7.5. NGN transport tarmoqlarida CWDM texnologiyasini qo‘llash
To‘lqin uzunliklari bo‘yicha qo‘pol bo‘lish orqali multipleksorlash DWDM texnologiyasini shaxar va regional tarmoqlardagi qo‘llanishini alternativ iqtisodiy echimi sifatida foydalanish mumkin. Bunda imkoniylik tarmog‘ini o‘tkazish oralig‘ini oshirishga imkon beradi. Bu texnologiya infrastrukturasiini o‘zgartirmasdan trafikka bo‘lgan talabni oshirishga imkon beradi. Misol uchun bir xil tezlikli aloqa liniyalarida bitta optik tolada 8 kanalli CWDM texnologiyasini qo‘llanishi SONET SDH ga nisbatan 8 marta o‘tkazish oralig‘idan unumli foydalanishga imkon beradi. ITU-T G.694.2 standartida CWDM uchun 20 nm farq bilan 1271 nm dan to 1611 nm oraliqda 18 ta kanalga ajratishni taklif etadi. CWDMning to‘liq tizimini quyidagi jadvalda ko‘rish mumkin. Shuni aloxida aytish kerakki 1271-1451 nm ishlatiluvchi optik tolalarda signal nisbatan past so‘nishlarga ega. 20 Nm farq bilan CWDM tizimlarida to‘lqin uzunliklarini bo‘lish arzon keng polosali filtrlar va lazerlarni ishlatishga imkon beradi. Keng polosali filtrlar ishlatilayotgan to‘lqin uzunligini dan nm nominal qiymatidan oralig‘ida o‘tkazib, lazerlarni qo‘llashda keng o‘tkazish oralig‘ini beradi va harorat o‘zgarganda katta qiymatdagi dreyv to‘dqin uzunligiga ega bo‘ladi. Bu esa CWDMtizimlarida katta va ko‘p energiya talab etuvchi sovitish tizimlarini talab etmaydi. Sovitilmaydigan lazerlarning konstruksiyasi CWDM imlarida kam energiya iste’mol qiladi va arzon kam o‘lchamga ega.
CWDM tizimlari xar bir uzelda optik signalini optik kuchaytirgichlarsiz regeneratsiyalashga asoslanadi. Xar bir uzelda kanallarni regeneratsiyalanishi regeneratsiya uchastkasidagi transportirovkalanayotgan kanallarning energetik potensiyali kanal soniga bog‘liq emas. Bu tarmoq sxemasini soddalashtiradi. Signalni regeneratsiyalashda dastavval signal optik ko‘rinishdan elektr ko‘rinishga, keyin esa teskari shakllantirish retranslyatorlar yordamida amalga oshadi. Xar bir to‘lqin uzunligini regeneratsiyalashda xar bir to‘lqin uzunligi uchun individual retranslyator kerak bo‘ladi. Signallarni regeneratsiyalash kam regeneratsiyalash uchastkasiga va kam kanallar soniga ega bo‘lgan tarmoqlarda ahamiyatga ega.
Katta o‘tkazish oralig‘iga ega bo‘lgan DWDM tizimlarida xar bir to‘lqin uzunliklarini xarbir uzelda regeneratsiyalash qimmat va murakkab ishdir. Kam sonli to‘lqin uzunliklaridagi arzon optikali va kichik o‘lchamdagi qurilmalarga ega bo‘lgan CWDM tizimining qurilmalari, regenerativ CWDM tizimlarining bahosi past pog‘onaga ega, bunda tarmoq sxemasini osonlashtiruvchi va kanallarni ajratishda va qo‘shishda qulay imkoniyatlarga ega bo‘ladi. CWDM tizimlaridagi oxirgi punktlar orasidagi masofa 100km gacha etishi mumkin; bu optik tolaning sifatiga va interfeyslarning birgalikda ishlashiga bog‘liq. Bu regenerativ CWDM tarmoqlarni katta shahar va regional hududlarda ishlatishga imkon beradi.