Avtomatlantirish va boshqaruv

         Sub’ekt deb ob’ektning iste’molchisiga aytiladi. Masalan, avtomobilni ob’ekt, 

---

171 
xaydovchi-sini esa sub’ekt desa bo‘ladi. Universitetning sub’ekti – jamiyat, chunki 
universitet  o‘z  faoliyati  bilan  jamiyatga  naf  keltiradi.  Sub’ekt  ba’zi  tizim-larda 
ajralmas, 
ba’zilarida 
esa 
ajralgan 
bo‘lishi 
mumkin. 
          Agar sub’ekt va ob’ekt ajralmas bo‘lib tizimni shakllantirishsa va uning tashqi 
muhiti umuman inobatga olinmasa, bunday tizim yopiq tizim deyiladi. Agar tashqi 
muhit tizim holatiga ta’sir qilsa va bu hol inobatga olinsa, u holda ochiq tizim haqida 
so‘z  gapirsa  bo‘ladi.  Ob’ekt  –  bir-biri  bilan  tuzilma  orqali  bog‘liq  bo‘lgan  va 
sub’ektga naf keltirishga mo‘ljallangan quyi ob’-ektlar, qismlar to‘p-lami. Masalan, 
avtomobil  va  xaydovchi  tizimida  avtomobil  ob’ekt  bo‘lib  xizmat  qiladi. 
Universitetning  o‘zi  –  ob’ekt,  jamiyat  esa  -  sub’ekt.  O‘zbek  tilining  so‘zlari  maj-
muasi – ob’ekt, o‘zbek tilida so‘zlashuvchi jamiyat esa - sub’ekt. Yoshlar orasidagi 
jinoyatlar  bilan  kurashish  tizimida  ob’ekt  sifatida  quyidagi  bir  necha  organlar 
majmuasi ko‘rilishi mumkin: prokuratura, ichki ishlar, mehnat va aholini ijtimoiy 
muhofaza  qilish,  o‘zini-o‘zi  boshqarish,  “Kamolot”  yoshlar  ijtimoiy  harakati 
organlari.