Август 2020 10-қисм

Август 2020 10-қисм
Тошкент
• yechimlarni topish uchun matematik protseduralarni qo’llash natijalari bo’yicha 
umumlashtirish;
• matematik dalillar ustida fikr yuritish va matematik natijalarni tushuntirish va asoslash; 
pISA tadqiqotlarida 2012 yildan beri ishlatiladigan quyidagi tarkibiy toifalar pISA 2021da 
ham keng ko’lamli muammolar sinfini, matematikaning umumiy tuzilishini va odatdagi maktab 
o’quv dasturlari asosiy matematik hodisalarni aks ettirish uchun yana ishlatilgan.
pISA 2021 tadqiqotlari doirasida alohida e’tibor berish uchun to’rtta mavzu tavsiya etilgan:
• o’sish hodisalari (o’zgarishlar va munosabatlar),
• geometrik yaqinlashish (bo’shliq va shakl),
• kompyuter simulyatsiyasi (miqdor),
• shartli qaror qabul qilish (noaniqlik va ma’lumotlar).
Dunyo bo’ylab 21-asr ko’nikmalariga va ularni ta’lim tizimiga kiritishga qiziqish kuchay-
moqda. OECD (Iqtisodiy Hamkorlik va Taraqqiyot Tashkiloti) bunday ko’nikmalarga bag’ish
-
langan nashrni chiqardi va “ Ta’lim va ko’nikmalar kelajagi: Ta’lim 2030 “ nomli tadqiqot 
loyihasiga homiylik qildi . Taxminan 25 ta mamlakat ushbu milliy ko’nikmalarni o’z ichiga 
olgan o’quv dasturlarini milliy miqyosda o’rganishda ishtirok etmoqda. Loyihaning markazida 
matematikaga qaratilgan o’quv rejasi kelajakda qanday ko’rinishga ega bo’lishi kerak degan 
masala turadi. 21-asrning asosiy ko’nikmalari:
• tanqidiy fikrlash;
• ijodkorlik;
• tadqiqot va so’rov;
• o’z-o’zini boshqarish, tashabbuskorlik va qat’iyatlilik;
• axborotdan foydalanish;
• tizimli fikrlash;
• aloqa; 
• aks ettirish.
Sinov elementlarini ishlab chiquvchilar ushbu 21-asrning ko’nikmalarini tan olishgan bo’lsa-da, 
PISA 2021-dagi matematik fanlar ushbu ko’nikmalarga muvofiq maxsus ishlab chiqilmaganligini 
takidlashmoqda.
Adabiyotlar ro’yxati:
1. A.B.Radjiyev, A.A.Ismailov, J.R.Narziyev, X.P.Axmedov, G.O.Tog‘ayeva, O‘quvchilar 
savodxonligini baholash bo‘yicha xalqaro tadqiqotlar dasturi, qo‘llanma, Toshkent, 2019 yil, 62 
bet.
2. Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti (Organization for Economic Cooperation and 
Development, OECD) – www.oecd.org/edu/pisa.
3. PISA Mathematics in 2021, An analysis of the center for curriculum redesign (CCR), 2016.
4. Global Innovation Index 2018 Report. https: //www.globalinnovationindex.org

---

138