Atrof muhitni muhofaza qilish

Laboratoriya ishi 10

Mavzu: Shovqin. Shovqinning asosiy manbalari va odam organizmiga ta`siri.

Darsning maqsadi: Turli hududlarda shovqin darajasini aniqlash, hisobotlar qilishni o’rganish. Shovqin o’lchagichdan foydalanish malakasini hosil qilish.

Kerakli jihozlar : shovqin o’lchagich asbobi, jadvallar, slaydlar, testlar

Topshiriqlar:

1. 
   Shovqin haqida tushuncha.
   
2. 
   Shovqinning tirik organizmlarga ta’siri.
   
3. 
   Shovqin turlari.
   

Shovqin kunlik hayotimizni o’rab olgan bo’lib, ertalabki soat tovushi (56-80 dB) dan uyg’onamiz, radiodagi musiqa eshittirishlari 70 dB, ko’chadagi transport shovqinlari o’rtacha 70-80 dB, ish joyidagi shovqin 80-90 dB ni tashkil qiladi. Shovqinni atrof – muhitga keng tarqatayotgan eng xavfli omillardan biri avtotransport vositalari hisoblanadi.

Inson organizmiga salbiy ta’sir qiluvchi har qanday yoqimsiz ovoz shovqin deb yuritiladi. Shovqin inson organizmiga quyidagicha ta’sir etadi:

• 
  Insonning markaziy asab sistemasiga;
  
• 
  Bosh miya yarim sharlari taranglashib, insonda charchoqlik kelib chiqadi;
  
• 
  Odam bezovtalanadi;
  
• 
  Eshitish sezgisi pasayadi;
  
• 
  Insonning diqqat qilish qobiliyati buzladi;
  
• 
  Yurak va qon tomir funksiyasi buziladi;
  
• 
  Uyquda cho’chish, yaxshi dam olmaslik hollari kuzatiladi.
  

Shovqinni har bir inson har xil qabul qilishi mumkin va u quyidagilarga bog’liq bo’ladi:

• 
  Inson salomatligiga;
  
• 
  Inson kayfiyatiga;
  
• 
  Inson yoshiga va hokazolar.
  

Shovqin manbalariga quyidagilar kiradi:

• 
  Avtotansport shovqini;
  
• 
  Temir yo’llardan chiqadigan shovqin;
  
• 
  Samolyotlardan chiqadigan shovqin;
  
• 
  Tabiiy shovqin;
  
• 
  Sanoat korxonalaridan chiqadigan shovqin;
  
• 
  Turar joylar shovqini.
  

1.Ko’cha tanlanib shu joyda 1 soat mobaynida o’tgan tarnsportlar sonini aniqlash.

2. Shovqin o’lchagich yordamida har tur vositadan chiqayotgan shovqin ko’rsatkichini aniqlanadi.