада ён резервдан ташилади. Агар ён резервдаги грунт яроқсиз бўлса, у ҳолда кўтарма ташиб келтириладиган грунтдан барпо қилинади. Графикда кўтармани барпо қилишда грунт қаердан келтирилиши ва ўймада ишлаганда ортиқча грунт қаерга ишлатилиши кўрсатилиши керак. Шу мақсадда энг аввало, ўймадаги грунтни тақсимлашни кўрсатишимиз керак. Ўймадаги грунт кўтарма ҳосил қилиши учун тўлиқ ишлатилади. Етмай қолган грунтни скреперлар ёрдамида 100-500 м масофада ён резервдан ташилади. Агар ён резервдаги грунт яроқсиз бўлса, у ҳолда кўтарма ташиб келтириладиган грунтдан барпо қилинади.
Йўл пойини қуришда 2 м гача бўлган кўтармаларни ён резервдан барпо қилишда бульдозерлардан, 2 м дан юқори бўлган кўтармаларни ўймадан ёки ён резервдан 500 м гача бўлган масофадан ташиб келтириб қуриш учун скреперларни қўллаш мақсадга мувофиқдир.
Йўл пойини қуришда грунтнинг ўртача ташиш масофаси 2 км бўлса, у ҳолда эксковатор ва автомобил-самосваллардан фойдаланган ҳолда олиб борилади.