Avtomatika va elektrotexnologiya

Elektron pochta. 
Elektron  pochta  (e-mail  —  electronic  mail)  oddiy  pochta  vazifasini  bajaradi.  U  bir 
manzildan  ikkinchisiga  ma‘lumotlarni  jo‗natilishini  ta‘minlaydi.  Uning  eng  asosiy  afzalligi 
vaqtga  bog‗liq  emasligida.  Elektron  xatlar  jo‗natilgan  za‘otiyoq  manzilga  boradi  va  egasi 
olgunga  qadar  uning  pochta  qutisida  saqlanadi.  Matnli  xat,  grafikli  va  tovushli  fayllarni, 
programm fayllarni o‗z ichiga olishi mumkin. 
Elektron  xatlar  bir  vaqtning  o‗zida  bir  necha  manzillar  bo‗yicha  jo‗natilishi  mumkin. 
Internet  foydalanuvchisi  elektron  pochta  orqali    tarmog‗ning    turli  xizmatlaridan  foydalanish 
imkoniyatiga  ega  bo‗ladi,  chunki  Internetning  asosiy  xizmat  dasturlari  bilan  interfeysga  ega. 
Bunday  yondoshuvning  mo‘iyati  shundaki,  xostkompyuterga  talab  elektron  xat  ko‗rinishida 
jo‗natiladi.  Xat  matni  zarur  funksiyalarga  kirishni  taominlovchi  standart  yozuvlar  to‗plamidan 
tuziladi. Bunday axborotni kompyuter komanda sifatida qabul qiladi va bajaradi. 
Elektron  pochta  bilan  ishlash  uchun  dasturlar  yaratilgan,  ularni  mail  umumlashma  nomi 
bilan birlashtirish mumkin. MS DOS da foydalanuvchilar uchun bml dastursi qo‗llanilsa, Unix 
tizimlar  uchun  elm  dastursi  kengroq  tarqalgan.  Eng  qulay  va  foydalanishga  oson  dastur  — 
Microsoft Windows uchun Eudora dan foydalaniladi. Windows 95  operasion  tizimida  elektron 
pochta  bilan  ishlashni  Microsoft  Outlook  Exrress  ilovasi  ta‘minlaydi.  Bu  dasturlar  quyidagi 
vazifalarni bajaradi: 
-  matnni yaratadi; 
-  xat - xabarlarni (korrespondensiyalarni) o‗qish va saqlash; 
-  xat-xabarlarni o‗chirish; 
-  manzilni kiritish; 
-  xat - xabarlarni qabul qilish va jo‗natish; 
-    turli  xujjatlarni,  jadvallarni,  rasmlarni  va  boshqa    fayllarni  import  (qabul  qilish  va  kerakli 
formatga o‗zgartirish), xatga ilova qilish; 
-  xatlarni mavzusiga qarab  ajratish. 
Odatda,  elektron  pochta  dasturlari  ASCII  kodidagi  matnlarni  ikkilik  formatda  xam 
jo‗natadi.  ASCII  kodida  faqat  matnlarni  yozish  mumkin.  Ikkilik  fayllarda  xar  qanday 
axborotni saqlash mumkin, shu bois aralash xabarlarni (grafika va matn) va dasturlarni uzatish 
uchun  ikkilik  tizim  qo‗llaniladi.  Munozaralarda  ishtirok  etish  yoki  yuborilgan  xat  -  xujjatlar 
ro‗yxatini tuzishda xabarni ASCII kodida yozish lozim.  
Internetga chiqish imkoniyatiga ega bo‗lgan foydalanuvchi elektron pochtani tarmog‗ning  
shlyuzlar  yordamida  ulangan  boshqa  manzillari  bo‗yicha  xat  jo‗natishi  xam  mumkin.  Bu  xolda  
turli  tarmoqlar  turlicha  yuborish  usullaridan  foydalanishlarini  xisob  ga  olish  darkor.  Elektron 
pochta  orqali    boshqa    tarmoqqa  xabar  jo‗natishda  unda  qabul  qilingan  manzillar  tizimini 
qo‗llash lozim.