Avtomatlashtirish va boshqarish

Boshqarish ob’ekti haqida tushuncha.
Barcha texnologik tizimlar bir-birirga bog’langan zvenolarning umumiy zanjirini tashkil qiladi. Masala shundagi idishdagi suvni belgilangan sathda ushlab turish zarur. Buning uchun qalqovichli sath o’lchagichdan foydalanamiz. Suv idishga suv quvuridan elektromagnitli klapan orqali to’ldiriladi.
Avtomatik boshqarish tizimining funksional sxemasini tuzib olamiz.

Rasm.6.5. Avtomatik boshqarish tizimining funksional sxemasi
Bu yerda Reg – rostlagich, IM – ijrochi mexanizm (klapan), OU – boshqarish ob’yekti (rezervuar), IU – o’lchovchi asbob (sath o’lchagich), Uz(t) – zadayuщee berilgan ta’sir, x(t) – xatolik, U(t) – boshqaruvchi ta’sir, Y(t) – upravlboshqariladigan kattalik.


Boshqarish ob’yekti (Truboprovod)
Truboprovodning xarakteritikasi
Truboprovod – modda tashish uchun xizmat qiladigan, bir turdagi materialdan tashkil topgan texnologik truboprovodning bir qismi (rasm 5). Tashiluvchi moddaning parametrlari truboprovodning diametri va materialiga bog’liq.

Rasm.6.6. Truboprovod qismi.
Truboprovodni tanlashda asosiy faktorlar quyidagilar hisoblanadi: haroratlar farqi va tashiladigan material bosimi. Joriy tizim uchun gaz va suvni tashish uchun mo’ljallangan polietelenli quvurdan foydalanamiz :

1. 
   Tashqi diametri 15 mm.
   
2. 
   Ishki diametri 12 mm.
   
3. 
   Ruxsat etilgan maksiaml qiymatlar: sovuq suv 20 °C/10 bar, iliq suv 65 °C/7 bar, issiq suv 82 °C/4 bar.
   

Ob’yektning uzatish funksiyasi
Madomiki bu ishda qo’llanilayotgan truboprovod kichik diametrli juda kichik trubkadan tashkil topgan va kirish va chiqish signallari o’zgarmas, ishqalanishni e’tiborga olmasa ham bo’ladi, shunday ekan truboprovod qismi kuchaytirish koeffisiyenti 1 ga teng bo’lgan kuchaytirish zvenosi hisoblanadi.
W_ob=1 (6.10)
Elektromagnitli klapan (rasm 6)—ichshi muhit oqimini ochish yoki yopish uchun qo’llaniladigan elektromexanik qurilma. Klapan magnitli o’zak harakati ta’sirida ochiladi yoki yopiladi
Elektromagnit solenoid klapan – bu ikki asosiy funktsional tugunlari birikmasi: porshen bilan bir solenoid (elektromagnit) va bir disk yoki porshen, oqimini ochish yoki yopish uchun (4-shakl) blokirovka bo'lgan teshik bilan bir klapan. katushkaga pitaniya kelganda solinoidda joylashgan magnit o’zak (porshen) harakati ta’sirida klapan ochiladi yoki yopiladi .