Август 2020 10-қисм

Август 2020 10-қисм
Тошкент
ойоқ
тамаки қутиси
сойабон
қор
гитара
от
ёнғин
фаввора
Эшитиш бўйича экспремент ҳам шундай ўтказилади. Синалувчига қўйидагича кўрсатма 
берилади. “Сизга турли предметлар номи ўқиб эшиттирилади. Сиз уларни номини истал
-
ган тартибда айтишингиз керак”. Экспериментатор тўғри айтилган предметларни ҳам, 
хато айтилган жавобларни ҳам белгилаб боради. Олинган натижалар фоизлар миқдорий 
ўлчаш орқали таҳлил қилиниши мумкин.
Экспериментатор болаларнинг ёшига қараб жадвалдаги сўзларни белгилаш мумкин. 
Бунда сўзлар сони 1- синфлар учун 15-20 тадан ошмаслиги керак. Жадвалдаги сўзлар ўрнига 
арифметик рақамлар ҳам қўйиш мумкин. 
ПИКТОГРАММА МЕТОДИКАСИ
Методикани ўтказишдан мақсад: Пиктограмма методи ёрдамида ассотциятив жароёнлар, 
ёрдамида тушунтириш ва фикрлаш хусусиятлари аниқланади.
Методикани ўтказиш тартиби : Синалувчига стимул сўзлар ёзилган қоғоз берилиб, ҳар 
бир сўзни рамзий расмлар орқали ифодалаш таклиф этилади. Расмнинг сифати аҳамиятга 
эга эмаслиги таъкидланади.
Стимул сўзлар:
1. 
Касаллик
 
9. Билим
2. 
Ғам-қайғу
 
10. Байрам
3. 
Хурсандчилик 
 
11. Бойлик
4. 
Севги-муҳаббат 
 
12. Кекса киши
5. 
Ғалаба 
 
 
13. Шифокор 
6. 
Дўстлик 
 
 
14. Бахт
7. 
Уруш
 
 
15. Ўқитувчи
8. 
Хайрлашув
 
16. Билим
Тажриба байённомасида шахснинг расм ва унинг изоҳи ҳақидаги фикрлари ёзиб борила
-
ди. Синалувчи чизган расмлар иложи борича кенгроқ изоҳлаб бериш керак. Эксперимента
-
тор қуйидагиларга эътибор бериши лозим:
1. Стимул сўзи билан чизилган расмнинг ўзаро боғлиқлиги;
2. Синалувчининг сўзлари қанчалик рамзлар ёрдамида ифода эта олиш;
3. Пиктограмманинг ҳиссий бойлигига эътибор бериш.
Бола хотирасини кучайтириш ва яхшилаш учун бир қатор тавсиялар мавжуд .Кўпинча 
болаларда хотиранинг пасайиши чарчаш билан боғлиқ бўлади. Бошланғич мактаб ёши
-
да чарчоққа мактаб ўқув дастурини ўзлаштириш қийинчилиги сабаб бўлиши мумкин. 
Бугунги кунда асаб тизимини ҳаддан ташқари юклаб юбориш кўпинча теледастурларни 
томоша қилиш ва компютер ўйинлари ўйнаш билан ҳам боғлиқ. Бола чарчамаслиги ва 
телевизор олдида эмас, балки тоза ҳавода тенгдошлари билан ўйнаб, дам олишига эътибор 
беринг. Хотирасида нуқсони бўлган ва хатто ривожланишдан кечикаётган болаларга , 
сироп ва таблеткалар шаклида мавжуд интеллан препарати кўрсатилади. Мия фаолиятини
рағбатланиши учун ушбу восита 3 ёшдан бошлаб белгиланиши мумкин. Педиятрия амали
-
ётида Аминалон (таблетка) ва Пантогам (сироп шклида) ҳам кенг қўлланилади. Чарчоқни 
йўқотиш ва эътиборни кучайтириш учун Биотредин воситаси буюрилиши мумкин, унинг 
фаол компетентлари пиридоксин ва Л-терионим ҳисобланади.Организмда бу таркибий 
қисмлар глиценга айланади, у эса мия тўқималарида модда алмашинувини яхшилайди.
Бола хотирасини мустаҳкамлаш учун унинг фикрлаш доирасини кенгайтириш керак. Ма
-
салан бола шеър ёд олаётганда “олма” сўзи учраб қолса, унинг фикрида бу жумла нафақат 
юмолоқ шаклидаги мева билан балки бозор расталаридаги мевалар, филимдаги қип- қизил 
олма, шарбат қутисидаги расм , умуман олганда бошқа нарсалар билан боғланиши керак, 
ана шундай боғламлар қанчалик кўп бўлса эста тутиш қобилияти шунчалик кучли бўлади. 
Масалан телифон рақамдаги сонларни маълум ҳаётий ҳодисалар билан боғлаш, ҳар бир 
соннинг бош ҳарфини кетма-кет қўйиб, ҳосил бўлган сўзни эслаб қолиш мумкин. (Баъзан 
кулгули сўзлар ҳосил бўлиб қолиши мумкин) Бундай боғлиғликларни чексиз амалга ошир
-
са бўлади, бу хотиранин кучайтиришнинг энг мухим сири.Масалан 4 сонинг бош ҳарфи 

---

269