Avtomatika va elektrotexnologiya

5.  To‘plam elementlari ustida bajariladigan amallar. 
 
Dasturchi tomonidan yaratilgan ma‟lumot tiplari 
Hozirgacha  dasturlarda  standart  tiplardan  foydalanildi:  integer,  Real,  Char,  string  va 
Boolean. Shu bilan birgalikda Delphi tili dasturchu uchun o‘zining yangi tipini yaratish va undan 
dasturda foydalanish imkoniyatini yaratadi. 
Dasturchi tomonidan yaratiluchi yangi tiplar standart tiplarga yoki avval dasturchi tomonidan 
yaratilgan  tiplarga  asoslanadi.  Dasturchi  tomonidan  yaratiluvchi  tiplar  quyidagilarga  tegishli 
bo‘lishi mumkin: 

 
sanalma; 

 
oraliqli; 

 
tuzilmali (yozuv). 
Sanalma tip 
Sanalma  tiplar  berilgan  tipdagi  o‘zgaruvchi  qabul  qilishi  mumkin  bo‘lgan    barcha  qiymatlarni 
sanab o‘tish yordamida aniqlanadi. 
Sanalma tiplar quyidagicha e‘lon qilinadi: 
Tip =(1-qiymat, 2-qiymat, ... i-qiymat)  
Bu yerda: 

 
tip — sanalma tipning nomi; 

 
i-qiymat —Tip tipidagi o‘zgaruvchi qabul qilishi mumkin bo‘lgan belgili konstanta; 
Misollar: 
TDayOfWeek = (MON,TUE,WED,THU,FRI,SAT,SUN); 
TColor = (Red,Yellow,Green); 
Eslatma  
Delphi da tip nomlarini berish T harfi bilan boshlanishi kelishib olingan (Type so‘zidan olingan). 
Tipni e‘lon qilinganidan so‘ng ushbu tipga tegishli bo‘lgan o‘zgaruvchini e‘lon qilishi mumkin, 
masalan: