Audit” kafedrasi “audit” fanidan O’quv-uslubiy majmua

AUDITORLIK TEKSHIRUVINING TURLARI VA SHAKLLARI






MAJBURIY AUDITORLIK TEKSHIRUVIDAN BO’YIN
TOVLAGANLIGI UCHUN QO’LLANILADIGAN JARIMA MIQDORI







Auditorlik tashkilotlarining professional xizmatlari. Auditorlik tashkilotlari majburiy va tashabbus tarzidagi (ixtiyoriy) auditorlik tekshiruvlaridan tashqari, O’zbekiston Respublikasi «Auditorlik faoliyati to’g’risida»gi qonuni va N 90-«Auditorlik tashkilotlarining professional xizmatlari» nomli auditorlik faoliyati milliy standarti(AFMS)da ko’rsatilgan, istalgan professional xizmatlarni ko’rsatishlari mumkin. Auditorlik tashkiloti yuqori sifatli professional xizmat ko’rsatishga erishishi uchun o’z faoliyatini shunday tashkil etishi kerak-ki, uning ish bajarish yoki xizmat ko’rsatishda qatnashayotgan xodimlari quyidagi talablarga javob berishi lozim:

Mijoz-korxona rahbariyati shartnoma asosida professional xizmatlar ko’rsatayotgan auditorlar faoliyati ustidan joriy nazorat o’rnatishi va ko’rsatiladigan xizmatlar sifatiga ta’sir etuvchi muammolar yuzaga kelganda ularga ma’lum qilishi mumkin.

Kasbga doir xizmatlar ko’rsatish tartibi. Kasbga doir xizmatlar auditorlik tashkiloti bilan ushbu xizmatlar buyurtmachisi o’rtasida tuziladigan kasbga doir xizmatlar ko’rsatish shartnomasi asosida ko’rsatiladi.
Shartnomani bajarayotganda auditor auditor, xo’jalik yurituvchi sub’ekt (buyurtmachi) va zarurat bo’lganda istalgan uchinchi tomonlar bilan kelishilgan taomillarni bajaradi va ko’rsatilgan kasbga doir xizmatlar natijalari to’g’risida asoslangan xulosalar Bilan hisobot taqdim etadi. Hisobot kasbga doir xizmatlar buyurtmachisiga kasbga doir xizmatlar ko’rsatish shartnomasining shartlariga muvofiq hajm va muddatlarda taqdim etiladi.


Shartnoma tuzilayotganda hal qilinadigan masalalar. Kasbga doir xizmatlar ko’rsatish shartnomasi qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tuziladi.
Auditorlik tashkiloti shartnomada quyidagi masalalarni ham aks ettirishi lozim:

Auditorlik faoliyatini amalga oshirish uchun litsenziya berish, litsenziya berishni rad etish, litsenziyaning amal qilish muddatini to’xtatish, bekor qilish, to’xtatib turish yoki amal qilishini tiklash to’g’risidagi qaror Moliya Vazirligining buyrug’i bilan rasmiylashtiriladi.

Auditorlik tashkilotlari litsenziya olish uchun Moliya Vazirligiga taqdim qiladigan arizaga quyidagi hujjatlarni ilova qiladilar:

1. 
   Ta’sis hujjatlarining (ustav, ta’sis shartnomasi) notarial idora tomonidan tasdiqlangan nusxalari va O’zbekiston Respublikasi Adliya Vazirligida davlat ro’yxatidan o’tkazilganligi to’g’risida guvohnoma;
   
2. 
   Kamida ikki auditor malaka sertifikatlarining tasdiq-langan nusxalari;
   
3. 
   Soliq to’lovchining identifikatsiya raqami (STIR-INN) berilganligi to’g’risida Soliq organi tomonidan berilgan ma’lumotnoma;
   
4. 
   Arizani ko’rib chiqish uchun yig’im to’langanligini tasdiq-lovchi bankning to’lov hujjati.
   

Taomillar va isbot-dalillar. Kasbga doir xizmatlar ko’rsatish shartnomasida kelishilgan taomillar miqdori va hajmi kasbga doir ko’rsatilgan xizmatlar natijalari to’g’risida hisobot tuzish uchun zarur miqdorda isbot-dalillar olish uchun etarli bo’lishi kerak.
Kelishilgan taomillar o’z ichiga quyidagilarni olishi mumkin: