Atrof-muhit muhofazasi: o'rmonlar, o'tloqlar,qo'riqxonalar tabiat umumiy uyimiz

Buxoro jayron qo‘riqxonasi rezervati

• Buxoro jayron qo‘riqxonasi. Jayron O‘rta Osiyo va Janubiy Qozog‘iston cho‘llarida yashaydigan hayvon turlaridan bo‘lib, O‘rta Osiyo cho‘llari va Sharqiy Zakavkazeda keng tarqalgan. Jayronni qadimdan qoplon, it, burgut, o‘rgatilgan gepardlar yordamida ov qilingan. Keyingi o‘n yillikda avtomashinalar bilan ov qilish natijasida jayron soni keskin kamayib ketdi. Endilikda jayronni ovlash barcha ittifoqdosh respublikalarda man qilingan. Jayron muhofaza qilinuvchi nodir tur sifatida xalqaro «Qizil kitob»larga kiritilgan. O‘rta Osiyo va Ozarbayjonda jayronni muhofaza qilish uchun maxsus qo‘riqxona va zakazniklar tashkil qilingan. Jayronni yarim ochiq sharoitda saqlash, ko‘paytirish maqsadida 1977 yili eng tipik cho‘l landshaftlaridan iborat hududida, Qizilqumning janubida, Kogondan quyiroqda Buxoro pitomnigi tashkil etildi. Qo‘riqxonaning atrofi 36 kilometr uzunlikda sim to‘rlar bilan o‘ralgan. Unda zaruriy gidromeliorativ va biotexnik ishlar olib borilgan. 1978 yili may-noyabr oylarida 19 urg‘ochi va 25 erkak jayron olib kelindi. Hozir ularning soni birmuncha ko‘payib, 300 boshdan oshib ketdi. 5 ming 600 gektar yerni egallagan bu maydonda jayronlarning yashashi uchun barcha shart-sharoitlar yaratilgan. Bu qo‘riqxona O‘rta Osiyoda birinchi bo‘lib tashkil etilgan. Bu qo‘riqxonaga jayronlarni va kamayib ketayotgan boshqa hayvonlarni ko‘paytirish vazifasi yuklatilgan. Hozirgi vaqtda bu yerda Prejevalskiy otlari ham ko‘paytirilmoqda.

Milliy tabiat bog‘lari

NOMI	Tashkil etilgan vaqti va vzazifas	Қисқача тавсифи
Zomin milliy bog'i	1976 yilda noyob tog'-archa ekotizimlarini saqlash, tiklash va reaktsion o'zlashtirish maqsadida tashkil etilgan.	Umumiy maydoni – 24110 ga, 50 % o'rmonlar, rereatsiya va bufer mintaqalarida iborat.
Uchom-Chotqol tabiiy milliy bog'i	1990 yil. Etalon tabiiy majmualari va genefondini saqlash maqsaida tashkil etilgan	Umumiy maydoni–574480 ga.Toshkent viloyatida G'arbiy Tyan`shanning tarmoQlarida joylashgan. Vazifasiga kO'ra agrobog' faol reaktsiyasi boshqaruvchi rekreatsiya, ko'riqxona mintaqalariga ajratilgan.
Sarmish davlat tabiiy bog'i	1991 yil. Etalon tabiiy majmualari va genefondni saqlash maqsadida tashkil etilgan	Navoiy viloyati Navbaxor tumanida joylashgan. Maydoni 5000 ga.