Avtomatlantirish va boshqaruv

) vaqt bo‘yicha diskret signal; b) sath bo‘yicha diskret signal 
 
 
Uzluksiz signal 
 
Sath va vaqt bo‘yicha diskret signallar 

---

203 
 
Sath bo‘yicha diskret, vaqt bo‘yicha uzluksiz signal 
 
Sath bo‘yicha uzluksiz, vaqt bo‘yicha diskret signal 
Uzluksiz  signalning  kΔt  diskret  vaqtdagi  oniy  qiymatlari  o‘rnatilgan  sath 
qiymati-ga teng bo‘lmasa bu oniy qiymat eng yaqin o‘rnatilgan sath qiymati bilan 
almashtiriladi.  Bunda  signal  oniy  qiymatini  o‘rnatilgan  sath  qiymati  bilan 
almashtirishdagi  xatolik  ε
x
,  sathlar  oraliq  qiymatining  yarmidan  oshmaydi,  ya’ni 
εx=Δu/2  bo‘ladi.  Bu  xatolik  aloqa  kanalida  kvantlash  shovqini  shaklida  paydo 
bo‘ladi. Signalni sath bo‘yicha diskretlash kvantlash deb ataladi.Hozirgi paytda RT 
larda  impuls  kodli  modulyatsiya  juda  keng  tarqalgan.  IKM  da  signalning    vaqt 
bo’yicha ajratilgan bo’laklari kodli guruhlarga o’zgartiriladi. Ular 1 va 0 lar ketma-
ketligidan  iborat  ikkilik  simvollar  deyiladi.  IKM(impulsli-kodli  modulyat-siya)ni 
amalga oshirish uchun 3ta operatsiya amalga oshiriladi: 
 
Vaqt bo’yicha signallarni diskretizatsiyalash 
 
Olingan impulslarni amplituda bo’yicha kvantlash 
 
Amplituda bo’yicha kvatlangan impulslarni kodlash. 
 Bundan so’ng, olingan ko’p kanalli signalni sath bo’yicha kvantlash lozim. 
Bu jarayon sonlarni o’zgartirish protsedurasi bilan bir xil. 
Ikkita qo’shni uzatish sathlari orasida farq kvantlash qadami (∆)deyiladi. Agar 
signalning  vaqt  bo’yicha  ajratilgan  bo’lagining  amplitudasi  ikkita  ruxsat  etilgan 
sathlar orasida yarim qadamdan oshsa   (∆/2), uning qiymati katta tomonga, agar 
kvantlash qadamining  yarmidan kichik bo’lsa,kichkina tomonga yaxlitlanadi. 
Bunday    yaxlitlashlar  farqlar  bilan  kuzatiladi  .  Signalning  vaqt  bo’yicha 
ajratilgan  bo’lagining  haqiqiy  qiymati  va  uning  kvantlash  qiymati  orasidagi  farq 
kvantlash xatoligi yoki kvantlash shovqinlari deyiladi. 

---

204