«Аudit» fаnidаn kursish I mаvzu: Ichki va tashqi audit


Tashqi auditni tashkil etishning maqsadi va vazifalari



Download 1,34 Mb.
bet3/13
Sana29.04.2020
Hajmi1,34 Mb.
#48073
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
Rajabov Nurmuhammad 403

Tashqi auditni tashkil etishning maqsadi va vazifalari

Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida dunyo mamlakatlari ijtimoiy iqtisodiy taraqqiyoti o`zining ma`no-mazmuni jihatidan oldingi bosqichlardan keskin farq qiladi. Bunda eng asosiy va muhim jihat-milliy iqtisodiyotlarning tobora integratsiyalashuvi va globallashuvining kuchayib borishidir. Biroq, o`z o`rnida ta`kidlash lozimki, jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuv va globallashuvning ijobiy tomonlari bilan bir qatorda ma`lum ziddiyatli jihatlari ham mavjud. Jumladan, turli mamlakatlardagi iqtisodiy rivojlanishning bir tekisda bormasligi, dunyo mamlakatlari o`rtasida ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish jihatidan tafovutning, ekologik tahdidlarning kuchayib borishi, turli mamlakatlarda aholi soni o`zgarishining keskin farqlanishi kabi holatlar jahon xo`jaligining yahlit tizim sifatida barqaror rivojlanishiga to`sqinlik qiladi. Shuningdek, mazkur jarayonlarining yana bir xususiyatli jixati - jahonning bir mamlakatida ro`y berayotgan ijtimoiy-iqtisodiy larzalarning muqarrar ravishda boshqa mamlakatlarga ham o`z ta`sirini o`tkazishi hisoblanadi. Jahon hamjamiyati bugungi kunda boshidan kechirayotgan moliyaviy inqiroz ham aynan shu ma`noda globallashuv jarayonlarining salbiy oqibati sifatida namoyon bo`ladi. Shunga ko`ra, biz mamlakatimiz audit tizimi rivojlanishining joriy va istiqboldagi chora-tadbirlarini belgilashda har tomonlama hisobga olishimiz, iqtisodiy rivojlanish dasturlarini ushbu jarayonlar ta siri nuqtai-nazaridan shakllantirishimiz va ularni izchil amalga oshirishimiz taqozo etadi. Shu munosabat bilan so`ngi yillarda auditorlik faoliyatini shakllantirish va rivojlantirish bo`yicha qator ijobiy ishlar amalga oshirildi. Respublikamiz mustaqillikka erishgandan keyin ilgarigi iqtisodiy tizim o`rniga Jahon andozalariga mos demokratik-huquqiy davlatni barpo etish modeli tanlab olindi. Shuning uchun ham o`tish davrida huquqiy asoslarni shakllantirish, islohatlarning qonuniy huquqiy bazasini mustahkamlash va rivojlantirish vazifasi qo`yildi.

Auditning moxiyatini, ahamiyatini va vazifalarini tahlil qilish uning juda murakkab, ijtimoiy betaraf iqtisodiy vosita ekanini ko`rsatmoqda. Rivojlangan g` arb davlatlarida auditining jadal rivojlanishini taxminan XIX asrda kapital sarfi jadallashuvi va bu kapitalning yirik sanoat, qishloq xo`jaligi hamda jahon savdosiga mos keladigan shakli aksiyadorlik jamiyatlari tez rivojlanishi bilan bog` lik , ravishda boshlangan. Bunday sharoitda investorning aksiyadorlik jamiyatlarining yollangan ma`muriyati bilan munosabatlari tubdan o`zgartirdi. Aholining mulkiy tabaqalanishi, shuningdek soha kapitalining rivojlanishi investorlar tarkibida, ularning qiyofasida muhim siljishlarga olib keldi. Noob`ektiv axborotga asoslanib xo`jalikga oid qarorlarni qabul qilish ko`p xollarda salbiy iqtisodiy oqibatlarga va xatto ayrim aksiyadorlik jamiyatlarining bankrot bo`lishiga olib keldi, ya`ni turli emitentlarning hisobotlari to`g` riligi to`g`risida mutaxasis sifatida o`z fikrini bildirish vazifalarini bajarishga qodir bo lga odamlar uchun alohida mahsus bilimlar zarur bo`lib qoldi, hisobot tuzuvchi kompaniyalar ma`muriyati va ularning investorlari, shuningdek bu hisobotdan foydalanuvchi boshqa shaxslarning manfatlari ob`ektiv ravishda bir-biridan ajraldi.

Jahon amaliyotida audit tekshiruvi haqida turli fikrlar, turlarga bo`lishga turlicha yondashishlar bor.

Majburiy audit-buxgalteriya hisobotlari hamma jixatlari ishonchliligini audit xulosasida ifodalashdir.

Tashabbusli audit - tekshiruv davrida amalga oshirilishi kerak bo lga maqsad shartnomada kelishib olinadi va maqsadlar maslaxat, tahlil ko rinishida namuna tekshiruvi, hisobot ishlar tekshiruvi va boshqa o ri ishlarda bo`ladi.

Xo`jalik yurituvchi sub`ekt majburiy auditorlik tekshiruvining buyurtmachisi bo` ladi. Xo`jalik yurituvchi sub`ekt mulkdori xodimlar (aktsiyadorlar) umumiy yig`ilishida audit tekshiruvi o`tkazadigan tashkilotni tanlab oladi. Majburiy auditorlik tekshiruvini o`tkazishda bosh tortish xo`jalik yurituvchi sub`ektda eng kam oylik ish haqining yuz baravardan besh yuz baravaricha miqdorda jarima undirishga, xo`jalik raxbarini jinoiy javobgarlikka tortishga asos bo lishi, jarimaning to`lanishi xo`jalik yurituvchi sub`ekti majburiy auditorlik tekshiruvidan ozod qilmasligi qonun bilan belgilangan

Tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvi (11-modda) buyurtmachilar qarorda belgilangan tartibda o`tkaziladi. Qonunda auditorlik tekshiruvi ob`ekt, muddati va boshqa shartlari buyurmachilar bilan auditorlik tashkiloti o`rtasidagi shartnomaga muvofiq belgilanishi ko` rsatilgan . Korxona va tashkilotlar yil yakunida majburiy auditdan o`tkaziladi.

O`zbekistonda tashqi auditorlik faoliyati mustaqil yuridik shaxs huquqiga ega auditorlik tashkilotlari tomonidan amalga oshiriladi. Qonunga ko`ra, auditorlik tashkiloti auditorlik faoliyatini amalga oshirish litsenziyasiga ega bo lga yuridik shaxsdir. Auditorlik faoliyatining maqsad va vazifalari tavsifidan kelib chiqib, uni quyidagicha tasniflashmiz mumkin.



Tashabbus tarizdagi auditorlik tekshiruvi

1-chizma. Mamlakatimizda tashqi auditorlik faoliyati1 .

Shunday qilib, tashqi auditorlik tekshiruvini tashkil etish va boshqa shu bilan

bog`liq, professional xizmatlar ko`rsatish litsenziyasiga ega bo lga yuridik shaxs auditorlik tashkiloti bo`lib hisoblanadi degan ma`no kelib chiqmoqda. Bunda

O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 2000 yil 22 sentyabrdagi «Auditorlik faoliyatini takomillashtirish va auditorlik tekshirishlarining ro`lini oshirish to`g`risida»gi 365-son qaroridagi «Auditorlik tashkilotlariga auditorlik faoliyatini amalga oshirish uchun litsenziyalar berish tartibi to`g`risida nizom»da

ko`rsatilishicha. Auditorlik faoliyati, bundan auditorlik tashkilotlarining professional xizmatlari mustasno, faqat auditorlik faoliyatini amalga oshirishga maxsus litsenziyasi mavjud bo`lgan hollardagina amalga oshiriladi». Xulosa qilib aytadigan bo`lsak, mamlakatimizning hozirgi zamon talablariga mos va yaqinlashtirish audit va buxgalteriya hisobi sohasidagi rivojlanishning boshlang`ich davri sifatida qarab, tashqi auditorlik tekshiruvlarining metodologiyasini va milliy auditorlik standartlarini xalqaro auditorlik standartlariga yaqin va solishtiruvchan bo`lishligini ta`minlashi lozim. Mamlakatimizda bu borada amalga oshiriladigan iqtisodiy o`zgarishlar kelajakda mamlakatimiz auditorlik tashkilotlari Jahon auditorlik xizmatlari bozorida o`z o`rniga ega bo`lishini ta`minlaydi.




  1. Download 1,34 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish