Avtomatik boshqarish tizimining (abt) vazifaviy (funksional) chizmasi

---

Avtomatik boshqarish tizimining

(ABT) vazifaviy (funksional) chizmasi.

Режа:

1. Схемаларнинг

турлари,

автоматика

элементларининг схемаларда шартли

белгиларини урганиш.

2. Автоматлаштириш

схемаларининг

яратилиши ва уларнинг қўлланиши.

---

Avtomatik tizimlar, elementlar va moslamalarning montaj, 

sozlash, rostlash, ekspluatatsiya qilish kabi ish jarayonlarni 

bajarish maqsadida avtomatik sxemalardan foydalaniladi. 

Avtomatika sxemalari asosiy xujjat hisoblanadi va ular  қуйидаги

турларга бўлинади

Автоматика 

схемалари

montaj

prinspial

strukturaviy

funksional

---

Funksional  sxemalar   moslamalarni, elementlarni, vositalarni 

o‘zaro bog`lanishlarini va harakatlanishlarini ifodalaydi. 

Elementlar  sxemada to‘rtburchak shaklida belgilanadi, ularning 

orasidagi aloqalar  esa strelkali chiziqlar bilan belgilanadi. 

Strelkaning yo‘nalishi signalning o‘tishini ko‘rsatadi

TE - taqqoslash elementi;  BK-boshqarish va qabul qilish elementi; IM - ijro

mexanizmi; BO- boshqarish ob’yekti; BO‘ - birlamchi o‘zgartkich

---

Tarkibiy tuzilish sxemalari funksional va

prinsipial sxemalar asosida ishlanadi.

•

Tarkibiy tuzilish sxemasida aniq vosita, 

rostlagich, element ko‘rsatilmasdan, balki

o‘tayotgan fizikaviy jarayonning matematik

modeli ko‘rsatiladi.

---

Prinsipial sxemalar

elementlarning o‘zaro elektr ulanishlarni

ifodalaydi. Ushbu sxemada avtomatika elementlari

davlat standartlariga binoan belgilanadi. Prinsipial

sxemadagi shartli belgilar butun mosmlamani, 

tizimning ish prinsipini tushunishga yordam beradi

1.11- rasm. Nasos agregati elektr motorini ishga tushirishning prinsipial elektr sxemasi

---

Avtomatikaning montaj sxemasi

---

Фойдаланилган адабиётлар

•

1. А.Вохидов, Р.Газиева «Автоматика 

асослари ва ишлаб чиқариш жараёнларини 

автоматлаштириш»

•

2. Н.Р.Юсупбеков “Технологик жараёнларни 

автоматлаштириш ва бошқариш”