Audit” kafedrasi “audit” fanidan O’quv-uslubiy majmua

jadval
Rentabgllik ko’rsatkichlari va ularni hisoblash mgtodi

Rentabgllik ko’rsatkichlari turini tartib bilan yozing	Har bir alohida ko’rsatilgan rgntabgllik turini hisoblash tartibini ko’rsatib bgring	Har bir alohida ko’rsatilgan rgntabgllik turini hisoblashdan maqsad nima ekanligiga sharh yozing

jadval
masala. Berilgan ma’lumotlar asosida korxonaning rentabgllik ko’rsatkichlarini tahlil qiling, xulosa yozing va uni rasmiylashtiring

№	Ko’rsatkichlar	Utgan yili	Hisobot yili	Farqi (+,-)
1	2	3	4	5
1	Mahsulot (ish, xizmat)lar sotishdan olingan sof tushum, ming so’m	3 749 630	4 889 978
2	Sotilgan mahsulot (ish, xizmat)larning ishlab chiqarish tannarxi, ming so’m	2 399 472	3 247 980
3	Mahsulot (ish, xizmat)lar sotishdan olingan yalpi foyda, ming so’m	1 350 158	1 641 998
4	Sof foyda, ming so’m	232 657	253 647
5	Asosiy vositalarning o’rtacha yillik qiymati (qoldiq qiymatda), ming so’m	984 693	865 056
6	Oborot mablaglarining o’rtacha yillik qiymati, ming so’m	1 558 044	2 151 997
7	Korxonaning jami mulki, ming so’m	3 154 906	3 639 161
8	O’zlik mablaglari manbai, ming so’m	2 734 698	2 856 463
9	Qarz mablag’lari, ming so’m	420 208	782 698
10	Mahsulot sotish rgntabglligi, %
11	Asosiy vositalar rgntabglligi, %
12	Oborot mablag’lari rgntabglligi, %
13	Ishlab chiqarish tannarxi rgntabglligi, %
14	O’z mablag’lari rgntabglligi, %
15	Mol-mulk rgntabglligi, %
16	Umumiy rentabgllik, % (4\5+6)*100
17	Qarz mablag’lari rentabglligi, %

Jadval
masala. Korxona buxgaltgriya balansi asosida moliyaviy holatni tahlil qiling

Aktiv	Summa	Passiv	Summa
Uzoq muddatli aktivlar	100000	O’z mablag’lari manbalari	190000
Joriy aktivlar, shu jumladan:	200000	Majburiyatlar, shu jumladan:	110000
-Tovar-moddiy zahiralar	120000	-Uzoq muddatli majburiyatlar	80000
-Dgbitorlar	50000	-Joriy majburiyatlar	30000
-Pul mablag’lari	30000
Balans aktivi bo’yicha jami	300000	Balans passivi bo’yicha jami	300000

Ma’lumotlar manbasi: Korxona hisob tizimi ma’lumotlaridan olingan


8.8-jadval
5-masala. Korxona buxgaltgriya balansi ma’lumotlari asosida korxona mol-mulki manbaini tarkibi va dinamikasini tahlil qiling va xulosa yozing.

№	Mol-mulkning tarkibi	Yil boshiga		Yil oxiriga		Uzgarishi (+,-)
		ming sum	%	ming sum	%	ming sum	%	Yil boshiga nisbatan %
	1	2	3	4	5	6=4-2	7=5-3	8
1	Uzlik mablaglari manbalari	2 734 698		2 856 463
2	Majburiyatlar	420 208		782 698
	SHu jumladan
a)	uzok muddatli kredit va karzlar (570.580.590)	-		-
b)	kiska muddatli krgdit va karzlar 730.740	245 957		449 936
v)	krgditorlik karzlari (770)	174 251		332 762
	Balans passivining jami	3 154 906		3 639 161

11-MAVZU:AUDITORLIK TANLASH


11-MAVZU:AUDITORLIK TANLASH
Takrorlash uchun savollar

1. 
   Tanlash nima va u auditda tanlash qanday ahamiyat kasb etadi?
   
2. 
   Auditor tekshiruvda tanlovni qo’llashdan maqsadi nima?
   
3. 
   Tanlashning qanday turlari mavjud va u nimalarga qarab foydalaniladi?
   
4. 
   Auditorlik tanlashning qaysi usuli samaraliroq va uning qaysi birini tanlashni kim tayinlaydi, u nimaga qarab belgilanadi?
   
5. 
   Auditorlik tanlashning natijasi nimada aks etadi?
   
6. 
   Auditorlik tanlashning qanday usullari mavjud?
   
7. 
   Muvofiq (mos) kelishni tanlab tekshirish deganda nimani tushunasiz?
   
8. 
   Mohiyatan tanlab tekshirish va tanlash ko’lami qanday ta’riflanadi?
   
9. 
   Kuzatish birligi, tanlash birligi va tanlash uslublari qanday ta’riflanadi?
   
10. 
    Saylab olish hajmi va salmoqli (reprezentativ) tanlash qanday ta’riflanadi?
    
11. 
    Tanlangan ma’lumotlarni tekshiriladigan to’plamga qanday tadbiq qilinadi?
    
12. 
    Sistematik tanlash qanday ta’riflanadi?
    

13. Uyg’unlashgan tanlash qanday ta’riflanadi? Auditorlik dalillarini to’plash vositasi sifatida tanlash va umumlashtirlgan dasturiy ta’minot sharhi qay tartibda foydalanish mumkin?

13. 
    Auditorlik tanlashning maqsad va vazifalari nimadan iborat?
    
14. 
    Tanlash bilan bog’liq risklar nimalarda iborat?
    
15. 
    Tanlashning qanday turlari mavjud?
    
16. 
    Statistik tanlash nima?
    
17. 
    Nostatistik tanlash nima?
    
18. 
    Statistik va nostatistik tanlash o’rtasida qanday farq mavjud?
    
19. 
    Monetar tanlash nima?
    

Masala.Umumiy hujjatlar soni 500ta bo’lib, tanlab tekshiriladigan hujjatlar 50tani tashkil etadi.
Talab qilinadi: Tanlab olish intervalini va tasodifiy tanlash tartibini aniqlang?
Masala. Auditor mol etkazib beruvchilar bo’yicha 60ta hujjatni tekshirib chiqdi va 2 ta hujjatda xatolik aniqlandi. Mol etkazib beruvchilar bo’yicha umumiy hujjatlar soni 400tani tashkil etadi.
Talab qilinadi: Ushbu aniqlangan xatolikning umumiy to’plamga ta’sirini aniqlang?
Asosiy adabiyotlar:

1. 
   Туйчиев А., Кузиев И., Авлокулов А., Шеримбетов И., Авазов И. Аудит. Дарслик-Т.: “Iqtisod-Moliya”, 2019 й. – 530 б.
   
2. 
   Кузиев И., Туйчиев А., Хожиев М., Якубов М. Внутренний аудит. “IQTISOD-MOLIYA”, 2019 г. – 421 стр.”
   
3. 
   Хамдамов Б., Илхомов Ш., Каримов Н., Машарипов О., Хожиев М. Амалий аудит. Дарслик-Т.: “Iqtisod-Moliya”, 2021й. – 360 б.
   
4. 
   Хамдамов Б.К. Аудит халқаро стандатлари: Дарслик -Т.: “IQTISOD-MOLIYA”, 2020 й. – 290 б.
   
5. 
   O’zbekiston Respublikasi «Auditorlik faoliyati to’g’risida»gi Qonuni (yangi tahriri). 2021 yil 25 fevral. O’RQ-677-son.
   
6. 
   O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021 yil 4 avgustdagi qarori. «Auditorlarni sertifikatlashtirish tizimini takomillashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi PQ-5210-son Qarori. http://lex.uz
   
7. 
   O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 24 fevraldagi qarori «Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlariga o‘tish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi PQ-4611 son Qarori. http://lex.uz
   
8. 
   O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 19 sentyabrdagi “O’zbekiston Respublikasida auditorlik faoliyatini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi PQ-3946-son Qarori. http://lex.uz
   
9. 
   O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 17-yanvardagi “2017-2021 yillarda O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha harakatlar strategiyasini" faol investitsiyalar va ijtimoiy rivojlanish yili"da amalga oshirishga oid davlat dasturi to’g’risida”gi PF-5635-sonli Farmoni. https://nrm.uz
   
10. 
    O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017 yil 12 maydagi 274-sonli «Auditorlik tashkilotlari faoliyatining huquqiy asoslarini yanada takomillashtirishni ta’minlash bo’yicha qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida»gi Qarori. http://lex.uz
    
11. 
    O’zbekiston Respublikasi moliya vazirining 2018 yil 21 dekabrdagi “Auditor malaka sertifikatini berish tartibi to’g’risidagi nizomni tasdiqlash xaqida”gi 3105 sonli buyrug’i. http://lex.uz
    
12. 
    Audit va sifat nazoratining xalqaro standartlari. 2012. 1 qism, 3-jild. -T.: O’BAMA, 2014.-1049 b.
    
13. 
    “O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha harakatlar strategiyasi to’g’risida”gi O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi PF-4947-sonli Farmoni.
    
14. 
    Arens A., Lobbek Dj. Audit. Per. s angl. pod red. Ya.V. Sokolova. - M.: Finansi i statistika, 2013. -560s.
    
15. 
    Sheremet A.D., Suyts V.P. Audit. Uchebnik.- M.: INFRA-M, 2009. -456 s.
    
16. 
    http://www. gov.uz. (O‘zbekiston Respublikasi hukumat portali)
    
17.