"avtomatlashtirilgan ishlab chiqarish texnologiyasi"

3.5.Bazalar va tana detallarini yuzalariga ishlov berish ketma-ketligini 
tanlashni ahamiyati 
Tana detaliga kesib mexanik ishlov berish texnologik jarayonini tuzilishi va 
mazmuni detalni konstruktiv tayyorlanishi, uni geometrik shaklini murakkabligi, 
detal o‘lchamlari va massasi, foydalanilayotgan xom-ashyo turi, qo‘yilgan texnik 
talablar murakkabligi va ishlab chiqarish xarakteriga bog‘liqdir. 
Tana detallarini konstruktiv tuzilishlarini ko‘pligi, geometrik shakllari, 
o‘lcham va mexanik ishlov berish texnologik jarayonini ishlab chiqish va tuzishda 
qo‘yilayotgan texnik talablar farqiga qaramasdan umumiy qonuniyatlar uringa 
egadir. Ushbu qonuniyatlar texnologik bazalarni tanlash, belgilangan texnologik 
bazalar asosida yuzalarga ishlov berish ketma-ktligini aniqlash, detalni ma’lum 
yuzalariga ishlov berishdagi o‘tishlar sonini aniqlash, jixozni tanlash va operatsiyani 
shakllanishiga tegishlidir. 
Turli konstruksiyada va o‘lchamdagi tana detaliga mexanik ishlov berish 
texnologik jarayoni o‘z ichiga quyidagi asosiy bosqichlarni oladi. 
7.
Keyinchalik detalni texnologik bazasi vazifasini bajaruvchi yassi yuzalar yoki 
yassi yuza va ikkita teshiklarga qora va toza ishlov berish. 
8.
Detalni qolgan tashqi yuzalariga ishlov berish. 
9.
Asosiy teshiklarga qora va toza ishlov berish. 
10.
Kichik va rezpbali teshiklarga ishlov berish. 
11.
Detalni yassi yuzalari va asosiy teshiklar uchun pardozlash ishlarini bajarish. 
12.
Detal aniqligini nazorat qilish. 
Qo‘yilgan texnik talablarga binoan detalga qora va toza ishlov bosqichlari 
orasida, ichki kuchlanishlarni tushirish uchun tabiiy yoki suniy eskirtirish nazarda 
tutilishi mumkin. YUqorida keltirilgan bosqichlar umumiy bo‘lib, va odatda turli 

---

Нгтгқфдш”1987 
tana detallarig mexanik ishlov berish texnologik jarayonin tuzish ushbu bosqichlar 
chegarasidan chiqmaydi. 
Texnologik bazalar va ishlov berish ketma-ketligini tanlash. 
Texnologik bazalarni va detal yuzalariga ishlov berish ketma-ketligini tanlash 
texnologik 
jarayonni 
muxim 
bosqichlaridan 
xisoblanadi. 
Texnologik 
loyixalashning ushbu bosqichidagi to‘g‘ri tanlangan echimlar, detalni jarayondagi 
talab etilgan aniqligiga eirishishini, uni tayorlash va texnologik jarayonni 
tejamliligini aniqlab beradi.