Audit” kafedrasi “audit” fanidan O’quv-uslubiy majmua

15-MAVZU:MEHNAT HAQI HISOBI VA TO’LASH JARAYONI AUDITI
15-MAVZU:MEHNAT HAQI HISOBI VA TO’LASH JARAYONI AUDITI
Takrorlash uchun savollar

1. 
   Xodimga hisoblangan ish haqining 1 foizlik miqdordagi jamg’arib boriladigan pensiya badali summasi daromad solig’idan olinadimi yoki daromad solig’idan tashqari summadan olinadimi?, Ushbu ajratmaning hisobi buxgalteriya o’tkazmalarida qanday amalga oshiriladi?, Jamg’arib boriladigan pensiya to’lovlarini olish tartibi qanday?.
   
2. 
   Korxona Yunusobod tuman DSIda ro’yxatdan o’tkazilgan. Korxona Zangiota tumanida joylashgan avtomobillarni yuvish shoxobchasini xarid qilmoqchi. Qonunchilikka muvofiq, korxona yerga egalik qilish huquqi olinganidan keyin 10 kun mobaynida sub’ektni Zangiota tuman DSIda hisobga qo’yishi lozim. Mazkur holatda, korxonada qanday soliq majburiyatlari yuzaga keladi?, Korxona, YAST to’lovchisi, yer solig’i yoki qandaydir qat’iy belgilangan soliqni to’lashi kerakmi va uni qaysi tuman DSIga to’lashi lozim?
   
3. 
   Korxona 2011 yil 5 aprelda tashkil etilgan bo’lib, tashkil etilishidagi asosiy faoliyati gips va ohaktosh qazib olish etib belgilangan. Tuman hokimiyatining 24 apreldagi qarori bilan korxonaga noruda qazilma boylik (gips va ohaktosh) qazib olish uchun 5 ga er maydoni ajratildi. Qarorni qo’limizga olishimiz bilanoq hujjatlarni rasmiylashtirish uchun kadastr xizmatiga bordik. Lekin kadastr xizmati xodimlari tarkibida noruda foydali qazilmasi bo’lgan er uchastkalari O’zbekiston Prezidentining 2.05.2011 yildagi PQ-1524-son qaroriga ko’ra ommaviy savdolar orqali berilishini aytib, er uchastkasini hujjatlashtirib bermagan, o’z navbatida, bu erdan foydalanish huquqi ham, litsenziya olish imkoniyatlari ham chippakka chiqdi. Korxona erni ommaviy savdoda xarid qilish uchun yangidan hujjat yig’a boshladik. Shunga qaramay, tuman davlat soliq inspektsiyasi xodimlari tuman hokimining qarori bilan bizga ajratilgan 5 ga er maydoni uchun soliq to’lashimizni talab qilib, hisob raqamimizga inkasso talabnomalari qo’yishgan. Soliq organining ushbu xatti-harakatlari to’g’rimi? Foydalanilmagan er uchun bizda soliq majburiyatlari yuzaga keladimi?
   
4. 
   Korxona joylashgan joyda ish haqi hisoblash uchun qonunchilikka muvofiq 1,2 tuman koeffitsienti belgilangan. Xodimlarga ish haqini uni hisobga olgan holda qanday qilib to’g’ri hisoblash mumkin - ish haqining butun summasini 1,2 ga ko’paytirish kerakmi yoki yo’qmi? Koeffitsient bo’yicha qo’shimcha haqqa soliq solinadimi?
   

Masala. Auditorlik tekshiruvi jarayonida shu narsa aniqlandiki, korxona xodimi 6 oy ishlaganidan so‘ng mehnat ta’tiliga chiqish haqida ariza yozgan. Xodimning lavozim maoshi - 320 000 so‘m, 6 oy uchun mukofot - 180 000 so‘m, ovqatlanish uchun dotatsiyalar - 240 000 so‘m, to‘y munosabati bilan moddiy yordam - 150 000 so‘m berilgan. Xodimga u bilan tuzilgan mehnat shartnomasiga asosan muddati 15 kun bo‘lgan mehnat ta’tili berilgan va bu muomalalar korxona buxgalteri tomonidan quyidagi tartibda hisobga olingan: