Avtomatika va elektrotexnologiya

type 
TName = string[15]; 
TAddress = string[35]; 
TPerson = class // sinf  
private 
FName: TName; // Name xususiyatining qiymati 
FAddress: TAddress; //  Address xususiyatining qiymati  
Constructor Create(Name:Tname);  
Procedure Show;  
Function GetName: TName; 
Function GetAddress: TAddress; 
Procedure SetAddress(NewAddress:TAddress);  
public 
Property Name: Tname // Name xususiyati 
read GetName; // faqat o‘qish uchun  
Property Address: TAddress // Address xususiyati 
read GetAddress // o‘qish va 
write SetAddress; // yozish uchun  
end; 
Dasturda  xususiyat  qiymatini  o‘rnatish  uchun  ob‘yekt  xususiyat  qiymatini  o‘rnatish 
uslubini  qo‘llovchi  buyruqlarni  yozilmaydi,  balki  xususiyat  qiymatini  oddiy  o‘zlashtirish 
buyrug‘ini  yozish  kifoya.  Masalan,  student  ob‘yektining  Address  xususiyatiga  qiymat  berish 
uchun quyidagi buyruqni yozish yetarli: 
student.Address := 'Namangan sh, Do`stlik ko`cha, 11-uy'; 
Kompilyator  yuqoridagi  xususiyat  qiymatini  o‘zlashtirish  buyrug‘ini  uslubni  chaqirish 
buyrug‘iga o‘zgartiradi: 
student.SetAddress('Namangan sh, Do`stlik ko`cha, 11-uy'); 
Dasturda xususiyatni tashqi qo‘llash ob‘yekt maydonlaridan foydalanishdan hech qanday 
farq  qilmaydi.  Biroq,  xususiyat  va  ob‘yekt  maydoni  o‘rtasida  jiddiy  farq  mavjud:  xususiyat 
qiymatlarini yuklash va o‘qish vaqtida bir qator ishlarni bajaruvchi protsedura avtomatik tarzda 
chaqiriadi. 
Dasturda  xususiyat  uslublariga  bir  qator  qo‘shimcha  vazifalarni  yuklash  mumkin. 
Masalan,  uslub  yordamida  yuklangan  xususiyat  qiymatining  to‘g‘riligini  tekshirish,  xususiyat 
bilan  mantiqiy  bog‘langan  boshqa  maydonlarga  qiymat  o‘rnatish,  yordamchi  protseduralarni 
chaqilish mumkin. 
Ob‘yekt ma‘lumotlarini xususiyat sifatida rasmiylashtirish ob‘yekt xususiyatini saqlovchi 
maydonlarga  murojaat  etishni  cheklash  imkonini  yaratadi:  masalan,  faqat  o‘qish  uchun  ruhsat 
berish  mumkin.    Dastur  buyruqlari  hususiyat  qiymatlarini  o‘zgartira  olmasligi  uchun  hususiyat 
berilishida  faqat  o‘qish  uslubining  nominigina  berish  kerak.  Faqat  o‘qish  uchun  mo‘ljallangan 
hususiyat qiymatini o‘zgartirishga urinish kompilyatsiya vaqtida xatolik sodir bo‘ladi. Yuqorida 
keltirilgan  Tperson  sinfining  Name  hususiyati  faqat  o‘qish  uchun,  Address  hususiyati  esa 
o‘qish va yozish uchun mo‘ljallangan.  
Yozishdan  himoyalangan  hususiyat  qiymatini  ob‘yektni  yaratish  vaqtida  o‘rnatish 
mumkin. Quyida TPerson sinfining ob‘yektini yaratish va uning hususiyatlariga murojaat etishni 
ta‘minlovchi  TPerson sinfining uslublari keltirilgan. 
// TPerson ob‘yektining kostruktori