Elementlarning puxtaligini aniqlash va mustaxkamligini
oshirishyo’llari. Element yoki detalning puxtaliligi deyilganda element detalning ma’lum davr ichida (masalan profilaktik remontlararo davrda) buzilmay (radsiz) ishlash extimolligi tushiniladi. Elemetlarning va butun ARS ning puxtaligi umuman quyidagi miqdorlar: ishlamay qo’yish xavfi, o’rtacha ish vaqti, ikki rad orasidagi o’rtacha ish vaqti, radsiz ishlash extimoli bilan xarakterlanadi. Rad deganda element yoki detal parametrlarning yo’l qo’yilgan chegaradan kutilmaganda chetga chiqishi yoki ularning to’la ishdan chiqishi tushuniladi.
Bir tipli elementlar rad etishining xafliligi yi ko’rib chiqilayotgan vaqt intervali boshlanmasdan ishdan chiqgan detallar umumiy soninigrad etmay ishlashni davom ettirayotgan elemenlar soniga nisbati bilan aniqlanadi:
Egri chiziq uch davrga bo’linadi: birinchi davr t vaqtga teng bo’lib, bundan rad etish ortiq darajada xavfli bo’ladi va bu vaqtda barcha ishlab chiqarish nuqsonlari hamda xatolari aniqlanadi; t 2 vaqtga mos ikkinchi davrda radlar soni nisbatan kam bo’ladi va bu son amalda o’zgarmasdan qolib, sistema normal ishlaydi: t 3 vaqtga mos uchinchi davrda elementlarning qonuniy yeyilishi va eskirishi tufayli sodir bo’ladigan rad etishlar xavfi oshadi.
Bir tipli elementlar rad etishining xafliligi Yi ko’rib chiqilayotgan vaqt intervali boshlanmasdan ishdan chiqgan detallar umumiy soninigrad etmay ishlashni davom ettirayotgan elemenlar soniga nisbati bilan aniqlanadi:
Yi=(..ni)/(N0–ni)x..t1(9.1) Bunda, ..n1 – vaqt intervalida rad etgan detallar soni; N0 – detallarning dastlabki soni;
N0–ni – ko’rib chiqilayotgan vaqt intervali boshlanganda tuzukligicha qolgan detallar soni.
Elementlar rad etish xavfliligi Yi ning vaqt t ga bog’liqligi 19.1-rasmda ifodalangan.
Y
t1 t2 t3
t
9.1-rasm. Elementlar rad etish xavfliligining bog’lanish grafigi.
Egri chiziq uch davrga bo’linadi: birinchi davr t vaqtga teng bo’lib, bundan rad etish ortiq darajada xavfli bo’ladi va bu vaqtda barcha ishlab chiqarish nuqsonlari hamda xatolari aniqlanadi; t 2 vaqtga mos ikkinchi davrda radlar soni nisbatan kam bo’ladi va bu son amalda o’zgarmas qolib, sistema normal ishlaydi: t3 vaqtga mos uchinchi davrda elementlarning qonuniy yeyilishi va eskirishi tufayli sodir bo’ladigan rad etishlar xavfi oshadi.
Хar qaysining uzilma ishlash vaqti t1, t2,…, tr bulgan R detallarning o’rtacha buzilmay ishlash vaqti quyidigicha aniqlanadi: