Avtomatikaning texnik vositalari (darslik) automatically € technical objects

DAТChIKLAR VA ULAR NAZORAТ QILADIGAN KAТТALIKLAR 
 
 
 
Nazorat 
 
qilinadigan 
 
kattaliklar 
DAТChIKLAR  ТURLARI 
M
ex
a
ni
k
 
ELEKТRIK  DAТChIKLAR 
P
otensiom
etrik
 
 
 
 
 
 
Т
enz
ometr
ik
 
Induk
ti
v
 
Т
ermor
ez
it
or
li
 
S
ig‘im
 
F
otore
zist
or
li
 
Elektr
on
 
Induk
sion
 
P
‘e
zoe
lektrik
 
Т
ermoe
le
ktri
 
Х
oll
 da
tchiklar
i 
F
otoele
ktrik
 
gidra
vli
k
 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12  13  14  15 
1.    Siljish 
+ 
+ 
+ 
+ 
- 
+ 
- 
+ 
- 
- 
- 
+ 
+ 
+ 
2.   Satx 
+ 
+ 
- 
+ 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
+ 
3.   Тezlik 
+ 
- 
- 
- 
+ 
+ 
- 
- 
+ 
- 
- 
- 
+ 
+ 
4.   Тezlanish 
+ 
- 
+ 
- 
- 
- 
- 
- 
+ 
+ 
- 
- 
- 
- 
5.   Kuch 
+ 
+ 
+ 
+ 
- 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
- 
+ 
- 
- 
6.   Bosim 
+ 
- 
+ 
+ 
- 
+ 
- 
+ 
- 
+ 
- 
+ 
- 
+ 
7.   Moment 
- 
+ 
+ 
+ 
- 
+ 
+ 
- 
- 
- 
- 
- 
+ 
+ 
8.   Namlik 
- 
- 
- 
- 
+ 
+ 
- 
- 
- 
- 
+ 
- 
- 
- 
9.   Хarorat 
- 
- 
- 
- 
+ 
+ 
- 
- 
- 
- 
+ 
- 
- 
- 
10. Sarf 
- 
+ 
- 
+ 
- 
- 
+ 
- 
+ 
- 
- 
- 
- 
+ 
11. Тebranish 
- 
+ 
+ 
+ 
- 
+ 
- 
- 
+ 
+ 
- 
+ 
- 
- 

---

2.2.   Datchiklarning asosiy ko’rsatkichlari. 
 
Datchiklarning turlari ko‘p bo‘lishiga qaramay, ular bir hildagi bir necha 
asosiy ko‘rsatkichlarga ega: 
1.  Statik tavsifnomasi - chiqish kattaligini kirish kattaligiga bog‘likligi  
(2.2-rasm).   Statik  tavsifnomasi  chiziqli  datchiklar  (2.2-rasm,  a)  uchun  sezgirlik 
koeffityenti o‘zgarmaydi. 
 
             b   
                          U  
 
 
 
 
U 
 
 
 
 
 
       a  
 
 
 
                    U 
 
 
 
      
 
 
 
 
 
 
 
 
        
 
 
               Х                           Х                                        Х 
 
 
2.2-rasm. Datchiklarning statik tavsifnomalari. 
 
Statik  tavsifnomasi  nochiziqli  datchiklar  uchun  sezgirlik  koeffitsiyenti  xar 
hil  nuqtalarda  (2.2-rasm,  v)  xar  hil  bo‘ladi  va  bu  kattatik  differensial  sezgirlik 
deyiladi. Uni aniqlash uchun quyidagi formula qo‘llanadi: 
K
c
=dy/dx= y/dx              (2.1) 
    2.  Datchikning absolyut xatoligi - datchikning chiqish signalining xaqiqiy u1 va 
uning hisoblangan u2 qiymatlarning farqi, ya‘ni      
                                               
u = u
1
- u
2
     (2.2) 
                                                                   U2                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       
3.  Datchikning nisbiy xatoligi -         =  -------- . 100%     (2.3)     
 
 
 
 
 
 
 
 
       u1 
 4.  Datchikning  dinamik  tavsifnomasi  -  chiqish  signalining  vaqt  mobaynida 
o‘zgarilishini ko‘rsatadi. 
5.Datchikning  dinamik  tavsifnomasi  chiqish  signalining  vaqt  mobaynida 
o‘zgarishini ko‘rsatadi.