Atom yadrosining tuzilishi nazariyalari

Potensial oʻra (fizikada) -fazoning chegaralangan sohasi; bu sohada zarraning potensial energiyasi sohadan tashqaridagiga nisbatan kichik boʻladi. "P.oʻ." iborasi kuch maydonidagi zarraning potensial energiyasi V ni shu zarraning fazodagi vaziyatiga (bir oʻlchovli harakatda x kordinataga bogʻliq) bogʻliqligini tasvirlaydigan grafik shaklidan kelib chiqqan (rasmga q.). Potensial oʻra tortishish kuchi maydonida hosil boʻladi. Kenglik (tortish kuchi taʼsiri namoyon boʻlgan oraliq) va chuqurlik (eng kichi.k potensial energiyaga moye keladigan oʻraning ustki chegarasidagi va pastki qismidagi zarralarning potensial energiyalari farqi). Potensial oʻraning asosiy tavsiflari hisoblanadi. Potensial oʻra ning muhim xossalaridan biri uning toʻliq energiyasi Ye oʻra chuqurligi Ko dan kichik boʻlgan zarralarning ushlab tura olish qobiliyatidir. Bunday zarralar P.oʻ. ichida bogʻlangan holatda boʻladi.
Atom elektronlarini uning yadrosi tortib turishini ifodalovchi kulon P.oʻ. muhim hodisadir. "P.oʻ." tushunchasi atom va molekulyar fizikada, shuningdek, qattiq jism va atom yadrosi fizika-sida keng qoʻllaniladi.^[1]
Mavzu. Potensial chuqurlikdagi zarrachalar holati. Reja: 1. Devorlari cheksiz baland bo'lgan potensial chuqurlikdagi zarrachaning holati 2.Devorlari cheksiz baland bo’lgan potensial chuqurlik 3.Zarrachaning potensial to'siq orqali o'tishi. Tunnel effekti

Devorlari cheksiz baland bo'lgan potensial chuqurlikdagi zarrachaning holati
Bunday chuqurlik quyidagi potensial energiya bilan ifodalanadi
bu yerda l- chuqurlik kengligi, zarracha energiyasining hisob boshi potensial chuqurlik tubida yotadi.
Statsionar holat uchun Shredinger tenglamasi bir o'lchamli masalalarda quyidagi ко'rinishga ega bo' ladi:
Chuqurlik devorlari cheksiz baland bo'lgani uchun, zarracha potensial to'siq ichida bo'ladi, uni to'siqdan tashqariga topish ehtimolligi nolga tengdir. Chuqurlik chegarasida uzluksiz to'lqin funksiyasi ham nolga aylanadi. Demak, chegaraviy shartni quyidagicha ifodalash mumkin:
Chuqurlik ichida Shrodinger tenglamasi quyidagi ko’rinishni oladi
(l) =A sinkl =0 shart faqat quyidagi hollarda bajariladi:
bu yerda n – butun sonlar
zarracha energiyasining xususiy qiymatlari
teng bo'ladi. Demak, devorlari cheksiz baland bo'lgan potensial chuqurlikdagi zarracha energiyasi En faqat aniq diskret qiymatlarga ega bo'ladi, ya'ni kvantlangan bo 'ladi.