Avtomobil elektr jihozlariga qo‘yiladigan asosiy texnik talablar

O‘t oldirish daqiqasi. Bizga ma’lumki, porshen yuqori chekka nuqta (YUCHN) dan o‘tgandan keyin gaz bosimi mumkin qadar katta bo‘lishini ta’minlash maqsadida yonilg‘i aralashmasini o‘t oldirish, siqish taktining oxirida, ya’ni porshen YUCHN ga yetib bormasdan amalga oshiriladi. Chunki, yonilg‘i aralashmasining yonish jarayoni bir lahzada sodir bo‘lmasdan, balki ma’lum vaqt (bir necha millisekund) davom yetadi. Dvigatelning quvvati, tejamli ishlashi, ishqalanuvchi qismlarining yeyilishi va chiqindi gazlarning zaharliligi ko‘p jihatidan sham elektrodlari orasida uchqun hosil bo‘lish, ya’ni o‘t oldirish daqiqasiga bog‘liq bo‘ladi. Dvigatelning har bir ish rejimi uchun uning eng yaxshi ko‘rsatkichlarini ta’minlovchi optimal o‘t oldirish daqiqasi mavjud bo‘ladi. U tirsakli valning silindrga uchqun berilgan ondagi holatidan porshen YUCHN ga borgungacha buralgan burchagi bilan ifodalanadi. Bu burchak o‘t oldirishning ilgarilatish burchagi deb ataladi.

3.3.-rasmda silindrlardagi bosim o‘t oldirishning ilgarilatish burchagiga bog‘liq ravishda o‘zgarishi ko‘rsatilgan. Yonilg‘i me’yoridan ertaroq o‘t oldirilsa (1- egri chiziq, o‘t oldirishning ilgarilatish burchagi katta), yonish jarayonining deyarli hammasi siqish taktida sodir bo‘ladi va porshen YUCHN ga gazlar bosimi keskin oshishi, ya’ni katta qarshilikni yengish sharoitida harakatlanadi. Natijada, dvigatelning quvvati va tejamliligi pasayadi, chiqindi gazlar zaharliligi ortadi. Dvigatel qizib ketadi va detonatsiya shovqinlari paydo bo‘ladi (1 - egri chiziqdagi "tishchalar").

Aksincha, agar yonilg‘i me’yoridan kechroq o‘t oldirilsa (3 - egri chiziq, o‘t oldirishning ilgarilatish burchagi kichik), yonish jarayoni asosan kengayish taktida sodir bo‘ladi. Natijada, yonilg‘i yonib ulgurmaydi, gazlarning bosimi zarur qiymatga erisha olmaydi, dvigatel quvvati va tejamliligi pasayib ketadi. Chiqindi gazlarning temperaturasi oshib, dvigatelning qizib ketish hollari kuzatiladi.