Avtomatikaning tеxnik vositalari

Т-303 mantiqiy elementi

Т-303 elementi istalgan bir kirishga (1, 7, 5) signal bergandan so’ng chiqish signalini (r vaqt ushlab turish bilan) hosil bo’lishini ta’minlaydi. Kirish signali yo’qolishi bilan chiqishdagi signal ham yo’qolib ketadi. Sxemaning ishini ko’rib chiqamiz. Chekka kaskad ikkita kirish bilan YoKI-EMAS elementi rolini bajaradi: bir kirish diodli, ikkinchisi-rezistorli.
Rezistorli kirish zanjiri: tranzistor kollektori V₁, R₄ rezistori, V₄ tranzistor bazasi. Diodli kirishning zanjiri: tranzistor V₃ kollektori, V₈ diodi, V₄ tranzistor bazasi. Chekka kaskal chiqishdagi signal ikkala kirishdagi signallar yo’qolganida paydo bo’ladi, ya’ni V₁ va V₃ tranzistorlari bir vaqtda to’yinadi.
Elementning ishga tushirish vaqtining stabillashuvini oshirish uchun R₅ va R₆ rezistorlari orqali oldindan zaryadlab qo’yilgan C₁ kondensatorni qaytadan zaryadlash prinsipi qo’llanilgan. Kirish signali bo’lmagan taqdirda V₁ tranzistorni kolletoridagi kuchlanish iste’moldagi kuchlanishga yaqin bo’ladi, chunki

R₄<< R_n= R₁₂ * R (4.1)

R₁₂ +R₃
V₂ tranzistori bazasidagi kuchlanish nolga yaqin, chunki V₂ tranzistori to’yingan bo’lib, emitter o’tishida kuchlanishning kamayishi past. Bu holda kondensatorning qutblaridagi kuchlanish manbadagi kuchlanishga yaqin bo’ladi ( 6 chiziqdagi potensial chiziq 2 dagi potensialga nisbatan musbat).
V₂ va V₃ tranzistorlari kuchaytirish koeffitsiyentini oshirish maqsadida tashkiliy tranzistor rolini bajarishadi.

4.12-расм. Т-107 русумли ярим утказгичли мантий элементнинг схемаси.

4.13-расм. Т-303 русумли ярим утказгичли мантий элементларнинг схемалари.

3.