Avtomatik liniyalar, agregat stanoklari va dastur bo'yicha boshqariladigan stanoklar haqida asosrc tushunchalar

Ko'p maqsadli stanoklar (ishlov berish markazlari)


Murakkab profilli detallarga ishlov berishni avtomatlashtirish maqsadida ishlab chiqarishda ko'p operatsiyali (ko'p asbobli, keng maqsadli) RDBB stanoklar qo'llaniladi. Bu stanoklarda detaining bir o'rnatilishida avtomatik siklda ko'p operatsiyalarni bajarish mumkin: frezalash, parmalash, teshik kengaytirish, rezba ochish, razvyortkalash va h.k. Bu stanoklarda universal stanoklarning turli ishlarni bajara olish xususiyati bilan agregat stanoklarning katta ish unumdorligi birlash-gandek bo'ladi. Boshqa stanoklarga xos bo'lgan detallarni qayta-qayta o'rnatish bilan bog'liq bo'lgan xatolarga yo'l qo'yish bu stanoklarda o'rinsiz bo'lib, endi detalga bir o'rnatishda har tomondan istalgan burchak ostida ishlov beriladi.
Ko'p operatsiyali stanoklarning o'ziga xos alomatlaridan biri— kesuvchi asboblarni avtomatik ravishda almashtiruvchi qurilmaning mavjudligidir. Hozirgi paytda bunday qurilmalar sifatida asosan avto-operatorlarga ega bo'lgan asboblar magazinlari qo'llanmoqda. Bunday magazinlar uch turli bo'ladi: barabanli, diskli va zanjirli. Ular stanokdan alohida turuvchi uzel ko'rinishida yoki kolonnagajoylash-gan, yoki shpindel kallagiga o'rnatilgan bo'ladi.
Ko'p operatsiyali stanoklarda zagotovkalarni avtomatik almash­tiruvchi qurilmalar (ZAA) ham qo'llaniladi. Ko'pincha zagotovkalar yo'ldosh-stollarga o'rnatilib, ZAA qurilmasi boshqarish dasturiga binoan tayyor bo'lgan detalni ish stolidan bo'shatib oladi va yangi zagotov­kani o'rnatadi.
Ko'p operatsiyali stanoklarda ishlanayotgan detalIarning o'lcham-larini nazorat qiluvchi maxsus o'lchov qurilmalari bo'ladi.
Misol tariqasida 2254ВМ1Ф4 modelli vertikal va 2204ВМ1Ф4 modelli gorizontal ko'p operatsiyali parmalash-frezalash-teshik ken-gaytirish, 2Е450АМФ4 modelli ko'p maqsadli koordinat-teshik ken-gaytirish, 2623ПМФ-4 modelli ko'p operatsiyali stanoklarini ko'rsatish mumkin.
Adabiyotlar ro'yxati:

1. 
   JT. В. Перегудов, A X- Хошимов вабошк,. Автоматлаштирилган корхона станоклари.—Т.: Узбекистон, 1999.
   

1. 
   Грановский Г.И. и др. Резание металлов: Учебник для машиностр. и приборостр. спец. вузов.-М.: Высш. шк., 1985.
   
2. 
   Технология обработки конструкционных материалов: Учебникдля машиностр. спец. вузов. Под ред. П.Г. Петрухи.—М.: Высш. шк., 1991.
   
3. 
   Бобров В.Ф. Основы теории резания, Машиностроение, 1975.
   
4. 
   Армарего И. Дж. Обработка металлов резанием. Перевод с англ. —М.,1977.
   
5. 
   Зорев. H. H. Вопросы механики процессарезания металлов. —M, Машгиз,1956.
   

1. 
   Резников A.H. Теплофизика процессов механической обработки материалов.—М,.1981
   
2. 
   Справочник технолога-машиностроителя, т.т.1 и 2.-M., Машиностроение,1972 .
   
3. 
   Справочник металлиста в пяти томах.—М., Машгиз, 1959.
   

10. 
    Долматовский Г.А. Справочник технолога. — М., Машиностроение, 1962.
    
11. 
    Режимы резания металлов. Справочник под редакцией Ю.В. Барановского, 3-е изд.—М, Машиностроение, 1972.