Avtomatikaning tеxnik vositalari

«RUS» sath o’lchagichi elektr o’tkazuvchan va elektr o’tkazmaydigan suyuqliklarning sathini uzluksiz ravishda uzoq masofadan o’lchash va uni chiqishda o’zgarmas tok signali ko’rinishiga keltirish uchun mo’ljallangan.
Bu asbob agressiv va portlash hususiyatiga ega bo’lgan suyuqliklar muhitida ham ishlashi mumkin. «RUS» sath o’lchagichi gidromelioratsiya ob’ektlarida texnologik jarayonlarni nazorat qilish va boshqarish, shuningdek, ochiq kanallarda sath o’lchash datchigi sifatida ham qo’llaniladi.
«RUS» sath o’lchagichi melioratsiya sohasida keng qo’llanilayotgan datchiklardan hisoblanadi, chunki bu asbob yordamida olingan chiqish signali o’zgarmas tok signaliga aylantirilib uni uzoq masofaga uzatish imkonini beradi. Olingan tok signali statsionar o’zgartkich orqali chastotaviy yoki kodlashtirilgan signalga aylantirilib telemexanik sistema orqali dispecher punktiga uzatilishi mumkin. Ye-832 o’zgartkichi shunday elementlardan biri hisoblanib, u o’zgarmas tok signalini chastotaga aylantirib beradi. Ushbu o’zgartkich bilan laboratoriya ishini bajarayotganda tanishish mumkin. Sath o’lchagich tarkibiga birlamchi o’zgartkich (BO’) va uzatuvchi o’lchov o’zgartgichi (O’O’) kiradi.
«RUS» qurilmasining tarkibiy tuzilish sxemasi 2.18 - rasmda ko’rsatilgan. Birlamchi o’zgartkich (BO’) quyidagi elementlardan tashkil topgan:
sig’imli sezgir element I (yuqori karroziyaga qarshi xususiyatga ega bo’lgan fotoplastik izolyatsiyali PNFD nikelli o’tkazgich), sig’imli generator - o’zgartkich 3 kalibrli sig’imlar batareyasi 2 va o’zgarmas tok ko’prik sxemasi (4) dan tashkil topgan elektron blok.
Sezgir elementning o’lchash uchun ajratilgan qismigacha bo’lgan sig’im quyidagicha aniqlanadi:
S_n=S_on+kh/H (2.16)
bu yerda S_ON - o’lchov qismining boshlang’ich sig’imi;
K – proporsionallik koeffitsiyenti (sezgir elementning konstruksiyasi va tekshirilayotgan muhit bilan xarakterlanadi);
h – sathning o’zgarayotgan qiymati; H – o’lchov diapazon;
Birlamchi o’zgartkich tekshirilayotgan suyuqlik sathini o’zgarishini elektr sig’imga (S) aylantirib so’ngra yana bu signalni o’zgarmas tokli kuchlanishga o’zgartirib berish uchun xizmat qiladi.
Uzatuvchi o’lchov o’zgartkichi (O’O’) o’zgarmas tok kuchaytirgichi 5 va chiqish signalini bir me’yorga keltiruvchi kuchaytirgich 6 dan tashkil topgan. Bu o’zgartkichning vazifasi:
h-sath o’lchagichning barcha qismlarini stabil o’zgarmas kuchlanish bilan ta’minlash;
H-qayta bog’lanish signalini hosil qilish;
- bir hil qiymatga ega bo’lgan o’zgarmas tokning chiqish signalini hosil qilish.
Sxemadagi qayta bog’lanish chiqishdagi tok signalining o’lchanayotgan suyuqlikning sathiga nisbatan chiziqli bog’lanishini hosil qiladi. Chiqish signalini bir mе’yorga keltiruvchi 6 kuchaytirgichdan olingan signal suyuqlik sathining h holatiga to’g’ri proporsional bo’lib, sath ko’rsatkichi hisoblanadi.



2.18-rasm. «RUS» sath o’lchagichining tarkibiy sxemasi

2.