Avtomatlantirish va boshqaruv

Tasodifiy usullar – axborot uzatuvchi abonentlarga navbat tasodifiy ravishda 
beriladi deb qabul qilingan. Bu holda konflikt bo‘lish ehtimoli mavjud, lekin uni hal 
qilish usuli taklif qilinadi. Tasodifiy usullar tarmoqda axborot oqimi ko‘p bo‘lganda 
determinatsiyalangan  usulga  nisbatan  yomon  ishlaydi  va  abonentga  tarmoqqa 
bog‘lanish vaqtiga  kafolat bermaydi  (abonentda  axboro  uzatishga  xohish  bo‘lgan 
vaqtdan, o‘z paketini uzatguncha bo‘lgan vaqt oralig‘i). Tasodi-fiy usulga misol – 
CSMA/CD. 
 
 
 
 

---

123 
22 – MA’RUZA : UMUMIY FOYDALANISH TARMOQLARI. 
 
Ma’lumot qanday va qaysi tezlikda 
uzatilishi ko’p omillarga bog’liq. Malumot 
uzatish kanallari bilan tanishgan holda malumot uzatishga ta’sir qiluvchi omillarni 
ko’rib chiqaylik Quyidagi asosiy omillarni bilish zarur ;  
-Uzatish o’lchovlari ; chastota va eng yuqori – eng past chastotalar farqi ;  
-Liniyalarning tuzilishi ; nuqtaga –nuqta (point –to-point ) va ko’p nuqtali; 
-Parallel va ketma-ket uzatish;  
-uzatish yunalishlari ; simpleks ,yarim dupleks va to’liq dupleks;  
-uzatish rejimi ( asinxron va sinxron ); 
-paketlar kommutatsiyasi;  
-Multepleksirlash;  
-protokollar;