Avtomatikaning texnik vositalari (darslik) automatically € technical objects

Avtomatika elementlarining strukturaviy belgilanish sxemalari 
 
 
№ 
 
Strukturaviy belgilanish sxemalari 
 
O‘zgartirish 
koeffitsiyenti 
 
Chetga chiqish 
 
1.       
 
Х                       У    Х           Z      У 
 
К = К1 
 
 
     δ=δ
і 
 
2. 
 
Х                       У  Yn-1                       Уn 
           N 
     К=П K
i 
          i=1 
    n 
δ=∑δ
1 
     i=1 
 
 
3. 
 
                          
                          То        
                      δ
1
                       Y 
                     
     
δ
2
 
 
 
 
K=K
1
+K
2 
 
 
 
 
δ=δ
1
k
1
/(k
1
+k
2
)+
δ
2
/(k
1
+k
2
) 
 
 
4. 
 
 
 
           То 
                        
х                    Yпр                              Y       
                                    δ
1
    
 
                                                   
                                                    δ
2
     
 
К=К
1
/(1+К
1
*К
2
) 
 
 
 
 
δ=δ
1
/(1+К
1
+К1
К2)-
δ
2
/[1+1(К
1
+К
1
)] 
 
  
 
Izox:   x - o‘lchanayotgan (kirish) ko‘rsatkichi;   u - o‘lchash 
o‘zgartirgichining chiqish signali.   z- qo‘shimcha energiya manbaisi. 
 
 
Ba‘zi  elementlarning  chiqish  va  kirish  kattaliklari  o‘rtasida  ko‘p  qiymatli 
bog‘lanish mavjud. Bunga quruq ishqalanish, gisterezis va boshqalar sabab bo‘lishi 
mumkin.  Bunda  kattalikning  xar  bir  kirish  qiymatiga  uning  bir  necha  chiqish 
qiymatlari mos keladi. Sezgirlik chegarasining mavjudligi shu hodisa bilan bog‘liq. 
 
Kirish  kattaligining  element  chiqishidagi  signalini  sezilarli  darajada 
o‘zgartirish  qobiliyatiga  ega  bo‘lgan  qiymati  sezgirlik  chegarasi  deyiladi. 
Avtomatika  elementlari  mustahkamlik  bilan  xam  xarakterlanadi.  Elementlarning 
sanoat  ekspluatatsiyasida  o‘z  parametrlarini  yo‘l  qo‘yiladigan  chegarada  saqlash 
qobiliyatiga mustahkamlik deb ataladi. Mustahkamlik elementni loyihalash vaqti-
da  hisoblanadi  va  uni  ishlab  chiqarilgandan  so‘ng  ekspluatatsiya  jarayonida  si-
naladi. 
 
 
К
1 
К
1 
К
1 
Кi
 
К
1 
К
2 
К
1
 
К
2 

---

 
 
     U                        
         U                                       U 
 
 
 
 
 
 
 
                                 
 
                                        Х       
        Х1 
Х 
 
 
 
   Х